Datagestuurd inzicht over het wonen voor senioren

| Door Odette Koldewey

Bouwen voor senioren is dé sleutel in de wooncrisis, maar de verschillen in woonwensen van ouderen zijn groot. Waar de ene oudere een woonhof in een groene omgeving verkiest, gaat een ander liever voor zelfstandig wonen in een stadsappartement.

Wat zijn woonwensen van senioren en welke vastgoedconcepten horen daar bij? Springco Urban Analytics voerde een data-analyse uit op data van 22.500 senioren in Zuid Holland en herleidde tien woonprofielen. Een eerste aanzet om lokaal de discussie over passende ouderenhuisvesting op gang te brengen.

De verschillen in woonwensen van ouderen zijn groot. Waar de ene oudere een woonhof in een groene omgeving verkiest, gaat een ander liever voor zelfstandig wonen in een stadsappartement. Die diversiteit in woonwensen moet door gemeenten en partijen in het werkveld herkend en erkend worden, stelt Gert Jan Hagen van Springco. Want bouwen voor senioren is volgens hem dé sleutel in de wooncrisis.

Onderzoek naar woonwensen
Springco onderzocht in 2019 in opdracht van Platform31 de woonwensen van senioren in Zuid-Holland. Dit deden ze aan de hand van een dataset uit 2018. Iets meer dan 22.000 ouderen uit steden en dorpen in Zuid-Holland werden hiervoor bevraagd op het thema wonen. De antwoorden zijn door de data-analisten van Springco geanalyseerd en er zijn onderliggende dimensies bepaald zoals de behoefte aan community, de behoefte aan stedelijkheid of landelijkheid, de behoefte aan comfort en de behoefte aan specifieke zorgoplossingen. Hieruit zijn in totaal tien woonprofielen gedestilleerd (zie kader).

Gert Jan Hagen – directeur/eigenaar SPRINGCO

‘Bouwen voor senioren is dé sleutel in de wooncrisis’

De informatie toont aan dat er sprake is van een grote variëteit in woonbehoefte. Volgens Hagen is het belangrijk dat gemeenten en marktpartijen hier adequaat op inspelen. ‘Bouwen voor senioren is een heel belangrijk thema. Door de demografische ontwikkeling is de woningvoorraad namelijk ongelijk verdeeld. Ouderen wonen ruim, jongeren wonen zeer krap.’

Als we de wooncrisis willen oplossen, moeten we volgens Hagen beter nadenken over hoe de woningvoorraad in elkaar zit. ‘In dat verhaal moeten we de ouderenhuisvesting heel bewust meenemen, want ouderen zorgen voor de broodnodige doorstroming. Platform31 probeert daarom de partijen in het veld, waaronder de gemeenten, te overtuigen dat we niet moeten inzetten op één soort oplossing voor ouderen, maar dat het juist om die variëteit gaat.’

Woonwensen per gemeente
Springco heeft de data uit het onderzoek in Zuid-Holland doorvertaald naar alle gemeenten van Nederland. Op hun site kunnen gemeenten een eerste indruk krijgen van de woonwensen van ouderen. ‘Per gemeente geven we een beeld welke woonprofielen dominant zijn in die gemeente. Dit hebben we niet rechtstreeks onderzocht, maar via data-analyses samengesteld. Het geeft een soort eerste voorspelling over de woonwensen. Deze prognoses zijn uiteraard niet voldoende als een gemeente wil gaan bouwen, maar ze helpen wel om de discussie op gang te helpen.’

En die discussie is hard nodig, stelt Hagen. ‘Met het huidige korte termijn beleid van gemeenten komt er een woningbouwproductie tot stand die ons steeds verder weg brengt van wat we eigenlijk nodig hebben. Gemeenten noemen wel allemaal doorstroming in hun woningbouwbeleid, maar het blijft helaas nog te vaak bij woorden. Door de waan van de dag wordt er maar zeer beperkt werk van gemaakt.’

Het opstellen van echt goed doordacht woningbouwbeleid duurt langer en kost meer energie. Bovendien is het op korte termijn minder rendabel, en juist daar zit het probleem volgens Hagen. ‘De lange termijn verliest het nog te vaak van de korte termijn in de politiek. Met het onderzoek dat wij gedaan hebben in Zuid-Holland en met het werk van Platform31 proberen we hier verandering in te brengen. Want we zullen de discussie toch echt op gang moeten brengen.’

De tien woonprofielen in Zuid-Holland zijn:
Eigen plek: vrij en sociaal
Privé domein: privacy en rust
Basic: functioneel en sociaal
Woongebouw: comfortabel en vertrouwd
Gezinshuis: vertrouwd en gehecht
Stadsappartement: dynamisch en op jezelf
Buurtblok: sociaal en levendig
Parkappartement: uitzicht en landschap
Woonhof: samen voor elkaar
Seniorenappartement: zelfstandig ouder