Uit recent onderzoek naar hoeveel gemeenten aan de slag zijn gegaan met een routekaart blijkt dat 1/3 van de gemeenten op dit moment een routekaart heeft uitgewerkt. Dit aantal kan een boost gebruiken.
Gemeenten staan voor de uitdaging om hun vastgoed te verduurzamen, met als ambitie in 2050 95% minder CO2 uit te stoten. Hoe pak je dit effectief aan? Stichting W/E-adviseurs neemt je mee op de route naar duurzaam maatschappelijk vastgoed.
In het Klimaatakkoord zijn concrete ambities opgenomen voor de verduurzaming van maatschappelijk vastgoed. Hiermee worden gemeenten aangespoord om de CO2-uitstoot van de vastgoedportefeuille omlaag te brengen. Het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) onderstreept dit belang door € 525 miljoen vrij te maken voor het verduurzamen van maatschappelijk vastgoed. Uit recent onderzoek van Brink naar hoeveel gemeenten aan de slag zijn gegaan met het opstellen van een routekaart blijkt dat 1/3 van de gemeenten op dit moment een routekaart heeft uitgewerkt. Meestal gaat het om een analyse van één of meerdere panden. Zelden is de hele portefeuille in kaart gebracht. Dit aantal kan wat ons betreft een boost gebruiken. Om een goed beeld te krijgen van langetermijndoelen en de realisatie ervan is het belangrijk om te kijken naar al het maatschappelijk vastgoed binnen een gemeente. Een routekaart helpt vastgoedeigenaren bij het maken van afwegingen over een realistisch ambitieniveau en wat de financiële consequenties zijn in termen van kosten en baten. Stichting W/E-adviseurs werkt voor diverse grotere en kleine gemeenten zo’n routekaart uit in samenwerking met de verantwoordelijke afdelingen.
‘Om een goed beeld te krijgen is het belangrijk om de hele portefeuille in kaart te brengen’
Routekaart
Met de W/E-routekaart maatschappelijk vastgoed reken je de hele vastgoedportefeuille door en kunnen verschillende verduurzamingsscenario’s met elkaar vergeleken worden in tijd en kosten. Je kunt kiezen voor gebouwgebonden energiegebruik, maar het is ook mogelijk om de thema’s circulariteit en gezondheid mee te nemen. Een aanpak waarbij niet alleen gekeken wordt naar energie, maar waar ook circulariteit en gezondheid een belangrijke rol spelen, wordt een integrale aanpak genoemd. Deze thema’s staan met elkaar in verbinding. Kies je voor een bepaalde energetische maatregel dan kan dat van invloed zijn op de mate van circulariteit en gezondheid van een gebouw. Zo komen sommige isolatiematerialen bijvoorbeeld ten goede aan de energetische kwaliteit van een gebouw, maar hebben weer een negatieve milieu-impact via de extra materialen die worden gebruikt. Focus op één van deze onderwerpen bij de verduurzaming van maatschappelijk vastgoed, kan lijden tot suboptimale oplossingen. Balans is een vereiste.
Tussenstops
Om een routekaart op te stellen, heeft W/E-adviseurs een eigen proces naar een routekaart duurzaam maatschappelijk vastgoed uitgestippeld. We nemen je mee langs de tussenstops. De eerste stap richt zich op het definiëren van het onderwerp. We gaan in gesprek met elkaar om de opgave in kaart te brengen. Hier start het verzamelen van informatie, bijvoorbeeld over de huidige gebouwvoorraad en het energieverbruik van deze gebouwen. Met alle informatie rijden we door naar de volgende stop. We analyseren de huidige situatie waarin de gebouwvoorraad zich bevindt. Hierna stellen we verschillende scenario’s op om de CO2-uitstoot te verminderen. De verschillende scenario’s naar CO2-neutraal kun je vergelijken op investeringskosten, energielasten en CO2-emissie. De routekaart toont de effecten van een scenario op een tijdlijn, van nu tot 2050. Als uit de scenario’s een route is gekozen, dan is de volgende stap de implementatie van de gemaakte keuzes.
‘Samenwerking zorgt ervoor dat de implementatiefase een grotere kans van slagen heeft’
Samen verduurzamen
Gedurende het hele proces is samenwerking een belangrijk onderdeel. Medewerkers, management en het gemeentebestuur vanaf het begin betrekken bij de plannen rondom de verduurzaming van het eigen vastgoed, zorgt ervoor dat de implementatiefase een grotere kans van slagen heeft. Ook de gebruikers van de gebouwen zijn belangrijk om mee te nemen, want zij krijgen op termijn te maken met de uitvoering van maatregelen. Samen kun je gaan werken aan de uitwerking van het gekozen scenario. Tot slot is het van belang om na de uitvoering van het plan te blijven evalueren en bijsturen waar nodig, met elkaar. Om de communicatie tussen iedereen te bevorderen, is het belangrijk op één lijn te zitten. Ambities te verbinden aan getallen, helpt hierbij. De heldere opzet van GPR Gebouw is hiervoor ideaal. GPR Gebouw geeft inzicht in de duurzaamheidseigenschappen van één gebouw. En GPR Vastgoed maakt integraal de duurzaamheid van meerdere gebouwen – of zelfs van een heel gebied – inzichtelijk, voor vastgoedsturing, prestatieafspraken of investeringsbeslissingen.
Ervaring
W/E-adviseurs heeft diverse gemeenten geholpen bij het opstellen van de routekaart. Wij vinden het belangrijk dat de inzichten die de routekaart oplevert leiden tot actie. Wij denken daarom graag mee hoe we de informatie uit de routekaart kunnen vertalen naar een uitvoeringsstrategie. Binnen W/E hebben wij ervaring met beleidsprojecten binnen het maatschappelijk-vastgoedterrein. Deze kennis zetten wij graag in. Neem contact op met Ruud van Vliet (vliet@w-e.nl) voor meer informatie over de W/E-routekaart maatschappelijk vastgoed.
Ruud van Vliet en Geert-Jan van den Brand