In de praktijk blijkt de eerste beweegschool van Nederland, IKC De Twijn, te werken zoals gehoopt: er is meer rust en de kinderen zijn blij doordat ze hun energie kwijt kunnen als ze dat nodig hebben.
Rennen in de gang? Bij de meeste scholen mag het niet, maar bij Beweegschool IKC De Twijn in Alblasserdam wel. Er is zelfs een mini-renbaan met twee banen waar kinderen een wedstrijdje kunnen hardlopen. Bewegen beperkt zich niet tot de gymzaal of het schoolplein, maar kan op allerlei plekken, ook op weg naar de wc.
Als kinderen meer in beweging komen, ontwikkelen ze betere motorische en cognitieve vaardigheden, is de visie van IKC De Twijn. Het is een integraal kindcentrum voor kinderen van 0 tot 13 jaar dat bestaat uit basisschool De Twijn, twee groepen kinderopvang, een peuterspeelzaal en drie groepen bso. Bij het ontwikkelen van het nieuwe schoolgebouw gingen ze aanvankelijk uit van de visie bewegend ontwikkelen, waarbij kinderen bijvoorbeeld moeten springen terwijl ze de tafels leren. Een beweegschool gaat natuurlijk een (flinke) stap verder, maar daar was het team al vrij snel enthousiast over.
Uitdaging
Middenin het gebouw is een multifunctioneel speellokaal gebouwd met een grote tribunetrap. Naast de trap is een klim- en klauterwand. Kinderen kunnen zelf kiezen welke route ze nemen. In de vide is een hangende gang gemaakt van strakke netten met een parcours met ringen, touwen en touwladders en een boulderwand. Ze worden op allerlei manieren in het gebouw uitgedaagd om op hun eigen niveau te bewegen. Plekken om rustig een boekje te lezen zijn bijvoorbeeld op anderhalve meter hoogte gebouwd. Daar kun je alleen komen door er naartoe te klimmen.
De beweegobjecten worden gebruikt om bewegend te leren, maar de kinderen zijn vrij om gedurende de dag te bewegen – het is hun eigen verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat het niet ten koste gaat van hun werk.. Dat betekent wel dat er meer reuring in het gebouw is en dus meer geluid. De lokalen zijn daarom zo ontworpen dat leerlingen daar geen last van hoeven te hebben.
Zelfregulerend vermogen
Doordat al vrij snel in het proces duidelijk was dat het een beweegschool zou worden, kon architect Ronald de Rooij van Topos: architectuur en bouwkunde daar bij het ontwerp rekening mee houden. Toch kun je ook veel doen zonder constructieve aanpassingen. Zoals het aanbrengen van een renbaan of hinkelbaan op de vloer of basketbalnetten aan de wand. Het beweegaanbod is een uitnodiging om gezonder te leven. Kinderen krijgen de ruimte zichzelf motorisch uit te dagen als zij daar zelf klaar voor zijn.
De kinderen gedragen zich volgens directeur Martijn Beekhof eigenlijk precies zoals verwacht. ‘We hoopten op een soort zelfregulerend vermogen bij de kinderen met betrekking tot gedrag. Ze kunnen nu hun energie kwijt op meerdere momenten op een dag. De praktijk is ook zo dat dit reguleren van “de beweegdrang” bij kinderen lijkt te zorgen voor meer rust bij de kinderen.’ De kinderen bewegen meer en komen met plezier naar school. Ook het leerplezier neemt toe, zo ziet het team.
Je zou verwachten dat kinderen die moeite hebben met stil zitten of concentreren zich prettig voelen bij een school waar je even stoom kunt afblazen en lekker kunt bewegen en dat de school daarmee inclusiever is. ‘Dat menen we wel te zien’, zegt Beekman. ‘Alleen kunnen we dat nog niet hard maken.’
Duidelijke visie
Hij krijgt voortdurend de vraag: zijn jullie niet veel duurder uit? Het is gelukt om binnen het budget te blijven wat scholen van de overheid krijgen – dat is gebaseerd op het aantal vierkante meters en leerlingen. Dat de beweegobjecten onderdeel zijn van de visie van de school, heeft daarbij geholpen. Beekhof: ‘Een duidelijke visie maakte dat we in de concepttekeningen alles hadden meegenomen. De aannemer wist dus waarop hij intekende.’
En de veiligheid, hoe zit het daarmee? Het is een vraag die voortdurend wordt gesteld. Kinderen hebben tijdens schooltijden binnenschoenen aan, vanwege de veiligheid. Ze mogen niet op sokken of slippers. Verder is het in de school niet anders dan op een schoolplein of tijdens de gymles. Ook daar botsen de kinderen wel eens tegen elkaar op. Elkaar proberen te ontwijken is overigens ook een motorische vaardigheid.
De Twijn is niet alleen een beweegschool, het is ook een ‘nul-op-de-meter-school’– gasloos met PV-panelen op het dak, luchtdicht gebouwd en uitstekend geïsoleerd – en voldoet aan alle eisen op het gebied van Frisse Scholen.