SPECIAL KLIMAATADAPTATIE
20 Vastgoedsturing #24
weer hebben dan ook steeds grotere nadelige
gevolgen voor het leven in de stad.
Oorzaken hitte-eilandeffect
Dat het in de stad zo heet kan worden heeft
alles te maken met de bebouwing. En aan-gezien
steden de laatste jaren steeds meer
verstenen, neemt het hitte-eilandeffect alleen
maar verder toe. Bakstenen, beton en tegels
absorberen overdag de zonnestralen en hou-den
de warmte vast. Dat effect wordt ver-sterkt
omdat er in de meeste steden weinig
verdamping is door een gebrek aan water en
groen. Een groot deel van de zonnestraling
wordt daardoor omgezet in voelbare warmte.
Bovendien zorgen de vele menselijke activi-teiten
ook nog eens voor extra warmte in de
stad.
Vooral in de binnensteden en in oude wijken
met middelhoge flats en weinig groen kun-nen
de temperaturen in de zomer snel oplo-pen.
Dit soort wijken vind je voornamelijk in
grote steden als Amsterdam, Den Haag en
Rotterdam, waar veel flats van vier verdiepin-gen
hoog staan aan smalle straten. De hitte
blijft hier makkelijker hangen en wordt als het
ware van de gebouwen de straat in gekaatst.
Bovendien waait het op deze plekken minder
hard, waardoor de hitte niet wordt wegge-blazen.
Deze plekken worden ook wel ‘street
canyons’ genoemd, verwijzend naar de grote
natuurlijke kloven zoals de Grand Canyon in
de Verenigde Staten waar het verschroeiend
heet kan worden.
Hotspots
Maar niet alleen smalle woonstraten met
flats zijn ‘hotspots’, ook op pleinen kan het
bloedheet worden. De Dam in Amsterdam
is zo’n beruchte hitteplek die je op een hete
zomerdag beter kunt mijden. De sterkte van
het hitte-eilandeffect in een stad hangt vooral
af van de hoeveelheid bebouwing en verhar-ding
en groen van het oppervlak. Maar ook de
verhouding tussen gebouwhoogte en straat-breedte
speelt mee. De inrichting van een
straat of wijk heeft dus invloed op de lokale
temperatuur: de ene wijk veroorzaakt een
sterker hitte-eilandeffect dan de andere.
Wapenen tegen hittestress
Het wordt voor de meeste steden in Neder-land
een behoorlijke uitdaging om zich te
wapenen tegen hittestress. Onze steden zijn
namelijk helemaal niet gebouwd op de toe-nemende
warme periodes. Het loont wellicht
om eens een kijkje te nemen in landen rond
de Middellandse Zee. Daar hebben ze al veel
langer ervaring met omgaan met hitte. In deze
landen is meer kennis over hoe je huizen zo
kunt bouwen dat de wind de warmte beter
kan meevoeren.
Wat sowieso helpt tegen hittestress is groen
in de stad. En dan vooral robuust groen met
veel volume. Bomen planten is dan ook dé
manier om de nadelige gevolgen van de kli-maatverandering
zo veel mogelijk tegen te
gaan. Deze bomen geven de broodnodige
schaduw, maar belangrijker nog: ze bieden
verkoeling. Ze verdampen namelijk het water
en voeren daarmee de hitte af. En dankzij hun
diepe wortels kunnen bomen langer doorgaan
met het verdampen van grondwater dan gras.
Ook water in vijvers en kanalen biedt verkoe-ling
overdag. Het nadeel van water is echter
dat het ’s avonds juist de warmte vasthoudt,
waardoor het netto-effect niet zo groot is.
Bovendien zorgt water in de stad voor een
hogere luchtvochtigheid, met een hogere
gevoelstemperatuur als gevolg.
Tot slot kunnen gemeenten ook voor meer
koelte in de stad zorgen door gebruik te
maken van schaduwdoeken en groene gevels
en daken. Een groen dak wordt namelijk veel
minder heet dan een zwart dak en houdt min-der
warmte vast. <
STEEDS MEER HITTEGOLVEN DOOR DUBBELE STRAALSTROOM
Hittegolven komen wereldwijd steeds vaker voor en duren langer. In
Europa is het aantal hittegolven zelfs drie tot vier keer sneller toege-nomen
dan in andere gebieden op het noordelijk halfrond, zoals de VS
en Canada. Dit heeft volgens recent onderzoek alles te maken met de
straalstromen boven Eurazië, grote luchtstromen op 5 tot 10 kilometer
hoogte. Periodes waarin de straalstroom zich in tweeën splitst en zo een
dubbele straalstroom vormt, worden langer. Dit zorgt voor meer en hef-tigere
hittegolven in West-Europa.
Bomen planten
is dé manier
om de nadelige
gevolgen van
klimaatverandering
tegen te gaan