Een proeftuin met 119 nog te bouwen ‘ontdekwoningen’    

| Door Odette Koldewey

In Eindhoven wordt gewerkt aan een proeftuin met 119 ‘ontdekwoningen’ waar bedrijven vijftien jaar lang de ruimte krijgen om innovaties te testen en de impact ervan te onderzoeken.

Living LAB 040 is een proeftuin van in totaal 8500 m2 in de groene wijk Buurtschap te Veld in Eindhoven-Noord. Hier worden de komende jaren 119 ontdek-woningen gebouwd. Met de realisatie van deze wijk willen de initiatiefnemers bijdragen aan een kwalitatieve versnelling van de bouwsector. Innovatie, leren en kennis delen staan de komende vijftien jaar dan ook centraal.

De proeftuin in Eindhoven is een initiatief van zelfverklaarde dwarsdenkers Jos Lichtenberg en Monique Donker. Het is volgens hen de hoogste tijd om het wonen en leven in de stad opnieuw uit te vinden. Die uitdaging gaan zij de komende jaren oppakken met de gemeente Eindhoven, Amvest en diverse (bouw)bedrijven. Het doel is om een inclusieve, compacte wijk te realiseren waar mensen fijn en betaalbaar kunnen wonen en waar mens en milieu met elkaar in balans zijn.

Niet alleen de woningen in het lab zijn experimenteel. Alles wordt hier ter discussie gesteld. Dus ook de samenlevingsvormen, de inrichting van het gebied, de infrastructuur, de energievoorzieningen, de omgang met water en groen en nog veel meer.
Om de weg te vinden in al die nieuwe oplossingen, hebben Lichtenberg en Donker vijf innovatiepijlers benoemd die het kompas vormen van het project. Deze pijlers zijn: ‘Welzijn als uitgangspunt’, ‘Efficiënt georganiseerd’, ‘Ruimtelijk aantrekkelijk’, ‘Verantwoording nemend’ en ‘Wendbaarheid als kracht’.

Het lab wordt gebouwd in drie verschillende sferen.
De Stadskamer waar binnenstedelijke wonen het onderwerp van innovatie is. Hier wordt geëxperimenteerd met hoge dichtheid, inspirerende buitenruimtes en voorzieningen die vanuit de wijk ontstaan. De gebouwen krijgen een bouwhoogte van vier verdiepingen met uitschieters naar zes bouwlagen. De Buitenkamer waar verbinding met de buren en het buurtschap centraal staat. Hier worden grondgebonden en twee- tot drielaags woningen gebouwd. En tot slot komen er nog Hotspots. Dit zijn ongeveer tien innovatieve woningen die een vooruitblik op de toekomst geven.

Succesvolle ideeën en nieuwe innovaties kunnen in de proeftuin door pioniers worden uitontwikkeld met steun van Living LAB 040. Dit kunnen woningen zijn, maar ook diensten, sociale experimenten, experimenten gericht op mobiliteit, enzovoort. De innovaties worden in de proeftuin klaargestoomd voor opschaling. Hiermee hopen de initiatiefnemers oplossingen te vinden voor de ‘grand challenges’ waar we voor staan. Zo worden er bijvoorbeeld nieuwe woonconcepten ontwikkeld die de energietransitie verder brengen en de transitie naar een circulaire economie versnellen.

Wat Living Lab 040 helemaal uniek maakt, is dat de bewoners wonen in een omgeving die met regelmaat verandert, zowel de invulling van het gebied als de woningen zelf. Bewoners zullen zelf ook binnen het lab wisselen van woonruimte. Hiermee wordt onderzocht wat het doet met de gezondheid, de sociale cohesie en het welzijn van mensen als ze op een bepaalde plek wonen.
Het Living LAB 040 is een tijdelijke woonwijk en het wonen is dan ook van tijdelijke aard. Hoe lang de bewoners van de experimentele wijk hier kunnen wonen is mede afhankelijk van de verschillende experimenten, maar nooit langer dan de looptijd van het project, 15 jaar.

De eerste woningen in de proeftuin worden momenteel gebouwd door het Helmondse bedrijf Ferlem. Dit zijn modulaire woningen waarin zonne-energie wordt gedeeld en regenwater hergebruikt.
Kijk voor meer informatie op: livinglab040.com