Integraal ontwerp voor gecombineerde brede school en sporthal met bovenop een groen plein

| Door Odette Koldewey

Op het Berlijnplein in de Utrechtse wijk Leidsche Rijn wordt een nieuwe school gebouwd voor 1600 leerlingen van Academie Tien. Het gebouw, ontworpen door Wiersema Architecten en de Architekten Cie. wordt bijna energieneutraal gebouwd en is aardgasvrij. Ook komt er een wedstrijdsporthal en een openbaar groen plein op het dak. De oplevering is eind 2022.

In een sterk groeiende stad als Utrecht is het zaak om slim om te gaan met de ruimte die er is. Het oorspronkelijk plan om het nieuwe schoolgebouw en de sporthal op twee grote kavels naast elkaar te bouwen werd daarom overboord gegooid. Er is gekozen voor een integraal ontwerp voor de gecombineerde brede school en de grote sporthal met daarop een groen plein.

Toegankelijk en uitnodigend
De nieuwe school voor Academie Tien, openbare middelbare school voor mavo, havo en vwo, moet een toegankelijk en uitnodigend gebouw worden. Er is daarom gekozen voor een ontwerp met veel glas, erkers, een open indeling en een openbaar plein op het dak.
De school wordt opgedeeld in acht ‘thuisunits’, kleinschaligere leergebieden voor groepen van 180 leerlingen. Deze thuisunits liggen met een eigen toegang rond het centrale hart van de school, de gemeenschappelijke hal. De centrale hal fungeert als een collectieve werkplek die doet denken aan moderne bibliotheken of werkcafés. Aan de gevel liggen de traditionele leslokalen van iedere thuisunit.

De acht ‘thuisunits’, kleinschaligere leergebieden voor groepen van 180 leerlingen liggen met een eigen toegang rond het centrale hart van de school, de gemeenschappelijke hal.

Stepping stones
De bijzondere schoolonderdelen zijn volgens de architecten als ‘stepping stones’ in de hoogte verspreid: het Kunstencluster en de gymzaal bevinden zich op de begane grond; de ontvangstruimte, conciërge en het centrale plein op eerste verdieping en het Science-cluster en de personeelsruimtes centraal op de tweede verdieping. Op de bovenste twee verdiepingen bevinden zich de thuisunits van de bovenbouw.

Ondergrondse sporthal
Doordat de sporthal voor tweederde ondergronds is geplaatst, ontstaat er op het dak ruimte voor een openbaar toegankelijk plein. Het deels vergroende plein fungeert tegelijkertijd als pauzeruimte voor de leerlingen en als ontmoetingsplek voor de buurt. Via trappen en hellingen aan de voorzijde kan het plein vanaf het maaiveld worden bereikt.

De sporthal, die zowel van buitenaf als binnen de school een toegang heeft, biedt plaats voor allerlei sporten, van zaalvoetbal tot turnen. Behalve dat leerlingen de hal voor hun gymlessen gebruiken, wordt de hal buiten schooluren verhuurd. Bijna alle wedstrijdsporten kunnen er op NOC*NSF-niveau worden beoefend. Ter versterking van het sportieve karakter van dit deel van het gebouw, ligt op het plein boven de sporthal nog een hardloopbaan.

Bijna energie neutraal
Het gebouw wordt bijna energieneutraal gebouwd en is aardgasvrij. De zonnepanelen op het dak maken het mogelijk dat het gebouw voor vijftig procent in zijn eigen energieopwekking voorziet. Er komen energiezuinige installaties en het gebouw wordt verwarmd met stadsverwarming.