Bijzonder flexibel onderwijsgebouw blauwdruk voor toekomstige gebouwen

| Door Dieuwke van Vuure

Het multifunctionele LAB42 op Amsterdam Science Park past bij de wensen van de Universiteit van Amsterdam om voortdurend in te kunnen spelen op nieuwe ontwikkelingen.

LAB42 is een nieuw multifunctioneel gebouw voor Informatiewetenschappen en het Innovatiecentrum Kunstmatige Intelligentie van de Universiteit van Amsterdam, foto Jannes Linders

LAB42 op Amsterdam Science Park is de nieuwe hub voor talentontwikkeling op het gebied van digitale innovatie en AI (artificial intelligence). Het LAB42 is een nieuw multifunctioneel gebouw voor Informatiewetenschappen en het Innovatiecentrum Kunstmatige Intelligentie van de Universiteit van Amsterdam, waar ook ruimte is voor het bedrijfsleven. Onderwijs, ondernemers en onderzoekers werken hier samen aan de technologische uitdagingen van de toekomst.

Volgens architect Joost Vos van Benthem Crouwel Architects is het geen gewoon bèta-gebouw, maar een mengeling tussen werkplaats, loods, bibliotheek, laboratorium, club en kantoor. LAB staat letterlijk voor broedplaats of laboratorium op het gebied van de informatiewetenschappen. Het getal 42, zeer bekend onder informatiewetenschappers, komt uit de science fiction serie The Hitchhiker‘s Guide to the Galaxy.

Flexibel
Het gebouw van ruim 14.000 m2 is volledig energieneutraal, circulair, demontabel en zeer duurzaam in gebruik. Het bijzonder flexibele gebouw past bij de wensen van de UvA om voortdurend in te kunnen spelen op nieuwe ontwikkelingen en is een blauwdruk voor andere toekomstige gebouwen op de campus.
De verschillende organisaties die in LAB42 samenwerken, hebben elk hun eigen behoeften en wensen. De samenstelling van de gebruikers – studenten, wetenschappers en bedrijven – zal steeds wisselen en daarmee de eisen waaraan het gebouw moet voldoen. Ruimten en gebouwdelen moeten snel een andere indeling of functie kunnen krijgen.

Stellingkast
Daarom is LAB42 zo ontworpen dat het complete gebouw aangepast, hergebruikt, gedemonteerd of juist uitgebreid kan worden door middel van een consequente modulaire opzet. Het stalen hoofdframe van het gebouw bestaat uit een 100 procent herbruikbare structuur die werkt als een soort stellingkast die tot in de detaillering uit elkaar gehaald en opnieuw ingedeeld kan worden.

LAB42 is zo ontworpen dat het complete gebouw aangepast, hergebruikt, gedemonteerd of juitgebreid kan worden door de consequente modulaire opzet, foto Jannes Linders

Dit ontwerpprincipe geldt niet alleen voor het stalen hoofdframe, ook de vloeren kunnen compleet vervangen worden en nieuwe vloerdelen gemakkelijk worden toegevoegd. Zo kan LAB42 alle soorten vloeren, van hergebruikte betonvloeren, (donor) hout tot houten balklagenvloeren, opnemen. De scheidingswanden en de gevel zijn ook aanpasbaar. Hiermee is LAB42 voorbereid op de wetenschap en het onderwijs van de toekomst.
Grote delen van het gebouw zijn geprefabriceerd in de fabriek. Hierdoor was de bouwtijd kort en efficiënt, de bouwplaats schoon en de milieu-impact laag. Daarnaast is uitsluitend gewerkt met verantwoorde, bij voorkeur gerecyclede materialen. De demontabele opzet en detaillering maakt onvermijdelijke aanpassingen aan het gebouw gedurende de levensduur zo eenvoudig en circulair mogelijk.

Energieneutraal
Het gebouw produceert evenveel energie als het nodig heeft. De 1.800 m2 aan zonnepanelen zijn op een inventieve manier verwerkt in het ontwerp; het dak ligt vol met PV-panelen, in het glazen atriumdak zijn zonnecellen opgenomen en zijn er meer dan 330 m2 zonnepanelen geïntegreerd in het gevelontwerp. De overige energie die dan nog nodig is voor koeling en verwarming komt van een duurzame energieopwekking. LAB42 is aangetakt op het centrale WKO-systeem (Warmte-en Koude opslag) van de campus. Verder is het gebouw uitgerust met een waterreservoir voor regenwater voor de sanitairspoeling.

Met het ontwerp voldoet LAB42 aan de standaarden voor BREEAM Outstanding. Door het atrium komt veel daglicht diep het gebouw binnen en daarnaast zorgen een logische routing, veel groen en natuurlijke ventilatie niet alleen voor een duurzaam, maar ook een gezonde faculteit met een aangenaam binnenklimaat voor alle gebruikers.
Benthem Crouwel Architects heeft dit volledig circulaire gebouw ontworpen in een integraal ontwerpteam met UvA HuisvestingsOntwikkeling, Bouwadviesbureau Strackee, Deerns en DGMR, en met Studio Groen + Schild.

Enkele feiten over het gebouw
95% van het wapeningsstaal en 70% van het gevelaluminium is gerecycled;
In het akoestisch vilt zitten PET-flessen verwerkt;
De staalconstructie en trap zijn volledig gebout;
Het gebouw heeft een demontabele computervloer;
De staalconstructie, gevelelementen, kozijnen, plafonds, computer- en kanaalplaatvloeren zijn te hergebruiken;
Het bouwafval is voor 90% gerecycled.