Rotterdam gaat ‘ouderenhubs’ realiseren met het oog op de vergrijzing van de stad. De gemeente investeert in vier jaar tijd zo’n 14 miljoen euro in het programma ‘Rotterdam, Ouder en Wijzer’. Zes ouderenhubs – centrale ouderenvoorzieningen waar wonen, welzijn en zorg slimmer wordt georganiseerd – vormen de kern van de plannen.
Rotterdam vergrijst in rap tempo: tot 2035 neemt het aantal 65-plussers in de stad met ruim 30.000 toe, van 97.000 naar 129.000. Zij vormen straks één vijfde van de totale Rotterdamse bevolking. Dat betekent veel kennis en ervaring van een generatie ouderen die de stad veel te bieden heeft. Maar het stelt ook andere eisen aan de stad. Aan de voorzieningen, aan de woningen en de woonomgeving en aan de manier waarop de mensen met elkaar omgaan. Het programma ‘Rotterdam, Ouder en Wijzer’ maakt de stad klaar voor het groeiende aantal ouderen.
Het idee achter het Rotterdamse Masterplan Ouderen is om met meer en betere samenwerking tussen aanbieders een efficiëntere aanpak van de ouderenzorg te realiseren. Zo wordt de ouderenzorg naar een hoger niveau getild, worden ouderen meer gestimuleerd om actief mee te blijven doen in de maatschappij én, niet onbelangrijk, blijft de ouderenzorg betaalbaar.
Versnippering van budgetten tegengaan
Wethouder Sven de Langen met Zorg en Ouderen in zijn portefeuille stelde bij de presentatie van de plannen eerder dit jaar dat in de ouderenhubs gewerkt gaat worden met een aantal preferente aanbieders. ‘Zo willen we versnippering van budgetten in de zorg tegengaan. Een aanbieder kan daardoor efficiënter werken en meer tot stand brengen voor ouderen in dat gebied. Zo kan er in een ouderenhub bijvoorbeeld een wijkrestaurant worden gestart of andere gezamenlijke activiteiten. En de ouderen krijgen te maken met meer vertrouwde professionals in de wijk.’
De ouderenhubs zijn ‘natuurlijke plekken’ in de stad waar al veel ouderen wonen. ‘Rond een verpleeghuis staan op een aantal plaatsen in de stad ook wooncomplexen voor 55-plussers en zijn er dichtbij sociale huurwoningen’, schetst De Langen de ideale omstandigheden voor een hub. Op deze locaties hoeft niet veel te veranderen in zijn beleving. Wel wordt aan woningcorporaties gevraagd de omliggende huurwoningen wanneer ze vrijkomen toe te wijzen aan oudere Rotterdammers, zodat er een soort seniorenenclaves ontstaan waar het eenvoudiger wordt om zorg te organiseren. Ook verwacht de gemeente dat bij zo’n hub de bestaande ontmoetingsruimten in het verpleeghuis of het 55-pluscomplex beter bezocht worden, omdat de doelgroepen in de buurt wonen. Het idee is verder buurtbewoners te verleiden voor dezelfde zorginstelling te kiezen of in ieder geval uit een beperkter aantal zorgclubs te putten dan nu vaak werkzaam zijn in een wijk. Dat zou efficiënter zijn en als voordeel hebben dat cliënten vaker een ‘bekend gezicht’ voor hun neus krijgen.
Plek voor twintig tot veertig hubs
Rotterdam mikt de komende paar jaar op zes tot acht ouderenhubs. De eerste twee zijn onlangs opgestart, bij ontmoetingscentrum Prinsenhof in de wijk Prins Alexander en in Hoogvliet rond het verpleeghuis Siloam. Bij zo’n ouderenhub kunnen ook de tussenvoorzieningen komen, zoals het gemeentebestuur het verzorgingshuis-nieuwe-stijl noemt. De verwachting is dat er op lange termijn plek is voor twintig tot veertig hubs in de Rotterdamse wijken. Het gemeentebestuur wil de centrale ouderenvoorzieningen vooral op plaatsen waar nu al zorg- en verpleegvoorzieningen of 55-pluswoningen staan. Een andere belangrijke pijler in het ouderenprogramma is het realiseren van geschikte woningen voor ouderen en aanpassingen in de woonomgeving. Wethouder Bas Kurvers met Bouwen en Wonen in zijn portefeuille denkt dat er nog belangrijke stappen gezet moeten worden om de stad meer ouderenvriendelijk te maken. ‘Ik wil dat Rotterdammers in hun eigen wijk oud kunnen worden, dichtbij hun sociale contacten. Daarom wil ik woningen beter geschikt maken om langer thuis te blijven wonen. Maar we moeten ook goed naar de buitenruimte kijken. Die moet meer toegankelijk worden voor ouderen met toegankelijke looproutes en scootmobielstallingen.’ Kurvers stelde bij de presentatie van de plannen dat het ook belangrijk is dat er de komende jaren nieuwe woonzorgconcepten komen die het gat dichten tussen zelfstandig wonen en het verpleegtehuis. Daar ligt volgens hem een belangrijke taak voor de gemeente. ‘Samen met de partners zet ik me daar graag voor in.’
