Om hun buurten leefbaar te houden, biedt woningcorporatie Domesta onderhoudsvriendelijke, groene en betaalbare basistuinen aan.
Met zo’n tienduizend wooneenheden is Domesta actief in Coevorden, Emmen en Hoogeveen. Naast sociale huurwoningen beheren ze een zorgvastgoedportefeuille. We spreken met gebiedsontwikkelaar Karin Lubbers en wijkconsulente Saphira Laturake. Lubbers verricht de aftrap: ‘Door krimp in onze regio hebben we met een vergrijzende bevolking te maken.
Een groot deel van onze huurders kan zich prima redden, maar we zien de groep kwetsbare mensen toenemen. Hetzelfde geldt voor huurders met een zorgvraag, mede als gevolg van de instroom uit zorglocaties. Uit eerder onderzoek weten we dat ongeveer een kwart van onze huurders mede door die ontwikkeling een ‘betaalbaarheidsrisico’ heeft. De afgelopen jaren hebben we dat effectief kunnen verbeteren, onder meer door de inzet van bespaarcoaches en het instellen van een betaalbaarheidsfonds. Daar zijn we trots op en blijven we aan werken, maar we leggen de focus nu op de leefbaarheid van onze buurten, want die is de laatste jaren steeds verder onder druk komen te staan.’
‘We leggen nu de focus op de leefbaarheid van onze buurten’
Rode draad
‘Het verslechterde bijna overal. Om er concreet mee aan de slag te kunnen gaan, hebben we besloten om naast het betaalbaarheidsfonds ook een leefbaarheidsfonds van € 250.000 in te stellen. Dit bedrag komt bovenop het bedrag dat we al investeren door actief in de buurten aanwezig te zijn. We hebben ook besloten om meer de regie te nemen: we weten wat er in onze buurten speelt, houden toezicht op de uitvoering van alle plannen en spreken andere organisaties aan op hun verantwoordelijkheden. Je moet daarbij onder meer denken aan gemeenten, welzijns- en zorgorganisaties. We gaan er daarbij vanuit dat die organisaties ons ook op onze verantwoordelijkheden aanspreken, want voor het leefbaar maken en houden van buurten is een goede samenwerking voorwaardelijk, ook met de huurders. Aandacht voor elkaar is daarbij de rode draad. Huurders die elkaar kennen, stappen sneller op hun buurtgenoten af om problemen te bespreken en zullen elkaar eerder de helpende hand bieden.’
Zelfredzaamheid
‘We maken buurtbeheerplannen voor buurten waar specifieke leefbaarheidsthema’s spelen en richten ons daarbij niet alleen op de buurten die de meeste aandacht nodig hebben. Onze aanpak is collectief waar het kan en individueel waar het moet. Het uitgangspunt is zelfredzaamheid naar vermogen. Als dat onder druk staat, dan blijven we kijken naar wat mensen wél kunnen doen. Waar nodig helpen we. We geven onze huurders de ruimte om invloed op hun eigen leefomgeving uit te oefenen. Betrokkenheid van huurders is een belangrijke succesfactor bij het verbeteren van de leefbaarheid van hun buurten. Daarom nemen we huurdersinitiatieven altijd serieus en zullen we die ook faciliteren. Als een buurt er niet verzorgd en netjes uitziet, dan gaat dat ten koste van de leefbaarheid. Daarbij is tuinonderhoud een belangrijk aandachtspunt. We voeren gesprekken met huurders om samen te bepalen wat in hun buurt wel en niet passend is.’
Maatwerk
Als wijkconsulente staat Saphira Laturake in direct contact met huurders: ‘Als een huurder zijn tuin fysiek of financieel niet meer kan onderhouden en geen sociaal netwerk om zich heen heeft, dan bieden wij in bepaalde gevallen een basistuin aan. Ze zijn nooit gratis.
‘De huurder betaalt voor de aanleg van de basistuin; niet voor de materialen’
Onze bespaarcoach bespreekt met de huurder wat hij of zij kan bijdragen en treft indien nodig een betalingsregeling. Als niets kan worden betaald, dan vragen we een andere tegenprestatie. Het is maatwerk. De huurder betaalt voor de aanleg van de basistuin, niet voor de materialen. Die blijven ons eigendom. Bij het verlaten van de woning mag hij of zij ze dan ook niet meenemen. Dat leggen we in een overeenkomst vast. Niet alle basistuinen zien er hetzelfde uit. Bij het aanleggen ervan hanteren we wel dezelfde uitgangspunten: de huurder moet de kosten verantwoord kunnen betalen, de tuin moet toegankelijk zijn voor rollators en scootmobielen en het moet ‘groen’ worden aangelegd en makkelijk te onderhouden zijn.’
Goed voorbeeld
‘Met ‘groene’ aanleg bedoelen we niet alleen dat ‘groen in de straat’ bijdraagt aan een betere leefomgeving. Het zorgt tevens voor een snellere afvoer van het water tijdens de steeds vaker voorkomende forse regenbuien en beperkt de hittestress die het gevolg zou zijn van een volledig betegelde tuin. Er zijn nog een aantal redenen voor het aanleggen van basistuinen, bijvoorbeeld als een vertrekkende huurder de tuin slecht oplevert of als vraag en aanbod niet met elkaar overeenkomen. Denk daarbij aan alleenstaanden in eengezinswoningen met een veel te grote tuin. Daarnaast kan een aangelegde basistuin bij de oplevering van nieuwbouwwoningen huurders het goede voorbeeld geven. Goed verzorgde tuinen dragen bij aan nette buurten en die zorgen voor trotse huurders en buurtbewoners. Feit is ook dat mensen zich in nette buurten socialer gedragen en voor minder overlast zorgen.’