In opdracht van het Zone.college bedacht architectenbureau Juli Ontwerp de Nooit-af-scholen. Een circulair concept voor tijdelijke huisvesting waarbij leerlingen grote invloed hebben op de leeromgeving.
Het Zone.college uit Oost Nederland staat voor een grote uitdaging. De komende jaren neemt het aantal studenten van de groene mbo- en vmbo-school snel toe terwijl op termijn krimp wordt voorzien. Dat vraagt om tijdelijke huisvesting met een circulair karakter. Standaard prefab noodlokalen zijn voor de school echter geen oplossing. Het Zone.college wil een uitdagende leeromgeving bieden waar de studenten nieuwe mogelijkheden kunnen ontdekken. Een soort groen laboratorium voor experimenten. Om dit vorm te geven bedacht Juli Ontwerp in overleg met het Zone.college de Nooit-af-scholen.
Groene gevels
‘Ons ontwerp bestaat uit prefab lokalen die onder een tent worden geplaatst’, vertelt Pim van der Ven, partner bij Juli Ontwerp. ‘De gevels van de lokalen worden hierbij gebruikt als praktijkruimte voor het lesprogramma. Studenten kunnen hier groene gevels aanleggen waar in verticale opstellingen met verschillende plantensoorten wordt geoefend. Dat kunnen bijvoorbeeld voedselgevels zijn of gevels waar geëxperimenteerd wordt met natuurlijke isolatie- en bouwmaterialen zoals hennep en riet. Zo ontstaat een mooie combinatie van huisvesting, onderwijs en praktijkruimte. Een plek voor ontmoeting, onderwijs en experimenten die past bij de vernieuwing in het groenonderwijs.’
De architecten van Juli Ontwerp bedachten een configuratie in drie verschillende maten: small, medium en XL. Van der Ven: ‘We plaatsen drie, zes of negen lokalen in een bepaalde configuratie onder een groot tentdak. Hierdoor ontstaan een soort leerplein met aangrenzende lokalen. De overkapping stelt de studenten in staat om in een beschermende omgeving zelf de groene gevels aan te leggen. Zo kunnen ze hun eigen leeromgeving mede vormgeven.’
Low-tech oplossing
De lokalen van de Nooit-af-scholen worden zo circulair mogelijk uitgevoerd en krijgen een minimum aan installaties. ‘We werken uitsluitend met duurzame materialen en hebben een low-tech oplossing bedacht waarmee we de lokalen heel flexibel van installaties kunnen voorzien. Dat kost beduidend minder geld en daardoor is de lesomgeving makkelijker door de studenten aan te passen’, aldus Van der Ven. ‘Bovendien kan de tijdelijke huisvesting na verloop van tijd makkelijk worden weggehaald. De losse units kunnen vervolgens elders worden hergebruikt, zij vertegenwoordigen daarmee een mooie restwaarde. Op de locatie zelf blijft voornamelijk compost over.’
‘Dit concept past heel goed bij het groen onderwijs, maar kan ook prima bij andere onderwijsvormen worden toegepast’
Juli Ontwerp is bezig met een eerste pilot in Almelo. Hier zijn inmiddels drie lokalen geplaatst. Van der Ven: ‘Momenteel wordt de laatste hand gelegd aan het ontwerp van de tent.’ Op termijn is een tweede locatie in Zwolle goed denkbaar aangezien het Zone.college hier voor soortgelijke uitdagingen staat. ‘Dit concept past heel goed bij het groen onderwijs van vandaag de dag’, stelt Van der Ven. ‘Maar het concept kan ook prima bij andere onderwijsvormen worden toegepast. Bijvoorbeeld bij technisch onderwijs. Daar kunnen de leerlingen de lokalen wellicht meer aan de binnenkant aanpassen naar de nieuwste inzichten op het gebied van installaties. De onderwijslocatie wordt zodoende een soort laboratorium voor interactief onderwijs, waarbij leerlingen leren door te doen.’