Het multifunctionele onderwijsgebouw MFO II wordt bijzonder duurzaam

| Door Odette Koldewey

Het multifunctionele onderwijsgebouw (MFO II) van Erasmus Universiteit Rotterdam wordt een van de duurzaamste universiteitsgebouwen van Nederland

Paul de Ruiter Architects ontwerpt circulair onderwijsgebouw Erasmus Universiteit. Het ontwerp is uitgewerkt en de uitvoering is gestart. De oplevering zal plaatsvinden in de zomer van 2022. Beeldimpressie MFO ll © Paul de Ruiter Architects

MFO II: een circulair, energie neutraal en gezond onderwijsgebouw, maakt onderdeel uit van het programma Campus in Ontwikkeling III. Een masterplan waarmee we een inspirerende en stimulerende plek willen creëren voor studenten en medewerkers. Een omgeving die zich kan meten met internationale campussen en een levendige, duurzame en aantrekkelijke plek is.

Duurzaamheidsambities
De hoge duurzaamheidsambities van MFO II sluiten naadloos aan bij de strategische prioriteiten van de universiteit (Strategy 2024) waarin verantwoordelijkheid nemen door duurzame ontwikkeling één van de zeven pijlers is. Samen met adviseurs hebben we de duurzaamheidsambities vertaald naar een ambitieuze uitvraag, waarin vier thema’s centraal stonden: circulair, energie neutraal, gezond en een integrale benadering.

De minimale duurzaamheidsprestatie in het Programma van Eisen zijn:
BREEAM Outstanding
– een minimale CPG-score van 8
– een EPC=0
Aan de markt hebben we de ruimte gegeven om hier op creatieve wijze invulling aan te geven.

Sterk projectteam
Het ontwerp, de ontwikkeling en realisatie van dit nieuwe multifunctionele onderwijsgebouw hebben we gegund aan de samenwerking tussen BAM Bouw en Techniek, Paul de Ruiter Architects, Halmos Adviseurs en LBP|SIGHT. Doorslaggevend voor de keuze was de kwaliteit van het plan, het open en transparante ontwerp, de flexibiliteit van het gebouw en de hoge mate van duurzaamheid. Dit projectteam heeft circulariteit en gezondheid een prominente rol gegeven in het ontwerp.

Duurzame kenmerken MFO II

Energieneutraal
MFO II is met een EPC lager dan 0 meer dan een energieneutraal gebouw. Het gebouw wekt met behulp van zonnecellen op het dak, duurzame warmtepompen en een warmte-, koudeopslag (WKO) in de grond meer energie op dan dat het verbruikt.

Innovatief ventilatiesysteem
Misschien wel de grootste parel van het gebouw, is de ‘powered by nature’ klimaatinstallatie, een innovatie van Ben Bronsema. Het natuurlijke ventilatie concept werkt met een zonneschoorsteen die in combinatie met een bevochtigingssysteem en venturi-kap ervoor zorgt dat er een natuurlijk verloop van frisse lucht wordt gegenereerd. Dit systeem is zeer energiezuinig en zorgt voor een gezond en behaaglijk binnenklimaat in het gebouw.

Klimaatbestendig
Er is een waterbuffer op het dak aanwezig. Zo worden stortbuien – die in de toekomst door klimaatverandering vaker verwacht worden – beter opgevangen en vertraagd naar de omgeving afgevoerd. Tevens zal de groenvoorziening door het opgevangen hemelwater worden gevoed.

Flexibiliteit
Het gebouw is flexibel van opzet door de toepassing van kanaalplaten van meer dan zestien meter overspanning in combinatie met een open kolommen- en balkenstructuur. Hierdoor is het toekomstbestendig voor het faciliteren van uiteenlopende vormen van hybride onderwijs. Het gebouw kan relatief eenvoudig op toekomstige ruimtelijke behoeftes worden aangepast; grote sloop- en herstelacties zijn hierdoor overbodig geworden.

Biophilic design
In het ontwerp is een verregaande integratie van de Biophilic design principes doorgevoerd. Het Biophilia principe kent zijn oorsprong uit liefde voor levende systemen en ondersteund daarmee de menselijke affiniteit voor de natuurlijke wereld. Door een rijke variatie aan lokale beplanting toe te passen in het atrium en de toepassing van groene wanden is er échte natuur zichtbaar en voelbaar in het gebouw. Daarbij worden de plateau’s in het atrium gedragen door boomstammen die in een spannende compositie in het ontwerp zijn opgenomen. Uit onderzoek is gebleken dat ervaringen met natuur of van nature afgeleide patronen bevorderlijk zijn voor de stemming, het geluk en de belevenis. Het hele idee voor de keuze van Biophilic design is daarop gebaseerd!

BREEAM Outstanding
De ambitie is BREEAM Outstanding te behalen.

Circulair en gerecycled
Met een CPG van 9 (Circulariteits Prestatie Gebouw) heeft het gebouw een hogere CPG dan gevraagd (minimaal 8). Om dit te bereiken maken we zo veel mogelijk gebruik van gerecyclede materialen. Sloopmateriaal van andere gebouwen van de EUR wordt hergebruikt. Net als materiaal uit andere panden die door BAM worden gerenoveerd of gedemonteerd. In de gebruiksfase krijgt circulariteit een gezicht door QR codes in het gebouw die meer informatie geven over de toegepaste duurzame technieken.