Integrale aanpak leidt tot een gezonder en toekomstbestendiger onderwijsgebouw

| Door Odette Koldewey

Veruit de meeste onderwijsgebouwen hebben een matig tot slecht binnenklimaat. Dit heeft een negatieve invloed op de leerprestaties en verhoogt het ziekteverzuim. Daarnaast is de milieu-impact van de gebouwen vaak te hoog. Voor een onderwijsgebouw, dat zeker 40 jaar meegaat, zouden de ambities toch veel hoger moeten liggen? Met een andere benadering van de bouwopgave is dit heel goed mogelijk.

Download hier het Whitepaper – Integrale aanpak voor een gezond en toekomstbestendig onderwijsgebouw.

Vanuit haar ervaring met meer dan 200 onderwijsprojecten en na vele gesprekken met o.a. leraren, leerlingen, ontwerpers, adviseurs en bouwers concludeerde Saint-Gobain Projects dat onderwijsgebouwen vaak tekortschieten op het gebied van binnenklimaat en duurzaamheid. Saint-Gobain Projects besloot daarom om samen met DGMR, NIBE en bba Binnenmilieu te onderzoeken wat de beste aanpak is om betere onderwijsgebouwen te realiseren. Over de analyse, het onderzoek en praktische oplossingen schreef Saint-Gobain Projects een 64 pagina’s tellend whitepaper dat u hier kunt downloaden. Een uniek document voor iedereen die zich bezighoudt met renovatie en nieuwbouw van onderwijsgebouwen.

Welzijn van leerlingen en docenten als uitgangspunt
Een schoolgebouw bouwen we uiteindelijk voor degenen die er iedere dag gebruik van maken: leerlingen en docenten. Hun welzijn moet dus in het gehele bouwproces centraal staan. Hoe zij een ruimte beleven hangt af van diverse omgevingsfactoren, zoals daglicht, uitzicht, verse lucht, temperatuur en akoestiek. Al deze factoren beïnvloeden de fysische en mentale gesteldheid. Worden ze er bijvoorbeeld moe van, of juist blij? En kunnen ze zich goed concentreren? Als de omgevingsfactoren optimaal aansluiten op de behoeften van de gebruikers, draagt het gebouw bij aan betere leerprestaties. En dat is toch de primaire functie van het onderwijsgebouw.

Wat doen zintuigen met de beleving van een ruimte?
Wanneer voelt een gebouw comfortabel en waarom? Welke invloed hebben horen, ademen, voelen en zien op het welbevinden van leraren en leerlingen in een onderwijsgebouw? Als dat goed in beeld is, weten ontwerpers en bouwers waarmee ze rekening moeten houden in het gebouwontwerp om zo leerprestaties van leerlingen te verhogen en het ziekteverzuim van docenten te verminderen.

Waar moet u dan aan denken? Aan akoestiek bijvoorbeeld. Een slechte akoestiek veroorzaakt stress. Is er in het gebouw echter aandacht besteed aan een goede akoestiek, dan blijkt het ziekteverzuim onder docenten te dalen van 15% naar 2%. En dat een goede luchtkwaliteit beter is voor de gezondheid behoeft na het coronajaar 2020 weinig toelichting. Onderschat daarnaast de invloed van thermisch comfort niet. Is de ruimte te warm, dan dalen de leerprestaties. Ook licht en zicht beïnvloeden ons welzijn. Zo zorgt natuurlijk daglicht voor 10 tot 25% betere mentale functies, zoals alertheid en concentratie. Dit zijn slechts enkele voorbeelden die in het whitepaper beschreven worden. Duidelijk wordt in ieder geval dat welzijn een prominente plek hoort in te nemen bij de uitgangspunten en het ontwerpproces. En dat we vandaag de dag dus niet tevreden moeten zijn met de veel toegepaste Frisse Scholen klasse B. De lat in het Programma van Eisen moet echt hoger, naar minimaal klasse A. Het whitepaper biedt hier praktische oplossingen voor.

Jürgen van Hulst, Project Business Developer onderwijsvastgoed bij Saint-Gobain Solutions

Verlaag nú de CO2-impact van een onderwijsgebouw
Het is inmiddels duidelijk dat de opwarming van de aarde een urgent probleem is. En zoals eerder vermeld, wordt een schoolgebouw voor minimaal 40 jaar neergezet. Het ontwerpen en bouwen van een gebouw brengt dan ook de verantwoordelijkheid met zich mee om dit met een zo laag mogelijke milieu-impact te realiseren. En dan gaat het niet alleen om het gebouwgebonden energieverbruik tijdens de gebruiksfase, maar ook om bijvoorbeeld de bouwfase waarin CO2 wordt uitgestoten door o.a. het winnen, produceren, transporteren en assembleren van de bouwmaterialen. Het is dus noodzakelijk om naar het totale plaatje van energieverbruik en toegepaste materialen te kijken. Alleen op deze manier kan de beste keuze worden gemaakt voor een gebouw met een zo laag mogelijke milieu-impact.

Dashboard voor een integrale aanpak
Om een volledig, concreet en meetbaar overzicht te krijgen van alle prestaties heeft Saint-Gobain Projects een Integraal Waarden Dashboard ontwikkeld. In het dashboard staan onderaan de huidige referentiewaarden voor een gemiddeld onderwijsgebouw in Nederland en bovenaan de hogere ambitieniveaus. Om een gezond en toekomstbestendig onderwijsgebouw te realiseren moeten de schuifjes dus omhoog. Maar let op, de losse indicatoren beïnvloeden elkaar ook. Meer daglicht onder het thema welzijn betekent ook dat een goede zonweringstrategie nodig is om het binnen thermisch comfortabel te houden. En extra PV-panelen om meer energie op te wekken, zal de MPG-score weer doen verslechteren. Zo heeft alles met elkaar te maken. Als alle waarden aan de hand van het dashboard in kaart zijn gebracht, kan gestart worden met de concrete vertaling voor het gebouw.

Wie is Saint-Gobain Projects?
Saint-Gobain Projects is onderdeel van Saint-Gobain Solutions. Binnen Saint-Gobain Projects worden de krachten van verschillende Saint-Gobain bedrijven gebundeld, zoals Building Glass, ISOVER, Gyproc, Weber Beamix en Ecophon.

Door gebruik te maken van ieders expertise en ervaring kan Saint-Gobain Projects u de beste oplossingen bieden voor gezonde en comfortabele gebouwen die toekomstbestendig en duurzaam en bovendien efficiënt te realiseren zijn. Bij Saint-Gobain Projects heeft u één aanspreekpunt. U hoeft dus niet met alle partijen apart aan tafel. De adviseurs denken van concept tot realisatie met u mee. U kunt zich laten informeren over de laatste innovaties en creatieve, technische oplossingen. Of u laten adviseren op bouwfysisch vlak, materiaalspecificaties en detaillering. Zij denken zelfs met u mee over geschikte lokale verwerkers. Samen met Saint-Gobain Projects kunt u aan de slag om uw ambities te realiseren!

Download hier het Whitepaper – Integrale aanpak voor een gezond en toekomstbestendig onderwijsgebouw.