Kindcentra bieden een betekenisvolle omgeving voor kind en buurt. Ze zorgen voor verbinding in en met de wijk. Steeds meer schoolbesturen kiezen daarom voor een kindcentrum.
Steeds vaker slaan schoolbesturen, organisaties voor opvang en overige maatschappelijke partners de handen ineen om te komen tot een kindcentrum. De afgelopen jaren zijn er enkele honderden gerealiseerd en ook nu zijn er honderden in ontwikkeling. Volgens Freddy Weima, voorzitter van de PO-Raad is dat een positieve trend. De PO-Raad is dan ook groot voorstander van kindcentra. ‘Kindcentra zijn heel belangrijk bij het realiseren van onze strategische doelen. Ze zorgen voor meer kansengelijkheid omdat er al vanaf heel jonge leeftijd aandacht is voor de kinderen. Daarnaast leveren kindcentra een positieve bijdrage aan de arbeidsmarkt. Combinatiefuncties kunnen bijvoorbeeld een oplossing bieden voor de personeelstekorten die we allemaal kennen.’
Doorlopende leerlijn
In de ideale wereld is er volgens Ad Vos, bestuurder van de Vereniging Netwerk Kindcentra, een doorlopende leer- en ontwikkellijn tussen 0 en 13 jaar en werken de verschillende professionals samen om elk kind te stimuleren het beste uit zichzelf te halen. De Vereniging Netwerk Kindcentra pleit dan ook voor fusie van school en kinderopvang tot één organisatie. ‘Dan heb je één visie, één missie, één leiding en één strategisch beleidsplan’, stelt Vos. ‘Dan kun je een gebouw laten ontwerpen dat daar helemaal op afgestemd is. Een gebouw waarin onderwijs en kinderopvang zoveel mogelijk geïntegreerd zijn.’
Hoeksteen van de wijk
IKC Rijnvliet is zo’n gebouw. Het kindcentrum in de Utrechtse wijk Leidsche Rijn opende in september 2021 de deuren. Sindsdien kunnen kinderen hier iedere dag op avontuur gaan. Het IKC huisvest een basisschool van SPO Utrecht, een kinderdagverblijf met BSO van Kind&Co en een openbare gymzaal. Het gebouw ligt aan de rand van de wijk en fungeert letterlijk en figuurlijk als hoeksteen van de jonge groeiende wijk. Stedenbouw en architectuur zijn in dit project samen opgetrokken, stelt architect Wilbert Steenhuis van 9 graden architectuur. ‘Daardoor is er een mooie en sterke verbinding gekomen. Het gebouw is echt integraal onderdeel van de wijk.’
Rob van der Westen, beleidsadviseur huisvesting bij SPO Utrecht, benadrukt de meerwaarde van het aangrenzende voedselbos en de openbare brug die vanaf het IKC het voedselbos inloopt. ‘Deze veilige verbinding stimuleert kinderen om in het voedselbos alles wat er groeit te ontdekken. Ze kunnen er zelf fruit plukken en hiermee koken in de klas of thuis. Hier wordt het concept ‘eetbare woonwijk’ voor de kinderen echt tastbaar.’
IKC De Droomgaard
Een ander mooi voorbeeld van een kindcentrum waarbij architectuur, inrichting en landschap integraal zijn bedacht en uitgevoerd vormt IKC De Droomgaard in het West-Friese Avenhorn. Dit kindcentrum opende in november 2021 de deuren en vormt de thuishaven voor twee scholen en een kinderopvang. Volgens architect Christian Janssen van TenW is het gebouw ontworpen om samenwerking te stimuleren. ‘We hebben vroeg in het ontwerptraject besloten één hoofdentree te realiseren, zodat je elkaar in het hart van het gebouw kunt ontmoeten. Daarbij hebben we het gebouw zo ontworpen dat bewegend leren vanzelfsprekend wordt.’
Het IKC is een compact gebouw in twee lagen. Janssen: ‘Het gebouw volgt de vorm van de kavel. Door de transparantie zie je overal wat er gebeurt, zowel binnen als buiten.’ De buitenruimte is volgens Janssen echt een integraal onderdeel van het ontwerp. Naast plekken om te bewegen zijn er gebieden die de kenmerkende natuur verbinden met de buitenruimte. Bijzonder in dit project zijn ook de buitenklassen, halve tribunes met wifi-punten zodat kinderen ook buiten les kunnen krijgen.’
De voorbeelden in dit artikel komen uit het inspiratieboek Kindcentra in hun omgeving, een uitgave van Schooldomein.
Dit boek met meer dan vijftig voorbeelden van kindcentra in Nederland werd op 20 april gepresenteerd tijdens een symposium in IKC De Vaart in Ter Aa.
