VASTGOEDSTURING
26 Vastgoedsturing #8
TIJD VOOR EEN NIEUWE VISIE OP ONDERWIJSGEBOUWEN
Van vastgoed
naar flexgoed
Schoolgebouwen in eigendom van een bestuur of gemeente,
dat werkt niet meer. Laat een andere partij de risico’s maar
dragen en de lasten op zich nemen. Huur als schoolbestuur
precies die prestaties die je nodigt hebt. Zo wordt vastgoed
‘flexgoed’ en heb je ruimte om mee te bewegen met de
snelle veranderingen in het onderwijs.
Onderwijs is continu in beweging. Er is geen
sector die sneller en ingrijpender verandert.
Het huidige vastgoed (en dan vooral de wijze
waarop het beheerd wordt) kan deze ver-anderingen
niet bijbenen stelt Atto Harsta
van Aldus bouwinnovatie / de Bouwcampus.
Harsta is ervan overtuigd dat er ingrijpende
systeemwijzigingen nodig zijn om een betere
afstemming te krijgen tussen de daadwerke-lijke
kwalitatieve en kwantitatieve ruimtelijke
behoeften en de onderwijsgebouwen.
‘Het onderwijs gaat steeds meer toe naar open
systemen en het vastgoed verandert niet mee,
dat zit zo vast als het maar kan. Daardoor is
er een mismatch ontstaan tussen de behoef-ten
en het actuele vastgoed. Die mismatch zit
in vierkante meters, in de kwaliteit en moge-lijkheden
van de meters en in de mate van
duurzaamheid. De visie op vastgoed in het
onderwijs zal daarom structureel moeten ver-anderen,
maar daarvoor is bij schoolbesturen
wel een andere mindset nodig.’ Harsta ziet in
andere branches al wel verschuivingen in de
manier waarop naar het vastgoed wordt geke-ken.
Als voorbeeld noemt hij de flexibilisering
in de kantorenbranche waar ondernemingen
als Seats2Meet, Spaces, Regus en HNK het
speelveld ingrijpend veranderd hebben. Wie
wordt de Airbnb van de scholenbouw?
Vastgoed is achterhaald
Harsta wil het onderwijs en de markt uitda-gen
om op een andere manier naar het onder-wijsvastgoed
te kijken. ‘Het leeuwendeel van
onderwijsvastgoed is in eigendom van school-besturen
en of gemeenten. Dat is historisch zo
gegroeid door onze financieringsmodellen. Die
achterhaalde financieringsmodellen staan ver-andering
nu in de weg en daardoor blijven we
te weinig investeren in slecht functionerende
gebouwen. Het probleem is dat besturen te
veel blijven hangen in het oude denken.’
De transitiestrateeg en innovator ziet verschil-lende
scenario’s voor een grondige flexibili-sering
van de onderwijsgebouwen. ‘Het gaat
tegenwoordig niet meer om bezit, maar om
het kunnen beschikken over bepaalde facili-teiten.
Denk aan een lease-auto, die hebben
mensen ook niet in bezit, maar ze profiteren
wel van de voordelen. Mensen in een lease-
of huuromgeving kunnen veel makkelijker en
sneller wijzigingen voor elkaar krijgen. Lukt
dat niet, dan heb je de vrijheid om over te
stappen naar een andere partij. Zo houd je
de markt scherp.’
Voordelen van huren
Harsta benadrukt dat je bij het woord huren
niet moet denken aan het traditionele huren.
‘Je huurt geen stenen, maar bepaalde condi-ties.
Niemand is geïnteresseerd in stenen. Wat
we uiteindelijk allemaal willen is een omgeving
waarin ze optimaal kunnen leren. Een gezonde
en uitdagende plek die kan meebewegen met
de veranderingen in het onderwijs. Dat moet
het hoofddoel zijn en daarmee het vertrekpunt
van waaruit je die omgeving gaat organiseren.
Veranderen de omgevingseisen, dan pas je
‘Het probleem
is dat schoolbesturen
te
veel blijven
hangen in het
oude denken’