In opdracht van het ministerie van VWS heeft het Mulier Instituut een verkennende studie uitgevoerd naar (veranderingen in) de exploitatie van sportaccommodaties vanuit de invalshoek van gemeenten.
Op basis van literatuuronderzoek, casestudies bij acht accommodaties en overleg met experts wordt antwoord gegeven op vier onderzoeksvragen.
Onderzoeksvraag 1: exploitatievormen
Het Mulier Instituut heeft op basis van deze studie een vierdeling gemaakt in exploitatievormen voor sportaccommodaties: (1) gemeentelijke sportaccommodatie, (2) intern verzelfstandigde sportaccommodatie, (3) extern verzelfstandigde sportaccommodatie en (4) geprivatiseerde sportaccommodatie.
Onderzoeksvraag 2 en 3: achtergrond en criteria voor succes en falen van de onderscheiden exploitatievormen
De voornaamste reden om bij een sportaccommodatie van exploitatievorm te veranderen, is het streven naar een efficiëntere exploitatie en beheer van de accommodatie. Hierdoor kan invulling worden gegeven aan een bezuinigingstaakstelling of kan meer worden bereikt met dezelfde middelen. Daarnaast spelen politieke redenen een rol.
Zoals bij elk verandertraject is ook bij het veranderen van exploitatievorm communicatie en transparantie, en duidelijkheid over de beoogde doelen, van groot belang voor het succes van de verandering. Daarnaast wordt vaak uitgesproken dat dit niet ten koste mag gaan van de kwaliteit van de accommodatie of de tevredenheid van de gebruikers over de accommodatie. Verder wordt het gebruik van de accommodatie (de bezetting) als een belangrijke uitkomstmaat gezien.
Onderzoeksvraag 4: kennislacunes
De verkennende studie laat zien dat veel kennis ontbreekt over de huidige vormgeving van exploitatie en beheer van sportaccommodaties en de korte- en langetermijneffecten van veranderingen hierin. In de studie wordt gepleit voor een registratie en langjarige monitor van exploitatievormen van sportaccommodaties en meer onderzoeksmatige aandacht voor dit onderwerp.
Het Nationaal Sportakkoord legt vanuit het thema Duurzame Sportinfrastructuur veel nadruk op de exploitatie van sportaccommodaties, wat vraagt om meer aandacht voor dit onderwerp.