Op zo’n plek wil iedereen wel wonen

| Door Odette Koldewey

Kwetsbare mensen met een intensieve ondersteunings-vraag kunnen vanaf medio 2022 gewoon verhuizen naar een eigen woning in het historische centrum van het Gelderse Lichtenvoorde.

Kwetsbare mensen met een intensieve ondersteunings-vraag kunnen vanaf medio 2022 gewoon verhuizen naar een eigen woning in het historische centrum van het Gelderse Lichtenvoorde. In januari is de bouw gestart van ruim honderd woningen die komen te liggen in en rondom een beschut stadspark met uitzicht op de fraaie Sint-Bonifatiuskerk. De nieuwe Antoniushove wordt ontwikkeld door Careaz in samenwerking met FAME Planontwikkeling.

Het nieuwe plan is ontwikkeld vanuit de visie dat mensen met een ondersteuningsvraag het leven kunnen leiden dat past bij de persoonlijke voorkeuren en mogelijkheden van iedere bewoner. Dat klinkt vanzelfsprekend, maar toch zijn kwetsbare mensen op het moment dat er een ondersteuningsvraag komt al snel afhankelijk van een institutioneel systeem. Het voormalige Antoniushove in Lichtenvoorde was een voorbeeld van het verpleeghuis zoals we dat in Nederland overal kennen, met kleine zit-slaapkamers, lange gangen en veel algemene ruimten. De basis van het nieuwe concept is, dat mensen voor wie 24-uurs aanwezige zorg noodzakelijk is in een beschermde setting gewoon kunnen wonen in een volwaardig, eigen appartement.

De wensen van mensen
Vraag je het aan mensen zelf, dan willen ze niet worden ingedeeld op leeftijd en aandoening. Achter elke indicatie, bijvoorbeeld bij iemand met dementie, zit een uniek persoonlijk verhaal waaruit blijkt dat het niet om een homogene groep gaat, maar om sterk wisselende individuele mogelijkheden en voorkeuren. Ook de aanwezigheid van een persoonlijk netwerk en financiële omstandigheden bepalen in sterke mate de ondersteuningsbehoefte van kwetsbare mensen. Om deze reden wil zorgorganisatie Careaz de eigen organisatie en werkwijze volledig inrichten op de individuele ondersteuning van bewoners en hun netwerk. Het project is tevens volledig voorbereid op een financiële en contractuele scheiding van wonen en zorg, zodat nieuwe bewoners hun indicatie ook met bijvoorbeeld een vpt kunnen verzilveren. In deze transitie gaat het dus niet alléén om de herontwikkeling van het vastgoed, maar om een integraal nieuw totaalconcept van wonen, ontmoeten, welzijn, zorg en diensten.

In verbinding met het dorp
Verhuist iemand straks naar het nieuwe Antoniushove omdat er een noodzaak is voor 24-uur aanwezige zorg, dan verhuist het persoonlijke netwerk zo goed mogelijk mee. Dat geldt in de eerste plaats natuurlijk voor, bijvoorbeeld, kinderen die een rol in het leven van hun ouder(s) blijven spelen. Aan hen wordt gevraagd op welke manier ze ondersteund willen worden in de zorg voor hun vader of moeder en zij krijgen daar dan ook de mogelijkheden voor. Maar ook het maatschappelijke netwerk van bewoners blijft zo goed mogelijk onderdeel van het persoonlijke leven. Careaz houdt actief contact en maakt afspraken met lokale maatschappelijke organisaties, ondernemers en vrijwilligers om onderdeel te blijven van het leven van bewoners. Het centrale buurtplein wordt ingericht met frontcooking en is toegankelijk voor het hele dorp. Het nieuwe Antoniushove blijft een plek om te ontmoeten!

Arno Hoogeveen, Senior Planontwikkelaar/Partner FAME Planontwikkeling

‘Mensen wonen niet op de werkvloer, maar zorg en ondersteuning komt bij mensen thuis’

Interactief ontwikkelproces
Careaz heeft samen met FAME een team geformeerd waarin alle aspecten van het totaalconcept op een samenhangende en geïntegreerde manier ontwikkeld worden. Dat begon in 2017 met de organisatie van diverse interactieve workshops om de visie samen met medewerkers en stakeholders concreet van betekenis te voorzien. Geef je betekenis aan een kernwaarde als ‘eigen regie’ bijvoorbeeld en je wilt die betekenis consequent doorvoeren, dan raakt dat aan alle aspecten van het woonconcept. Die consequenties worden gedurende het hele ontwikkeltraject, van initiatief tot en met de realisatie, doorleefd en bewaakt.

Beschermd wonen in het centrum van Lichtenvoorde
Het huisvestingsconcept is er op alle niveaus op ingericht mensen te ondersteunen in de eigen manier van leven en de organisatie van Careaz te faciliteren dat op een goede manier te kunnen doen. Dat begint bij de eigen woning: een zelfstandig tweekamerappartement met woonkamer, keuken, slaapkamer en badkamer. Zodanig ingericht dat mensen zich er goed kunnen oriënteren en medewerkers van Careaz er intensieve zorg kunnen bieden. De appartementen zijn dusdanig geclusterd aan een straatje of pleintje dat bewoners zoveel mogelijk op eigen gelegenheid de woning kunnen verlaten en zich goed kunnen oriënteren op weg naar een buurtkamer, het buurtplein of naar buiten. De eigen woning vormt het hart van het woonconcept. Mensen wonen niet op de werkvloer, maar zorg en ondersteuning komt bij de mensen thuis. Ontmoeten kan op veel manieren. De buurtkamer is per buurtje ingericht als een woonkeuken met een eigen buitenruimte waar bewoners zich beschermd kunnen bewegen. Maar er zijn ook verschillende buurtpleintjes met meer interactie. Daar kunnen ook mensen van buiten komen. Het beschutte stadspark is eveneens onderdeel van het concept. De beschermde tuinen lopen naadloos over in het openbare park. Qua stedenbouw en architectuur is ingezet op diversiteit in woonbeleving. Met stadse pandjes, een parkvilla en het terugbrengen van de oude ‘meisjesschool’ naast de kerk, wordt een mooi nieuw ensemble gevormd met omliggende historische gebouwen, zoals het monumentale gemeentehuis. Medio 2022 wordt het project opgeleverd en kunnen bewoners naar hun nieuwe woning verhuizen. Een plek waar iedereen wel zou willen wonen!