20 Vastgoedsturing #11 VASTGOEDSTURING
VASTGOEDBELEID UTRECHT ONDER DE LOEP VAN DE REKENKAMER
Maak doelen
concreet en meetbaar
Gemeenten willen grip hebben op het gemeentelijk
vastgoedbeleid. Toch blijkt dit in veel gevallen lastig te
realiseren. Waar ligt dat aan en hoe kunnen gemeentelijke
vastgoedafdelingen beter functioneren? Onderzoek van
Rekenkamers moet hier antwoord op geven. Ook de
Utrechtse Rekenkamer dook onlangs de politieke stukken
in en kwam met enkele interessante aanbevelingen.
‘Wat zijn de kerndoelen met het gemeentelijk
vastgoed? Die moeten helder gesteld worden.
Daarmee begint goed vastgoedbeleid.’ Aan
het woord is Peter van den Berg, voorzitter
van de Utrechtse Rekenkamer. De Rekenka-mer
Utrecht verrichtte tussen januari en mei
2018 onderzoek naar het vastgoedbeleid van
de gemeente Utrecht. ‘De gemeenteraad had
bij ons aangegeven veel moeite te hebben
om grip te krijgen op het vastgoedbeleid.
De raadsleden kregen informatie op allerlei
verschillende momenten en konden met de
aangeleverde informatie slecht beoordelen of
de gestelde beleidsdoelen werden gehaald.
Kortom, de informatievoorziening aan de raad
moest duidelijk verbeteren.’
Uit het onderzoek dat de Utrechtse Rekenka-mer
in enkele maanden tijd verrichtte, kwam
het door de raad geschetste beeld sterk naar
voren. Een groot struikelblok bleek de veelheid
aan gestelde doelen. ‘Er worden ontzettend
veel doelen gesteld aan het vastgoed. Ener-zijds
door het college in de programmabe-groting,
maar ook in allerlei andere politieke
stukken staan doelen vermeld. Deze veelheid
aan doelen maakt het voor de vastgoedaf-deling
moeilijk om de juiste informatie te ver-schaffen
over die doelen.’
De Utrechtse Rekenkamer nam in het onder-zoek
slechts een deel van het gemeentelijk
vastgoedbeleid onder de loep. ‘Het gemeen-telijk
vastgoed is zo breed en beslaat zoveel
terreinen, dat wij ons in het onderzoek hebben
beperkt tot het “programma vastgoed” met
daarin ongeveer de helft van de gemeentelijke
vastgoedobjecten, waaronder het cultureel
erfgoed, een deel van het maatschappelijk
vastgoed en de gebouwen voor de gemeen-telijke
ambtenaren. En toch kwamen we bij
het doorspitten van al de gemeentelijke stuk-ken
alleen al 63 verschillende doelen tegen op
maar liefst elf verschillende thema’s.’
Maak doelen smart
Een belangrijke aanbeveling van de Reken-kamer
was dan ook om het aantal gestelde
doelen drastisch te verminderen. Daarnaast
moeten doelen veel concreter worden gesteld
en meetbaar zijn. ‘Veel doelen worden als
algemene wenselijkheid geformuleerd, dat
werkt niet’, stelt Van den Berg. ‘Doelen moe-ten
smart zijn, zoals dat heet. Specifiek, meet-baar,
acceptabel, realistisch en tijdgebonden.
Anders kun je achteraf niet bepalen of je op
het goede spoor zit en kun je dus ook niet
goed bijsturen.’
Bij het doorspitten van de politieke stukken
viel het Van den Berg en zijn collega’s ook op
dat stabiliteit nog vaak ontbreekt. ‘Het ene
goede voornemen struikelt over het volgende.
Kijk je bijvoorbeeld naar het thema duurzaam-heid,
dan veranderen de doelen jaarlijks. Waar
gemeentelijke gebouwen eerst klimaatneutraal
moesten zijn, moeten ze even later energie-neutraal
zijn en weer later CO2-neutraal. Al die
begrippen lijken op elkaar, maar verschillen
Peter van den
Berg: ‘De infor-matievoorziening
aan de raad moet
duidelijk
verbeteren’