Syntrus Achmea en Zilveren Kruis pleiten voor een doorbraak op de woningmarkt door veel meer specifiek voor de groeiende groep alleenstaande senioren te bouwen.
Om de groeiende groep ouderen een gezond en passend thuis te bieden, moeten er tot 2040 ten minste 500.000 woningen (om)gebouwd worden. Syntrus Achmea en zorgverzekeraar Zilveren Kruis bundelen hun krachten om deze maatschappelijke opgave aan te pakken. Hierbij doen ze ook een dringend appèl op gemeenten en andere stakeholders om de handschoen op te pakken.
In 2040 telt Nederland bijna 5 miljoen 65-plussers, onder wie ruim 1,8 miljoen alleenstaanden. Toch wordt er nog steeds voornamelijk gebouwd voor gezinnen. Voor de groeiende groep alleenstaande senioren wordt nog nauwelijks gebouwd. En dus pleiten Syntrus Achmea en Zilveren Kruis voor een doorbraak op de woningmarkt door veel meer ook specifiek voor deze groep te bouwen. Jeroen Kemperman, senior manager Strategie & Business Development bij Zilveren Kruis: ‘We moeten de komende decennia zorgen voor minstens 500.000 levensloopbestendige woningen waar zorg in de woning gegeven kan worden. Woningen die bovendien ook levensloopbestendig zijn op het gebied van gezondheid en geluk.’
Integrale benadering
In hun appèl Alle ouderen een gezond thuis benadrukken Syntrus Achmea en Zilveren Kruis, beide onderdeel van Achmea, het belang van een geïntegreerde benadering van wonen en zorg. Daarbij pleiten zij voor meer gemeenschappelijke woonvormen voor (alleenstaande) ouderen en zorg rondom huis. Kemperman: ‘Nu bepaalt de zorgvraag nog vaak waar iemand woont: thuis of in een verpleeghuis. Dat willen we omdraaien. Zorg in de woning is beter dan wonen in de zorg.’
‘Dit maatschappelijke thema vraagt om een gezamenlijke aanpak. Vandaar onze oproep tot samenwerking’
Op verzoek van de Vereniging Achmea, Syntrus Achmea en Zilveren Kruis heeft architectenbureau Juli Ontwerp recent een woonconcept ontwikkeld om ouderen langer zelfstandig thuis te laten wonen. Dit concept, ‘Samen Zelfstandig’, kan overal in Nederland gerealiseerd worden. Frederieke de Kaste, conceptontwikkelaar bij Syntrus Achmea: ‘Het ontwerp is ontwikkeld als prototype om concreet te maken hoe mooi het kan zijn om zo te wonen. Door het modulaire aspect is het op verschillende manieren op verschillende plekken toe te passen in gemeenten.’
Geluk en gezondheid
Voor het concept ‘Samen Zelfstandig’ zijn de initiatiefnemers uitgegaan van een Programma van Eisen rond geluk en gezondheid, dat door hen al eerder met projectontwikkelaar Blauwhoed is opgesteld. De Kaste: ‘We hebben gekeken waar mensen gelukkig van worden in de woonomgeving en met specifiek oog voor het sociale aspect. Vandaar dat we veel ruimte voor ontmoetingen in de ontwerpen hebben opgenomen. Zo zorgen we voor een goede mix van collectieve ruimten en privéruimten. We faciliteren met het ontwerp onderlinge ontmoetingen en het is vervolgens aan de toekomstige bewoners om daar meer of minder gebruik van te maken.’
‘Zorg in de woning is beter dan wonen in de zorg’
Volgens Kemperman is het belangrijk dat er een diversiteit aan nieuwe woonvormen voor senioren komt. ‘Woonvormen waarbij mensen steun aan elkaar hebben en waarbij sprake is van sociale contacten en naar elkaar omkijken. Twee zaken zijn hierbij voor ons van groot belang: hoe ontwerpen we een sociaal andere omgeving? En hoe kun je de zorg daarin laten mee-ademen met de behoefte? Met het concept ‘Samen Zelfstandig’ doen wij een voorzet, maar we gaan ook graag de dialoog aan met de stakeholders, de gemeenten en verzorgende instellingen.’ De Kaste: ‘Dit soort maatschappelijke thema’s vragen nadrukkelijk om een gezamenlijke aanpak. Vandaar onze oproep tot samenwerking. Want je hebt elkaar echt nodig om dit te concretiseren en te realiseren.’
Nu echt aan de slag
Syntrus Achmea en Zilveren Kruis vragen de landelijke overheid en gemeenten om mee te doen, locaties aan te wijzen en barrières in de wet- en regelgeving weg te nemen die de komst van nieuwe ouderenwoningen in de weg kunnen staan. Kemperman: ‘We moeten nu echt aan de slag, want we hebben een behoorlijke achterstand. Er is te lang niet tot nauwelijks gebouwd voor senioren. Gelukkig zien we de interesse in dit soort nieuwe woonvormen toenemen. Gemeenten beginnen wakker te worden. Maar we zien ook dat wonen en zorg nog vaak twee gescheiden werelden zijn binnen gemeenten; daar moeten we de dialoog over aangaan. We zullen meer integraal naar de opgave moeten kijken en daarbij rekening houden met de demografische ontwikkelingen, want het aantal alleenstaande senioren is aan het verdubbelen.’
De Kaste: ‘Gelukkig zien we dat de landelijke Taskforce Wonen en Zorg een belangrijke rol speelt bij het bundelen van kennis over wonen en zorg. Daarnaast staat wonen en zorg in vrijwel alle gemeenten op de agenda. Daarom moeten we het ijzer smeden nu het heet is en zorgen dat er een serieuze uitvoeringsagenda komt. We moeten deze uitdaging samen oppakken, maar daarin moeten de gemeenten de regie nemen.’
21ste-eeuwse hofjes
Volgens Kemperman kunnen de nieuwe woonvormen voor ouderen niet alleen de druk op de woningmarkt verlichten, maar ook een antwoord bieden op de steeds grotere druk op mantelzorgers en de groeiende vraag naar zorg. ‘Er is een tijd geweest waarin meer ouderen samen zelfstandig woonden, bijvoorbeeld in een hofje. Het zou mooi zijn als we 21ste-eeuwse hofjes kunnen realiseren, die aansluiten bij de huidige wensen van onze ouderen.’ Het appèl ‘Alle ouderen een gezond thuis’ is te vinden op de website van Syntrus Achmea.