INTERVIEW ALEXANDRA DEN HEIJER
‘‘ ‘Als we weten wat we willen
en wat we hebben, hoe gaan
wij dat dan realiseren’
De eerste stap is in kaart brengen wat er aan
publiek vastgoed is en welke doelen daarmee
ondersteund worden. Daar hoort overigens
ook stap nul bij: Wie is er allemaal met maatschappelijk
6 Vastgoedsturing #7
vastgoed bezig en wat is er al in
kaart gebracht? De eerste stap is een belangrijke,
want de publieke vastgoedsector is
omvangrijk. Het is van groot belang te weten
hoeveel Nederland aan maatschappelijk vastgoed
heeft, hoeveel geld erin om gaat, welke
doelen het dient, wat er allemaal mee gemoeid
is en wie er verantwoordelijk is voor dit vastgoed.
In veel Europese landen is er sprake van
een meer centrale sturing, terwijl Nederland
voor veel publiek vastgoed – waaronder universiteitsvastgoed
– een decentraal model
heeft. Het model van centrale sturing staat
wat verder van de gebruikers van de gebouwen
af (organisaties en hun eindgebruikers),
waardoor hun belangen bij besluitvorming
onderbelicht kunnen worden. Bij het decentrale
model worden verantwoordelijkheden bij
de gebruiker zelf gelegd, voor wie vastgoedmanagement
geen core business is, waardoor
de benodigde managementinformatie vaak
ontbreekt of onvoldoende gedeeld wordt.
Gezien de kosten van publiek vastgoed, de
middelenschaarste en het grote maatschappelijke
belang verdient deze groep meer respect
en steun bij deze belangrijke publieke taak.
Ook is er vaker een tekort aan middelen. Het is
goed om van elkaar te leren.’
Wat zijn de trends?
‘Als je goed weet wat je aan vastgoed hebt,
welke doelen het dient en wat je eraan uitgeeft,
komt de volgende stap in beeld. Voor het goed
managen van een vastgoedportefeuille is het
ook van belang goed zicht te hebben op wat
er verandert in de maatschappij en met betrekking
tot jouw kernactiviteiten. Welke trends zijn
van belang voor de huisvesting? Een voorbeeld
is de verandering van traditionele, hiërarchische
organisaties naar netwerkorganisaties. In
algemene zin is het van belang de vinger aan
de pols te hebben, trends en maatschappelijke
veranderingen goed in kaart te brengen en te
vertalen naar hun mogelijke impact op publiek
vastgoed.’
Toekomstbeelden
‘Na de maatschappelijke trendanalyse is de
vraag: Welk toekomstbeeld past daarbij? Als
voorbeeld: Hoe ziet het ziekenhuis van de
toekomst eruit? Hoe moet je reageren op veranderende
context, inclusief allerlei eisen die
van buitenaf aan gebouwen gesteld worden?
Belangrijke randvoorwaarde bij het toekomstbeeld
voor de publieke huisvesting, is dat de
middelen bedoeld zijn voor het primaire proces
en dat van elke euro moet worden afgewogen
– en verantwoord – of een investering
in het publieke gebouw de meest doelmatige
besteding is.’
Strategisch stappenplan
‘De grote vraag is: ‘Als we weten wat we willen
en wat we hebben, hoe gaan wij dat dan realiseren.’
Dan komt het stappenplan in beeld.
Hoe neem je de juiste strategische stappen
om uit te komen waar je wilt zijn. Moeten wij
van een gebouw af of moeten we er juist in
investeren. Wat is de onderbouwing naar
de gebruiker, maar ook wat is de financiële
onderbouwing, vaak ook in politieke context,
en tegenwoordig ook zeker energetisch.’
Ter ondersteuning van het besluitvormingsproces
gaat de leerstoel Public Real Estate
managementinformatie en tools aanleveren
aan de publieke vastgoedsector en de organisaties,
zoals wij voor universiteiten al decennialang
hebben gedaan. Bij deze belangrijke
taak van deze leerstoel zal kennis van andere
organisaties en vanuit de wetenschap samen
worden gebracht. Ik werk graag samen met
anderen om de publieke vastgoedsector verder
te professionaliseren.’ Å
Prof.dr.ir. A.C. (Alexandra) den Heijer is als hoogleraar
Publiek Vastgoed verbonden aan de Technische
Universiteit Delft, faculteit Bouwkunde.