34 Vastgoedsturing #22
TRENDRADAR
STILTE EN NO-TECH ZONES ZIJN ZO BELANGRIJK
Digitalisering vraagt
om nieuwe visie op
universitair vastgoed
Hoe ziet de toekomst van universitair vastgoed eruit? Zet de ontwikkeling
van de virtuele universiteit door of gaan we terug naar de campus?
Hoogleraar publiek vastgoed Alexandra den Heijer neigt vooral naar dat
laatste. Zij pleit voor een slimme combinatie van hightech en no-tech.
De opkomst van de virtuele universiteit, waar-bij
het onderwijs steeds meer online en buiten
de campus vorm krijgt, heeft door de corona-crisis
een enorme boost gekregen. Binnen één
weekend in maart 2020 werd overgeschakeld
van fysiek naar online onderwijs. En dat bleek
wonderwel prima te kunnen. De infrastruc-tuur
lag er al, de beweging was al gaande en
iedereen was er in zekere zin al op voorbereid.
Kortom, de virtuele universiteit was een suc-ces.
Toch heeft Alexandra den Heijer, hoog-leraar
publiek vastgoed aan de Technische
Universiteit Delft, zo haar twijfels bij de online
universiteit. ‘Er kan steeds meer online. Maar
het feit dat het kan, betekent nog niet dat je
het ook moet willen.’
Terug naar de campus
Den Heijer doet al jaren onderzoek naar het
managen van universiteitsvastgoed en de
toekomst van universiteit en campus. Zij zag
de opkomst van de virtuele universiteit en
de tegenbeweging die al voor de coronacrisis
werd ingezet. De coronacrisis zorgde
voor een enorme opleving van online onder-wijs,
maar nu Covid-19 naar de achtergrond
lijkt te verdwijnen is het volgens Den Heijer
de hoogste tijd om terug te keren naar de
campus. ‘Studenten en medewerkers hebben
een thuisbasis nodig, een anker. Een plek waar
de mensen je kennen. Dat is nog eens extra
belangrijk omdat universiteiten behoorlijk
gegroeid zijn. Het onderwijs wordt daardoor
al snel anoniemer.’
De coronacrisis heeft volgens Den Heijer
overduidelijk onderstreept hoe belangrijk een
fysieke plek is voor universiteiten. Dat heeft
alles te maken met het sociale aspect, het wel-zijn
van studenten en het communitygevoel.
Maar ook met het wetenschappelijk onderzoek
zelf. ‘Bestaande netwerken kun je prima online
faciliteren, maar bij het opstarten van nieuwe
netwerken is het goed om fysiek samen te
komen. Dan kun je elkaar beter vinden op de
inhoud én het is beter voor de serendipiteit.
Heel belangrijk voor universiteiten, want de
grootste wetenschappelijke ontdekkingen
zijn voor een deel van toeval afhankelijk.’ De
contacten die in de gangen van de universi-teitsgebouwen
worden gelegd zijn volgens
de hoogleraar goud waard. ‘Daardoor weet je
waar iedereen mee bezig is en wat de laatste
trends zijn in bepaalde sectoren. Die kennis
vormt vaak de start van nieuwe innovaties.
En die kennis mis je al snel als iedereen in zijn
eigen kenniskring online werkt.’
Voordelen hightech
Toch is online werken niet meer weg te den-ken
uit ons leven. Er zal kritisch naar gekeken
moeten worden. ‘In de coronacrisis hebben
we allemaal de voordelen van hightech onder-vonden.
Voor een aantal vergaderingen zullen
we nooit meer bij elkaar komen, dat is zonde
van de tijd. En online onderwijs, waarbij col-leges
plaats- en tijdsonafhankelijk kunnen
worden gevolgd, biedt uiteraard voordelen.
Maar we hebben de afgelopen tijd ook ont-dekt
dat de thuiswerkplek vol afleidingen zit.
En dat dit hele dure vierkante meters zijn. Voor
Alexandra
den Heijer:
‘Bij het opstar-ten
van nieuwe
netwerken is het
goed om fysiek
samen te komen’