Transformatie winkelcentrum naar nieuw gemeentehuis

| Door Odette Koldewey

Door de verhuizing van het gemeentehuis naar een groot winkelcentrum middenin Oosterhout wordt de winkelleegstand aangepakt, het centrum versterkt en ruimte gecreëerd voor woningbouw.

Om verschillende redenen besloot de gemeente Oosterhout in december 2020 het overdekte winkelcentrum Arendshof II (commercieel vastgoed) te kopen en er vervolgens haar eigen stadhuis in te vestigen. De dienstverlening van de stad komt hierdoor in het hart van het centrum. De gemeente hoopt op extra aanloop in het centrum van ambtenaren en bezoekers aan het gemeentehuis. Het huidige stadhuis aan het Slotjesveld staat in een gebied van toekomstige woningbouw. Er zou daar een nieuw stadhuis worden gebouwd waar al besluitvorming over was. Dat dit nu niet doorgaat, zorgt voor extra ruimte voor woningen.

Als eigenaar-gebruiker zet de gemeente maatschappelijk vastgoed in als aanjager voor gebiedsontwikkeling. Om een compact en levendig centrum te houden wil de stad namelijk af van de overdadige hoeveelheid winkeloppervlak. De gemeente kampt met een grote winkelleegstand en had zich voor de coronacrisis al ten doel gesteld om het winkeloppervlak in 2030 met 10.000 m2 te hebben teruggedrongen. Die doelstelling is inmiddels verhoogd naar 15.000 m2, de verwachte leegstand loopt dan namelijk op tot circa 19.000 m2. Met het transformeren van het in 1997 gebouwde Arendshof II verdwijnt ruim 9000 vierkante meter winkelvloer.

Transformatie
Er waren al plannen om de westvleugel van Arendshof II af te knippen voor de ontwikkeling van het Arendsplein, dat aan één kant grenst aan het winkelcentrum. Als dat zou gebeuren, wilde de eigenaar dat deel verkopen. Zo ontstond een situatie waarin het voor de gemeente opportuun werd het gehele complex aan te kopen. Door zelf eigenaar te worden, kon ze meer controle houden op de invulling ervan en een zeer grote slag maken in de aanpak van de leegstand.

De gemeente is nu bezig met het herplaatsen van bestaande winkels. Dat is ook een kans om het winkelaanbod te herstructureren. Edgar Blokker, Opgaveleider Bruisende Binnenstad & Vernieuwbouw gemeentehuis: “De winkels zien zelf ook wel in dat deze omvormingsplannen in het belang van de winkels zelf zijn, maar soms is het wel lastig om een goede match te vinden, zeker als het om wat grotere winkels gaat. Met de kleinere winkels van 100 à 200 vierkante meter is dat prima gegaan. De grotere jongens, die van 300 à 400 m2, zijn gewoon wat lastiger te herplaatsen in de bestaande stad. Daar ben je toch afhankelijk van het aanbod van leegstand. Het belang om de winkels voor de binnenstad van Oosterhout te behouden is echter groot.”

Woontorens
Het bestemmingsplan van het Arendsplein is inmiddels vastgesteld en onherroepelijk.
De eerste twee woontorens kunnen al gebouwd worden op de plaats van twee leegstaande bankgebouwen. Voor de derde toren is het wachten op de herplaatsing van de laatste winkel uit de westvleugel van Arendshof II. Is dat eenmaal zover, dan kan de sloop beginnen. Daarna kan ook met de bouw van de derde woontoren op het Arendsplein gestart worden. Het gebied wordt omgevormd tot een nieuwe, groene en klimaatadaptieve plek in de stad.

De gemeente is ervan overtuigd dat er nog vervolgstappen moeten worden gezet om het beschikbare winkeloppervlak terug te dringen. Het aantal faillissementen in de detailhandel is momenteel klein door de coronasteunmaatregelen. Het is goed voorstelbaar dat daar nog een correctie op komt.

“Wij zijn overigens niet in de enigen in de binnenstad die aan het transformeren zijn”, constateert Blokker.
“Vroeger was de detailhandel erg interessant, maar nu woningbouw lucratiever wordt, zie je dat vastgoedeigenaren ook hun aandacht aan het verleggen zijn. Dat is alleen vaak kleinschaliger. Een deel van de opgave wordt wel door de markt opgepakt, alleen kan de gemeente met een transformatie als deze echt een grote klapper maken.”