Wim Fieggen, IVVD – Ik heb heel wat recessies meegemaakt. Twee diepe, ernstige recessies staan mij nog goed bij. De eerste was begin 80-er jaren. De rente op tienjarige staatsleningen was toen gestegen tot 12,75%, omdat de inflatie in de 70-er jaren uit de hand liep door inflatiecijfers tussen de 5 en 10%.
Ik heb heel wat recessies meegemaakt. Twee diepe, ernstige recessies staan mij nog goed bij. De eerste was begin 80-er jaren. De rente op tienjarige staatsleningen was toen gestegen tot 12,75%, omdat de inflatie in de 70-er jaren uit de hand liep door inflatiecijfers tussen de 5 en 10%. Sterk stijgende lonen en energieprijzen waren de boosdoeners. De sterk gestegen huizenprijzen, onder invloed van die hoge inflatie, hielden het niveau van de 70-er jaren niet vast en daalden fors onder invloed van de gestegen renteniveaus. Achteraf bleek de rente van 12,75% op die tienjarige staatsobligatie ook de top in de rente te zijn. Op dat moment was er angst dat het alleen maar erger zou worden.
De tweede ernstige recessie begon zo’n tien jaar geleden. Misstanden in de financiële wereld, krachtig versterkt door de globalisering van die financiële wereld, waren de belangrijkste oorzaak. Het inflatieniveau was al heel lang laag door de almaar voortgaande globalisering. Door de ernst en omvang van deze recessie ontstond de angst dat de inflatie zou kunnen omslaan in deflatie. Overal dalende prijzen zijn economisch ongewenst. Aankopen worden dan steeds weer uitgesteld, omdat het morgen goedkoper is. De reactie van de centrale banken was het creëren van sterk dalende rentes door onder ander massale inkoop van (staats)obligaties om zo de economie te bedelven onder (bijna) gratis geld.
Sinds de top in de rente op een tienjarige staatsobligatie van 12,75% begin 80-er jaren staat die rente nu op min 0,5%. In Zwitserland staat de vergelijkbare rente al op min 1,0%. Van een afstandje bekeken, zitten wij nu in de buurt van het dieptepunt. Echt heel veel lager zal het niet gaan. Het is tijd om te profiteren van deze lage renteniveaus.
Maar hoe dan?
In de persoonlijke sfeer zit ik dan te denken aan de hypotheekrente. In Denemarken zijn er nu al hypotheken waar je geld toe krijgt, omdat de rente erop negatief is. In Nederland wordt dat door de banken nog tegengehouden doordat zij historisch hoge rentemarges vragen, maar ook die zullen er niet aan ontkomen de renteniveaus verder naar beneden aan te passen. Nederland leeft tenslotte niet op een economisch eiland. De kans komt in zicht om de eigen woonlasten heel lang vast te zetten op een laag niveau. Het is ook een uitgelezen mogelijkheid om middels een hypotheek het eigen huis (verder) te verduurzamen.
Voor de energietransitie van het maatschappelijk vastgoed is de lage rente ook goed nieuws. Zet een revolverend fonds op. Leen geld, krijg wellicht rente toe en start met de uitvoering van de energietransitieplannen voor de vastgoedportefeuille. De energiebesparing vloeit weer terug in het fonds voor weer nieuwe investeringen en zo verder. Combineer de investeringen slim met de meerjarenonderhoudsprognose en kies zo het moment voor elk gebouw uit de vastgoedportefeuille om de transitie te maken. Als de know-how ontbreekt, ga dan eens praten met clubs als Stichting Maatschappelijk Vastgoed en Bewust Investeren. Die doen dit al voor verschillende maatschappelijk vastgoedorganisaties.
Gaat de rente morgen weer stijgen? Ik denk het niet, daarvoor zit er wereldwijd nu te veel zwakte in de economie. Overmorgen? De kans neemt wat mij betreft fors toe. Het leven bestaat uit pieken en dalen, ook economisch.