Het Mulier Instituut heeft in samenwerking met het werkveld een openbaar toegankelijk planningsinstrument ontwikkeld voor het bepalen van de behoefte aan overdekt zwemwater. Dit planningsinstrument maakt gebruik van planologische, empirische, technische en beleidsmatige normen en onderscheidt vijf typen zwemactiviteiten bij het bepalen van de behoefte. Het planningsinstrument is een makkelijk te gebruiken hulpmiddel om vraag en aanbod van overdekt zwemwater, nu en in de toekomst, beter in beeld te brengen.
In het instrument wordt de behoefte aan zwemwater gespecificeerd voor vijf activiteiten: leren zwemmen, zwemsport, banenzwemmen, doelgroepenzwemmen en pretzwemmen. Voor deze activiteiten wordt op basis van openbaar toegankelijke en uitlegbare kengetallen berekend wat de verwachte vraag naar zwemwater is. Hiervoor wordt onder andere gebruikgemaakt van bevolkings- en deelnamecijfers, zwemdiplomabezit, verenigingslidmaatschap en frequentie van zwemactiviteiten. Daarnaast wordt per zwemactiviteit inzicht geboden in het daarvoor aanwezige geschikte zwemwater.
Het instrument bouwt voort op eerder onderzoek van het Mulier Instituut en KNZB/TREEM in de gemeente Rotterdam. Het Mulier Instituut heeft het planningsinstrument zwembaden ontwikkeld in samenwerking met Vereniging Sport en Gemeenten (VSG), Vereniging Werkgever in Zwemscholen en Zwembaden (WiZZ) en de Koninklijke Nederlandse Zwembond (KNZB). Met deze samenwerkingspartners zijn het verenigingszwemmen, gemeenten en werkgevers in de zwembadbranche vertegenwoordigd.
Met behulp van de opgestelde lokale checklist, en desgewenst nader onderzoek, kan het planningsinstrument beter aansluiten op de lokale situatie. Voor uitspraken over de best passende configuratie van zwemwater in een gemeente dient namelijk de lokale context in kaart te worden gebracht, waarbij onder andere aandacht is voor het niveau waarop zwemverenigingen actief zijn, gemeentelijk beleid of ambities, schoolzwemmen en ervaringen van exploitanten en gebruikers. Het planningsinstrument en de lokale checklist dragen bij aan lokaal maatwerk.
Het planningsinstrument zwembaden is een lerend instrument. Door het instrument in de praktijk in te zetten, is het mogelijk om kengetallen en richtlijnen te evalueren en waar nodig aan te passen. Om transparantie te waarborgen, is in de rapportage te lezen hoe het instrument is opgebouwd en welke brongegevens en kengetallen zijn gebruikt.