Een wereldprimeur voor het ROC Zadkine in Rotterdam. Op het dak van het onderwijsgebouw is in maart de eerste PowerNEST zonne- en windenergiecombinatie geplaatst. Deze unieke Nederlandse innovatie van IBIS Power gaat niet alleen het gebouw van energie voorzien, maar neemt ook de techniekstudenten die hier les krijgen mee in de ontwikkelingen van de energietransitie.
De PowerNEST is een uitvinding van ingenieur en architect Alexander Suma van IBIS Power. Tien jaar geleden, toen hij zelf nog in de schoolbanken zat, bedacht Suma de installatie die wind en zonne-energie samenbrengt. De officiële ingebruikname van de PowerNEST was voor hem dan ook een bijzonder moment. ‘Tien jaar geleden had ik een droom en nu is die droom gerealiseerd. Een mooi voorbeeld voor alle techniekstudenten die hier les krijgen: volg altijd je dromen.’
Om de uitdagingen van de energietransitie het hoofd te kunnen bieden, is volgens Suma samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven hard nodig. Mede daarom gaat hij zelf studenten van het Zadkine begeleiden bij het werken met de PowerNEST. ‘Het is heel mooi dat de eerste PowerNEST op een school voor techniekonderwijs is geplaatst. De scholieren die hier les krijgen zullen hier de komende decennia mee te maken krijgen. Zij kunnen mede vormgeven aan de verdere ontwikkeling van dit soort technieken.’
Genoeg wind en zon
De gedachte achter de PowerNEST is simpel: er is genoeg wind en zon om ons tot in lengte van jaren van groene energie te voorzien. Combineer die twee in een krachtig, innovatief windenergiesysteem voor op platte daken en je hebt een duurzame energievoorziening die ideaal is voor in de stad. Zo kan de stad zelfvoorzienend worden voor de elektriciteit, zonder beslag te leggen op de ruimte.
De urgentie voor nieuwe, innovatieve oplossingen voor de opwekking van duurzame energie is groot, weet Suma: ‘We moeten van het gas af en we willen elektrisch rijden. Dat zorgt de komende decennia voor een enorme toename in de elektriciteitsvraag, en dan met name in de grote steden. In 2030 zal de vraag naar elektriciteit zelfs vier tot vijf keer zo hoog zijn als nu. Dat ga je niet oplossen met zonnepanelen- en windmolenparken buiten de stad, want al die stroom moet dan de stad ingepompt worden. Dan raakt het grid overbelast of rijzen de kosten voor de infrastructuur de pan uit. Het is dus tijd voor decentrale oplossingen. De stad zal zelf de energie moeten opwekken die daar nodig is. Onze PowerNEST is hierbij ideaal voor de grootste energieverbruikers zoals woontorens en kantoorgebouwen.’
Off-grid met de PowerNEST
Met de PowerNEST, een prefab dakopbouw, kan volgens Suma een flat van tien verdiepingen geheel zelfvoorzienend in stroom gemaakt worden. ‘In Delft hebben we het plan om een flat van 14 verdiepingen van elektriciteit te voorzien met PowerNESTs op het dak. Met zeventien PowerNESTs kunnen we tweehonderd appartementen voorzien van stroom. Je kunt deze flat dan bij wijze van spreken van het grid afhalen. Dat is natuurlijk heel mooi. Dergelijke ontwikkelingen zullen we hard nodig hebben de komende jaren.’
De PowerNEST op het Zadkine is geplaatst dankzij een samenwerkingsverband van Green Business Club Rotterdam Alexander, Rabobank Rotterdam, IBIS Power, Zadkine en Techniek College Rotterdam. De symbolische ingebruikname van de turbine werd verricht door bestuurders, bijgestaan door studenten die met de PowerNEST gaan werken. De turbine is door Rabobank beschikbaar gesteld.
Ook in Rotterdam is de interesse in de PowerNEST groot. Wethouder Duurzaamheid en Energietransitie Arno Bonte was bij de officiële ingebruikname van de PowerNEST op het Zadkine aanwezig en had lovende woorden voor het werk van Suma. ‘Willen we de energietransitie tot een succes maken, dan hebben we dit soort projecten nodig. Projecten van onderop met veel draagvlak die zorgen voor innovatie en een vernieuwing van de economie.’ Bonte ziet in de PowerNEST dan ook een grote belofte voor de rest van de stad. ‘Deze turbine zorgt voor een slimme combinatie van wind- en zonne-energie. Dubbel ruimtegebruik en dubbele energieopbrengsten. Met de vele platte daken die Rotterdam rijk is verwacht ik dat de PowerNEST de komende jaren de stad gaat veroveren.’
Mooie oplossing
De eerste twee grootschalige projecten staan in Rotterdam al op de rol. Zowel op de Lloydpier als op de Müllerpier zijn gebouwen met PowerNESTs op het dak in voorbereiding. ‘We zijn ook in gesprek met woningstichtingen in Rotterdam om woonflats te verduurzamen. Voor woningcorporaties kan dit namelijk een mooie techniek zijn om hun vastgoedbezit verder te verduurzamen. Er zijn geen dure renovaties nodig en na plaatsing van de turbines kan er meteen bespaard worden. In drie maanden tijd haal je resultaat.’ Toch valt de snelheid vanuit de corporatiewereld Suma enigszins tegen. ‘De kantorenmarkt en de rijksoverheid weten ons beter te vinden, terwijl de urgentie bij de woningcorporaties momenteel het hoogst is. Wellicht wachten zij nog even af tot de eerste succesverhalen bekend zijn.’
Systeem groeit met gebouw mee
Acht jaar is er aan het dakopbouwsysteem van IBIS gewerkt. ‘De PowerNEST is helemaal uitontwikkeld’, vertelt Suma. ‘Maar dat wil niet zeggen dat er niks meer aan kan veranderen, onze R&D-afdeling zit nooit stil. Het systeem groeit dan ook door de tijd mee met het gebouw. Het is als het ware drager van allerlei technologieën die je kunt uitwisselen en vervangen. Zo houd je de techniek up-to-date en haal je altijd de best mogelijke rendementen.’