Circulair beleid en klimaatbeleid vullen elkaar mooi aan, zo blijkt uit recent onderzoek van het Planbureau voor de Leefomgeving.
Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) heeft onderzoek gedaan naar het verband tussen circulair economiebeleid en klimaatbeleid. Belangrijke conclusie uit hun onderzoek is dat circulair beleid in grote mate bijdraagt aan broeikasgasemissiereductie, niet alleen in Nederland maar ook buiten de Nederlandse grenzen.
Het kabinet is van plan een ambitieus nationaal klimaatdoel te formuleren voor het circulariteitsbeleid. De PBL-studie laat zien dat circulair beleid en klimaatbeleid elkaar daadwerkelijk aanvullen. Circulariteitsstrategieën helpen daarnaast om mogelijke leveringsrisico’s van grondstoffen en materialen te beperken en dragen ook nog eens bij aan biodiversiteit en milieubescherming.
Omdat is afgesproken dat ieder land zijn eigen uitstoot moet beperken richt het Nederlandse klimaatbeleid zich primair op de vermindering van uitstoot van broeikasgassen binnen de Nederlandse grenzen. Volgens Corjan Brink van PBL moet er meer over de grenzen heen gekeken worden. ‘Beleid voor een circulaire economie richt zich op grondstoffen- en materiaalgebruik in de volledige, vaak wereldwijde, keten en over de gehele levensduur. Door dit ketenperspectief kan circulair beleid het klimaatbeleid versterken’, stelt Brink.
Volgens het onderzoek van PBL worden mogelijke oplossingen niet zichtbaar als het doel enkel is om de emissie uit de eigen schoorsteen te beperken. Pas als bedrijven moeten zorgen voor minder emissies in de gehele keten, richten zij hun aandacht ook op andere handelingsperspectieven.
Uit de PBL-studie blijkt dat meer kennis van de individuele ketens nodig is om te kunnen bepalen in welke mate beleid gericht op een circulaire economie daadwerkelijk bijdraagt aan klimaatdoelen. Onderzoek naar specifieke productieketens is nodig om te weten wat reëel is. Het is daarbij belangrijk om eerst te focussen op producten en materialen met de hoogste totale emissies in de productieketen, zoals kunststoffen, dierlijke voedselproducten en bouwmaterialen.
Klimaatbeleid, zoals het Europese emissiehandelssysteem ETS, ondersteunt de circulaire economie door een efficiënter gebruik van materialen te stimuleren. Ook de voorgestelde Europese koolstofheffing aan de buitengrens maakt gebruik van materialen als staal en cement duurder, waardoor hergebruik en recycling aantrekkelijker worden. Heffingen kunnen ook specifiek voor circulaire doelen worden ingezet.
Voor de energietransitie zijn veel grondstoffen nodig, waarvan sommige maar in enkele landen ter wereld worden gewonnen. Het is urgent om nu goed na te denken over de beschikbaarheid van kritieke materialen op de langere termijn. Levensduurverlenging, recycling en hergebruik beperken de afhankelijkheid van nieuw gewonnen grondstoffen en materialen.