Interview met Liesbeth Gort, directeur FSC Nederland – Uit onderzoek is gebleken dat het gebruik van tropisch hardhout niet verantwoord is. Dat is een misvatting. FSC wil het gebruik van FSC-gecertificeerd hout juist stimuleren, niet alleen omdat het een duurzaam bouwmateriaal is, maar ook omdat daarmee meer bossen kunnen worden beschermd.
Uit onderzoek is gebleken dat het gebruik van tropisch hardhout niet verantwoord is. Dat is een misvatting. FSC wil het gebruik van FSC-gecertificeerd hout juist stimuleren, niet alleen omdat het een duurzaam bouwmateriaal is, maar ook omdat daarmee meer bossen kunnen worden beschermd.
We spreken met Liesbeth Gort, directeur FSC Nederland. Zij bekleedt deze functie al meer dan vijf jaar. Haar achtergrond is ontwikkelingssamenwerking.
Wat is de impact van FSC?
‘Dit jaar is het vijfentwintig jaar geleden dat FSC werd opgericht om bossen wereldwijd te beschermen. Op dit moment is al ongeveer tweehonderd miljoen hectare bos met het FSC-keurmerk gecertificeerd. Dat is een oppervlakte van ongeveer vijftig keer Nederland. Het FSC-keurmerk richt zich niet alleen op de bescherming van de natuur, maar heeft ook een sociale en economische meerwaarde. Door onze bossen duurzaam te beheren, bieden we een duurzaam bestaan aan de mensen en dieren die ervan afhankelijk zijn. Het bos vervult ook andere belangrijke functies zoals het uit de lucht opnemen van CO2 en het behoud van de biodiversiteit. Het is dus tevens een belangrijk instrument tegen klimaatverandering. Bovendien kies je met de toepassing van FSC-gecertificeerd hout voor het meest milieuvriendelijke bouwmateriaal.’
Hoe werkt duurzaam bosbeheer?
‘Een door FSC beheerd bos wordt opgedeeld in percelen. Uit een perceel wordt maar een beperkt aantal bomen gekapt. Hierna wordt het betrokken perceel dertig jaar met rust gelaten zodat het weer kan herstellen en gezond blijft. leder jaar levert een ander perceel het gewenste hout totdat na dertig jaar het eerste perceel weer aan de beurt is. Hoe meer FSC-gecertificeerd hout we gebruiken, hoe meer percelen bos we nodig hebben, hoe meer economische waarde we het bos geven en op basis daarvan kunnen behouden. Door meer tropisch hout te gebruiken, redden we dus in feite het woud. Dat is dan ook de inzet van de bewustwordingscampagne die we onlangs zijn gestart. We kunnen het ons bijna niet voorstellen, maar per minuut (!) verdwijnen maar liefst achtenveertig voetbalvelden tropisch bos door onverantwoorde houtkap voor de aanleg van palmolie- en sojaplantages. Het is zaak om de handen ineen te slaan en de economische waarde van duurzaam bosbeheer te verhogen.’
Welke rol speelt de overheid?
‘In de nota Nederland Circulair in 2050 schetst het kabinet hoe we onze economie kunnen ombuigen naar een duurzaam gedreven, volledig circulaire economie in 2050. In het erbij behorende grondstoffenakkoord staan afspraken om de Nederlandse economie in dat jaar volledig op herbruikbare grondstoffen te laten draaien. Als ‘biobased’ materiaal kan hout bij de realisatie van deze doelstelling een belangrijke rol spelen. Bij duurzaam bosbeheer is hout immers een oneindige grondstof.
Het is biologisch afbreekbaar, herbruikbaar en recyclebaar, het kan de eindige fossiele grondstoffen vervangen en heeft een lage CO2-footprint. Omdat je er lichter en sneller mee kunt bouwen, biedt de toepassing van hout ook financiële voordelen. Daarnaast heeft hout een gunstige invloed op binnenklimaat en gezondheid.’
Hoe reageert de markt?
‘Het besef dat we duurzamer moeten gaan bouwen, is de laatste jaren sterk toegenomen, zowel in de woningbouw als in de utiliteitsbouw. De toepassing van milieuvriendelijke en circulaire materialen, hout in het bijzonder, wordt steeds belangrijker. Dat bleek ook uit de nominaties voor de Nederlandse Duurzaam Bouwen Awards, waarvan wij als FSC Nederland een van de initiatiefnemers zijn. Tekenend was dat de publieksprijs dit jaar is gewonnen door het dertig meter hoge, houten woon- werkgebouw Patch 22 aan ’t IJ in Amsterdam-Noord. Gemeente Haarlemmermeer, Waterschap Zuiderzeeland en Woonstichting ’thuis vielen ook in de prijzen, respectievelijk als meest duurzaam project, meeste duurzame gemeente en meest duurzame woningcorporatie.’
FSC Nederland is opgericht om de vraag naar hout uit duurzaam beheerde bossen te stimuleren. Hoe groot is het aandeel FSC-gecertificeerd hout op dit moment?
‘Op dit moment is het aandeel FSC-gecertificeerd hout al zesenveertig procent. Om aantoonbaar FSC-hout te kunnen leveren, dienen bedrijven zich te laten certificeren. Het overgrote deel van de houthandel is al FSC-gecertificeerd en dat geldt ook voor de meeste timmerfabrieken. We zijn constant bezig om de vraag naar hout uit duurzaam beheerde bossen verder te stimuleren. Daartoe sluiten wij ook convenanten met opdrachtgevers en voorschrijvende instanties. Woningcorporatie Ymere is een goed voorbeeld. Duurzaam denken en doen staat bij deze woningcorporatie hoog in het vaandel. Als partner van FSC Nederland ziet Ymere erop toe dat er in de praktijk zoveel mogelijk FSC-gecertificeerde houtproducten in hun bouwprojecten worden toegepast en dat deze ook door FSC-gecertificeerde aannemers worden geleverd.
Hoe kan de impact van duurzaam bosbeheer tastbaar worden gemaakt?
‘De afgelopen jaren zijn er in Nederland zo’n veertigduizend nieuwe woningen gebouwd. De verwachting is dat dit aantal de komende jaren flink zal stijgen. Als je ervan uitgaat dat je per woning voor de kozijnen twee kubieke meter tropisch hardhout nodig hebt, dan kom je bij het huidige aantal nieuwe woningen al op een totaal van tachtigduizend kubieke meter. Met die hoeveelheid kan een tropisch bosoppervlak van maar liefst vijfenzeventig miljoen vierkante meter duurzaam worden beheerd. Om een idee te geven: dat zijn vijftienduizend voetbalvelden die dertig jaar lang kunnen worden beschermd. Kijk je er kleiner naar, dan heb je voor twee kubieke meter tropisch hardhout tweeduizend vierkante meter duurzaam beheerd bos nodig. Met andere woorden: kies je voor FSC-gecertificeerde kozijnen, dan kun je aan de andere kant van de wereld een tropisch bosgebied beschermen dat groter is dan de oppervlakte van je eigen huis en tuin samen. Is dat geen inspirerende gedachte?’
FSC staat voor Forest Stewardship Council en is in meer dan vijftig landen vertegenwoordigd. Het is een non-profit organisatie die in 1993 werd opgericht als reactie op de al langer levende zorgen over wereldwijde ontbossing. FSC Nederland werd in 1999 opgericht met als doel om de vraag naar hout uit duurzaam beheerde bossen te bevorderen.