Het open sportpark is in opkomst. Naast het trainings- en wedstrijdaanbod van de sportclubs is het complex ook fysiek open voor maatschappelijke functies. Dit heeft allerlei voordelen, ook voor de clubs zelf.
In bijna alle lokale sportakkoorden staat volgens Jan Minkhorst, Programmamanager club(kader)ontwikkeling bij NOC*NSF, dat er meer samenwerking moet komen tussen sport, onderwijs, welzijn en zorg. Ook inclusie wordt vaak genoemd: het bereiken van nieuwe doelgroepen zoals ouderen of mensen met een beperking. “Om mensen aan het sporten te krijgen en te houden zullen sport- en beweegaanbieders veel meer de verbinding met onderwijs en ook met de welzijnssector moeten maken.”
Er zijn volgens hem al verschillende verschuivingen zichtbaar. Verenigingen bieden bijvoorbeeld steeds vaker walking sports aan, zoals walking handbal, walking tennis, walking korfbal, walking voetbal. “Door activiteiten aan te bieden die overdag plaatsvinden, kunnen over het algemeen dure accommodaties efficiënter worden gebruikt. Dat betekent dat zo’n sportcomplex een grotere maatschappelijke rol krijgt omdat er nieuwe mensen gaan sporten en bewegen die daar normaal gesproken niet komen.”
Gemeente aan zet
Tijdens covid is het volgens hem nog duidelijker geworden dat sporten en bewegen essentieel is, ook in het kader van preventie. Dat maakt het maatschappelijk rendement van bewegen en sporten groter. Gemeenten zouden die maatschappelijke impact nog meer kunnen vergroten door de openbare ruimte en dus ook sportparken zo in te richten dat mensen meer uitgedaagd worden om te bewegen en te sporten en om individuele sporten veiliger en toegankelijker te maken. “Het zou goed zijn als sportparken meer integraal en breed toegankelijk worden voor zowel de sporters als mensen van buiten.” Binnen- en buitenruimtes op het sportpark kunnen ook worden benut voor activiteiten die buiten de sportvereniging georganiseerd worden. Denk aan een kinderopvang, een buurthuis of een fysiotherapiepraktijk.
Om de vrijwilligers bij sportclubs te ondersteunen, zou het aanstellen van betaalde krachten, zoals een sportparkmanager, goed zijn. “Een gemeente kan bijvoorbeeld aangeven dat ze het van belang vinden dat een aantal buurtsportcoaches actief aan de slag gaat als verenigingsmanager of sportparkmanager om juist die hybride mix te maken van betaalde krachten met vrijwilligers – want vrijwilligers blijven erg belangrijk. Een beroepskracht kan samen met de verenigingen sportactiviteiten organiseren en de verbinding maken met de gemeente en de welzijns- en ouderenorganisaties. Professionalisering van het sportlandschap is iets wat wij als NOC*NSF erg toejuichen. Met enkele beroepskrachten en meer middelen kunnen er de komende jaren slagen worden gemaakt om meer mensen ook overdag op een verantwoorde en leuke manier gebruik te laten maken van de sportaccommodaties.”
Winst
Hij kent verschillende voorbeelden van open sportparken en het is volgens hem een zegen voor de clubs. “Het genereert inkomsten, het genereert reuring, het genereert sponsoren, er komen andere mensen bij zo’n vereniging. Het mooie is dat de samenwerking op zo’n sportpark of in zo’n sporthal ook toeneemt omdat vereniging niet meer bezig zijn met het winnen van zieltjes voor hun eigen vereniging, ze willen dat de ouderen lekker gaan sporten en bewegen en ze bieden samen een programma aan. Dat is grote winst, zowel voor de sporters als voor de verenigingen.”
Huidige sportparken zijn vaak strak aangelegd, met veel beton, tegels en hekwerken. Door ze groener te maken, wordt de biodiversiteit bevorderd en is het aantrekkelijk om er te wandelen, te recreëren of hard te lopen. “Daar zie je de laatste tijd hele mooie voorbeelden van verschijnen.” Als (kostbare) openbare ruimte waar naast sport ook plek is voor andere maatschappelijke doelen, dan wordt daarmee het maatschappelijk rendement vergroot. “Uiteindelijk gaat het erom dat mensen op een veilige leuke, plezierige manier met elkaar kunnen sporten. Dat draagt bij aan de gezondheid, aan een positieve leefstijl en het bevordert de sociale contacten.”