Drie inspirerende woonzorgvoorbeelden

| Door IVVD

Iedereen wil oud worden in de woonvorm die het beste bij hem of haar past. Maar samen oud worden kan alleen als we samen de voorzieningen creëren die nodig zijn. De publicatie Samen Oud van Aedes, vereniging van woningcorporaties, toont aan dat er op dit vlak al veel gebeurt. Met tien prachtige voorbeelden laat Aedes zien welke projecten er de laatste jaren zoal zijn opgeleverd.

Ruud van Splunder, gebiedsregisseur van ’thuis: ‘De kracht zit in de samenwerking’ – Het Zorgcluster

Het Zorgcluster

In Oerle, een dorp van 2400 inwoners onder de rook van Eindhoven, staat het nieuwbouwcomplex Het Zorgcluster. Een prachtig voorbeeld van wat samenwerking tussen verschillende partijen tot stand kan brengen. Het complex dat in 2018 werd opgeleverd, telt 29 appartementen en negen grondgebonden sociale huurwoningen voor ouderen, twee groepswoningen voor jongvolwassenen met een verstandelijke beperking en een groepswoning voor zeven ouderen met dementie. Ook een eerstelijns gezondheidscentrum met huisarts en fysiotherapeut is in de nieuwbouw gevestigd en de wijkverpleging houdt er kantoor.

Het complex en de woningen van Het Zorgcluster liggen aan een pleintje waar mensen elkaar ontmoeten. Veel vrijwilligers die bij het complex betrokken zijn wonen in de aangrenzende wijk en ook woonstichting ’thuis betrekt de buurtbewoners zoveel mogelijk bij het Zorgcluster. Welzijn en een inclusieve samenleving staan bij dit project duidelijk bovenaan. De mensen die hier wonen zijn echt onderdeel van de wijk. Het Zorgcluster biedt dorpsbewoners die intensieve zorg nodig hebben de kans om in het eigen dorp te blijven wonen. Het initiatief voor dit zorgcomplex kwam van de werkgroep Zorg in het Dorp. Deze werkgroep vond bij de gemeente een luisterend oor en zocht vervolgens samenwerking met zorgorganisatie Severinus, ouderenzorgorganisatie Archipel, en woonstichting ’thuis. Samen kwamen ze tot een prachtig woonzorgcomplex.

Yvonne Witter, beleidsadviseur Sociaal Domein bij Aedes: ‘Het mooiste vind ik het inclusieve karakter. Bewoners met en zonder beperkingen wonen samen in een gewone wijk en kijken naar elkaar om. De kracht zit in de samenwerking. Zo delen twee zorgorganisaties het pand en vullen samen de nachtdienst in.’

Elle van de Wall, beleids­adviseur wonen en zorg van Talis: ‘Iedereen wil hier graag werken’ – Campanula

Campanula

Campanula, De Vlechting en Juliana zijn drie woonzorgcomplexen in Nijmegen voor mensen die veel zorg nodig hebben. Corporatie Talis ontwikkelde samen met ZZG Zorggroep het concept. Campanula telt 32 appartementen van 45 tot 50 vierkante meter, verspreid over vier verdiepingen met acht appartementen rondom een gezamenlijke buurtkamer. De Vlechting en Juliana zijn vergelijkbaar van opzet. Corporatie Talis en ZZG Zorggroep ontwikkelden deze woonvorm, FAME en Inbo Architecten hebben het ontworpen.

De gemeenschappelijke ruimten zijn een essentieel onderdeel van het concept. Hier worden ontmoetingen tussen de mensen in de complexen bevorderd. Naast de gemeenschappelijke ruimten zijn er in het gebouw ook zitjes en nissen gecreëerd waar de bewoners even kunnen zitten. De verbinding met de omgeving staat bij het concept dan ook centraal. Campanula wil met zijn duurzame bouw, mooie tuin en ruime balkons een echt thuisgevoel creëren voor de bewoners. Met dit complex laat woningcorporatie Talis zien dat zij ouderen, met en zonder zorgbehoefte, duidelijk in het vizier hebben.

Door de uitgangspunten van ZZG is de indeling van Campanula zodanig, dat de zorgmedewerkers mensen met dementie en somatische problematiek optimaal zorg kunnen geven. De plattegronden van de gebouwen zijn uitermate flexibel, zodat de woningen zo nodig eenvoudig geschikt te maken zijn voor andere doelgroepen. Deze flexibiliteit maakt de complexen toekomstbestendig. De woningen kunnen in de toekomst prima verhuurd worden aan een andere doelgroep.
Witter: ‘Het is slim dat corporatie Talis werkt met flexibele plattegronden zodat de woningen in het woonzorgcomplex makkelijk geschikt gemaakt kunnen worden voor andere doelgroepen. Het complex geeft bewoners een thuisgevoel. Dat heeft te maken met de architectuur, inrichting en zeker ook met de prettige sfeer in het complex.’

Rob Kunst, adviseur beleid en ontwikkeling bij huurdersraad Waterweg Wonen: ‘Je leert gaandeweg’ – De Akropolistoren

De Akropolistoren

De Akropolistoren op Zeeburgereiland in Amsterdam biedt onderdak aan een humanistische woongemeenschap voor 55-plussers. In de Akropolistoren van veertien verdiepingen wonen honderd mensen. De jongste is 55, de oudste 92 jaar. Van de 86 woningen in de toren, die in 2017 werd opgeleverd, is de helft voor ouderen in de sociale huursector, de andere helft zijn vrijesector-huurwoningen voor mensen met middeninkomens. De bewoners hebben samen de Coöperatieve Vereniging Bewoners Akropolistoren opgezet en iedereen is verplicht lid.

Al in 2004 werd gestart met de plannen voor deze woongemeenschap. Corporatie De Alliantie werd daarbij de partner en dat bleek een belangrijke sleutel tot succes. Een tweede belangrijke factor was dat de meeste mensen van de woongemeenschap elkaar al kenden toen de plannen ontwikkeld werden. Diverse werkgroepen, zoals eetgroepen, een fietsclub en een communicatiegroep, vormen de basis van de Akropolisgemeenschap. Bovenin de toren is de gemeenschappelijke ruimte, met een terras dat 360° uitzicht biedt. Daar kijken bewoners samen tv of een film, spelen ze darts of bezoeken ze de culturele activiteit die elke dinsdagavond wordt georganiseerd. Op de begane grond is de Buurtkamer, een ontmoetingsplek voor de buurt. Hoogleraar Gert van Dijk heeft de initiatiefnemers van de Akropolistoren begeleid bij het opstellen van de samenwerkingsvorm voor de gemeenschap. Tussen het bestuur en de ALV van de woongemeenschap staat een ledenraad van veertien personen. Iedere twee maanden bespreken de bewoners van elke etage wat ze willen inbrengen in de ledenraad en het bestuur. Binnen de wettelijke kaders kiezen ze ook zelf nieuwe bewoners uit, via entreegesprekken.

Witter: ‘Ouderen hebben zelf het initiatief genomen om deze woongemeenschap te realiseren. Het is een lange, moeilijke weg geweest maar nu staat er een prachtig complex. Ik bewonder het doorzettingsvermogen van de initiatiefnemers. In de Akropolistoren kunnen bewoners echt prettig samen ouder worden. Ze kijken naar elkaar om, maar zijn ook actief in de buurt.’

Lees meer over deze en andere woonzorg­projecten op de website van Aedes.