Met de hybride warmtepomp is de aardgasvraag in bestaande woningen en gebouwen voordelig en versneld te reduceren van 15 miljard kuub nu naar mogelijk 1 miljard kuub in 2035. Dit gaat gepaard met een stevige maar beheersbare elektrificatie, waarmee pieken in de elektriciteitsvraag worden voorkomen. Dit blijkt uit een recente studie van Berenschot.
De afgelopen maanden deed Berenschot onderzoek naar de verduurzaming van de gebouwde omgeving door middel van warmtepompen. Aanleiding is inzicht verkrijgen in de integrale kosten, CO2-reductie en implementatiemogelijkheden van de warmtepompen in de bestaande bouw.
Voor de verduurzaming van de gebouwde omgeving heeft Berenschot vier visies (groeipaden) doorgerekend. Hierbij werkt elk groeipad naar een CO2-neutrale gebouwde omgeving in 2050. De vier visies verschillen in warmtepompkeuze, groeipad en penetratiesnelheid. De isolatiegraad en penetratie warmtenetten is in alle visies gelijk gehouden. Ook is er in alle visies geen gasnet in de nieuwbouw die wordt voorzien met all-electric warmtepompen. De visies verschillen dus alleen in de bestaande bouw, doorgerekend met behulp van het Energietransitiemodel:
- Visie 1 All-electric, lineair: gaat uit van een lineaire installatie van circa 220.000 all-electric warmtepompen per jaar tot aan 2050.
- Visie 2 Hybride mix: gaat uit van een lineair pad voor de installatie van hybride warmtepompen: circa 160.000 per jaar tot 2035 in de bestaande bouw. Vanaf 2035 komen er alleen nog maar all-electric warmtepompen bij, het aantal hybride warmtepompen blijft vanaf dan gelijk.
- Visie 3 All-electric ingroei: heeft een lage opstartsnelheid met versnelling door schaalvoordeel naar 2050 toe. Minder snelle penetratie van warmtepompen tot aan 2035, zo’n 150.000 per jaar. Vanaf 2035 wordt dit weer ingehaald door een versnelling van ongeveer 315.000 warmtepompen per jaar tot aan 2050.
- Visie 4 Hybride in plaats van HR-ketels: hier worden geen losse HR-ketels meer geplaatst, alleen in combinatie met een warmtepomp. Penetratie van hybride warmtepompen tot aan 2035 zo’n 300.000 per jaar in de bestaande bouw. Vanaf 2035 wordt er alleen nog maar all-electric bijgeplaatst en wordt een deel van de reeds geïnstalleerde hybride warmtepompen opgevolgd door all-electric.
Uit de doorrekening blijkt dat met zowel all-electric als hybride warmtepompen in 2050 de CO2-uitstoot omlaag kan met meer dan 95%. Door de hybride oplossing kan de aardgasvraag versneld worden gereduceerd van 15 miljard kuub nu naar mogelijk 1 miljard kuub aardgas in 2035 plus inzet 3 miljard duurzaam groen gas. Dit kan door vanaf nu geen gas-cv-ketels meer te plaatsen of te vervangen, maar overal in bestaande woningen een hybride warmtepomp te plaatsen. Ondanks het feit dat een hybride nog een klein gasverbruik heeft, is de reductie van het Nederlandse gasverbruik toch heel groot vanwege de grote aantallen en de relatief lage kosten. Het nog resterende verbruik kan dus grotendeels met groen gas worden voorzien.
De visies komen allemaal tot een volledige reductie van het aardgasverbruik in 2050, echter de snelheid, cumulatieve CO2–reductie en kosten zijn verschillend. In de ene helft van de visies wordt uitgegaan van volledig elektrische warmtepompen. In de twee andere visies wordt gewerkt met een kleine warmtepomp als toevoeging op de (bestaande) cv-ketel (hybride warmtepomp). Dat is goedkoper, ook al omdat in de woning geen ombouw naar vloerverwarming nodig is.
De hybride visies hebben daarom de laagste kosten per ton CO2-besparing en reduceren sneller. Een ander groot verschil betreft de extra pieken in de elektriciteitsvraag. Bij een koude winter hebben de doorgerekende all-electric scenario’s zo’n 17 gigawatt extra piekvraag, een verdubbeling van de huidige vraag, waarvoor extra centrales en/of buitenlanderbindingen nodig zijn. In de hybride oplossingen is deze extra piekvraag de helft lager.
In het bijgevoegde artikel zijn de resultaten van de studie gevisualiseerd en toegelicht, net als de werking en benodigde aanpassingen voor in de woning voor inpassing van de all-electric dan wel hybride warmtepomp.