Bijna honderd partners uit Rotterdam ondertekenden een jaar geleden de samenwerkingsagenda met de ambitie om van Rotterdam een stad te maken waar je, samen met anderen, gezond en vitaal oud kunt worden en actief kunt blijven. De plannen voor de ouderenhubs en alles wat daarbij komt kijken worden momenteel nader uitgewerkt. Van de 14 miljoen euro die de gemeente in vier jaar tijd in het ouderenprogramma steekt, gaat ongeveer de helft naar fysieke ingrepen. Zo komen er nieuwe scootmobielstallingen, meer bankjes en verlaagde stoepen in de buitenruimte rond de hubs. Ook worden sommige bestaande seniorencomplexen, die stammen van voor het tijdperk van de scootmobiel, aangepakt. Deze worden onder andere voorzien van liften en krijgen allerhande domoticaoplossingen om de ouderen langer zelfstandig thuis te kunnen laten wonen.
textSeniorenmakelaarsDe gemeente Rotterdam wil het ouderen makkelijker maken om te verhuizen als een groeiende zorgvraag thuiswonen bemoeilijkt. Voor ouderen is verhuizen in de regel een lastige en emotionele onderneming en dus kan hulp vanuit de gemeente en de woningcorporatie een welkom steuntje in de rug zijn. Om dit te realiseren stelt de gemeente samen met betrokken woningcorporaties twee ‘seniorenmakelaars’ aan. Die moeten ouderen gaan helpen te verhuizen richting de ouderenhubs. ‘Dat draagt bij aan de doorstroming in de stad’, vertelde bouwwethouder Bas Kurvers bij de lancering van de eerste ouderenhub bij ontmoetingscentrum Prinsenhof in de wijk Prins Alexander. ‘Ouderen blijven nu soms alleen achter in woningen die meer geschikt zijn voor anderen.’ |
|
Masterplan Ouderen
Behalve meer aandacht voor de fysieke ruimte moet er in Rotterdam ook meer aandacht komen voor het welzijn van ouderen. Wethouder De Langen: ‘Over vijftien jaar is één op de vijf Rotterdammers ouder dan 65 jaar. Daar bereiden we ons als stad nu al op voor. Naast voldoende ouderenwoningen moet er ook aandacht zijn voor het sterk en vitaal blijven van ouderen.’ De stad wil daarom stevig inzetten op meer voorlichting aan ouderen over bewegen, voeding en gezondheid via Fit-festivals die jaarlijks in alle gebieden plaatsvinden. Ook moeten de huisbezoeken aan 75-plussers worden voortgezet, en daarbij moet meer aandacht komen voor de risicogroepen, bijvoorbeeld mensen die hun partner verloren hebben. Rotterdam wil daarnaast dat ouderen hun digitale vaardigheden beter op orde krijgen. Hiervoor wordt een samenwerking met de bibliotheek aangegaan. En tot slot wil de gemeente meer aandacht genereren voor Rotterdammers met dementie en hun mantelzorgers.
Door de vergrijzing is er een groeiend gebrek aan geschikte woningen voor ouderen in Rotterdam. Er is haast geboden om die wel te bouwen of te verbouwen. Want, zo stelt wethouder De Langen: ‘Als we nu niets doen, is er straks niet voor iedere Rotterdamse oudere een toegankelijke woning. Daarom pakken we het probleem nu aan en creëren we plekken in iedere wijk waar ouderen prettig kunnen wonen en actief mee kunnen blijven doen.’