Door op natuurlijke vervangingsmomenten te verduurzamen kunnen woon- en zorgcomplexen enorm veel CO2 besparen, zo bewijst Woonzorg Nederland. Hoe? Dat hoort u op de Zorgvastgoeddag 2022.
In het Arnhemse wooncomplex Aerenheem hebben Woonzorg Nederland en Energy Bridge bij de vervanging van de gasketel een flinke verduurzamingsslag geslagen door voor een collectieve hoogtemperatuur warmtepomp te kiezen. Daarnaast is de schil aangepakt. De maatregelen leveren een besparing op van zo’n 80% aardgas en 50% CO2. Het bijzondere: de bewoners zijn uiteindelijk goedkoper uit.
Projectleider duurzaam wonen Daan Erkelens van Tsavo (gedelegeerd opdrachtgever van Woonzorg Nederland) en Jan Maarten Elias, directeur Energy Bridge, vertellen tijdens de Zorgvastgoed Dag 2022 op 17 mei hoe dat mogelijk is. Maar hier alvast een voorproefje.
Voor Elias is het een no-brainer om bij een natuurlijk vervangingsmoment te verduurzamen. Toch is dat geen staande praktijk. ‘Zo’n ketel wordt doorgaans één-op-één vervangen. Er is meestal ook geen extra geld gereserveerd voor verduurzaming. Terwijl er ongelofelijk veel potentie zit in zorgcomplexen, omdat ze vaak een centraal ketelhuis hebben. Die zijn relatief gemakkelijk te verduurzamen.’
Goedkoper
Het voordeel van een collectieve warmtepomp is volgens Erkelens dat de techniek niet aan de woning verbonden is. ‘Bewoners krijgen nog steeds gewoon warmte in hun huis geleverd, in zoverre verandert er weinig.’ Vandaar dat Energy Bridge de term geruisloos verduurzamen gebruikt. Elias: ‘Geruisloos betekent dat bewoners er zo weinig mogelijk last van hebben en dat het binnen de bestaande processen van een woningcorporatie of zorginstelling past. De bewoners kunnen blijven zitten waar ze zitten en verder verandert er weinig. Ze hebben natuurlijk wel wat overlast van de renovatie, dat is meer overlast van de realisatiefase. De situatie voor en na de verduurzaming is ongeveer hetzelfde: ze krijgen nog steeds warmte, maar dan duurzame warmte die ook nog goedkoper is.’
Energy Bridge heeft drie verschillende varianten doorgerekend en gekozen voor de variant die de meeste CO2 per euro bespaart. ‘Het financiële voordeel voor de bewoners heeft ermee te maken dat elektriciteit bij zakelijk gebruik goedkoper is’, legt Erkelens uit. ‘Bij een particulier tarief zouden we ongeveer op break-even uitkomen, maar doordat het zakelijke tarief lager is, zijn we zelfs goedkoper uit. Warmtepompen zijn natuurlijk ook redelijk efficiënt.’ Een deel van de elektriciteit wordt opgewekt met de eigen zonnepanelen op het dak. Energy Bridge blijft het systeem actief monitoren en bijhouden en garandeert de lagere energieprijs door een Warmte as a Service-contract af te sluiten.
Transitie
Erkelens verwacht dat Woonzorg Nederland bij ketelvervanging steeds meer naar dit hybride systeem gaat. Het levert immers voordelen voor de bewoners op en het is een eerste stap in de richting van aardgasvrij. ‘Dit is nog niet de volledige klapper naar aardgasvrij in 2050, maar dit is een goede eerste aanzet. Het hoeft niet in één keer: het heet niet voor niets een transitieperiode.’ Koken is in dit geval overigens geen issue omdat onze bewoners al inductie hebben. ‘Voor deze doelgroep is koken op gas niet veilig.’
Over vijftien jaar zijn de warmtepompen aan vervanging toe. Elias: ‘Dan pakken we het volgende natuurlijke moment om de volgende stap te zetten. Wij hebben er veel vertrouwen in dat er dan een andere techniek is waarmee we honderd procent aardgasvrij kunnen halen.’ Door innovaties neemt de elektriciteitsvraag van warmtepompen ook steeds meer af, daar verwacht hij geen problemen. ‘De ontwikkelingen gaan enorm snel: er komen steeds hogere rendementen met een lager elektriciteitsgebruik. De warmtepompen die we nu toepassen die waren er twee jaar geleden nog niet eens.’
Op de Zorgvastgoed Dag op 17 mei gaan Woonzorg Nederland en Energybridge dieper in op deze casus.