‘We kunnen de wereld genezen met onze gebouwen’

| Door Dieuwke van Vuure

Radicaal duurzaam bouwen moet de norm worden. Hoe dat te realiseren legt architect Vincent van der Meulen uit in het boek ‘Bouwen met een positieve footprint’.

Het boek ‘Bouwen met een positieve footprint’ maakt in één klap duidelijk wat er moet gebeuren om gebouwen bij te laten dragen aan een betere wereld, en wat daarin de rol is van opdrachtgevers, architecten, bouwers en installateurs. Vrijdag 4 november werd het boek in Rotterdam gepresenteerd.

Bijna elk gebouw dat nu wordt neergezet verergert volgens Van der Meulen onze ecologische problemen. Ze vervuilen de lucht, het water en de bodem en schaden de biodiversiteit. ‘Wat als we dat omkeren en ons concentreren op het positief bijdragen aan het klimaat? Wat als gebouwen lucht, water en bodem zuiveren, biodiversiteit creëren en meer energie opwekken dan we gebruiken? Dan genezen we de wereld met onze gebouwen.’

In Bouwen met een positieve footprint legt de architect en partner van Kraaijvanger Architects laagdrempelig uit hoe je radicaal duurzaam kan bouwen en waarom dat nu nog niet gebeurt. Het boek biedt een nieuwe methode met praktische handvaten, tools en inzichten om zelf en vooral met een team en partners aan de slag te gaan.

Volgens Van der Meulen is bouwen met een positieve footprint dé toekomst. ‘Alles beweegt zich al die kant op, alleen gaat het in mijn ogen nog veel te langzaam. Waarom wachten tot 2050 met het bouwen van gezonde gebouwen als het ook nu al voor een groot deel mogelijk is? Waarom niet nu al gebouwen neerzetten die de wereld helen in plaats van gebouwen die net een beetje minder slecht zijn?’

De eerste en misschien wel belangrijkste stap is volgens Van der Meulen het vooraf formuleren van positieve ambities. ‘Deze ambities moeten eenvoudig en begrijpelijk zijn voor iedereen die eraan bijdraagt. Alle partijen moeten op dezelfde golflengte zitten en dezelfde taal spreken. Dat is heel belangrijk.’

Een ander belangrijk punt is het vaststellen van het benodigde budget, want bouwen met een positieve footprint kan nog niet tegen een marktconforme prijs. ‘We gaan momenteel uit van een prijs van 2.000 tot 2.500 euro per vierkante meter, maar daarmee bouw je gebouwen die de wereld verder naar de knoppen helpen. We zullen die investering per vierkante meter met 20 tot 25% moeten ophogen om tot echt goede gebouwen te komen.’

De discussie over het budget zal vooraf gevoerd moeten worden, stelt Van der Meulen. ‘Is de opdrachtgever bereid om 20 tot 25% extra te betalen voor een gebouw met een positieve footprint, of wordt ervoor gekozen 20% van de vierkante meters in te leveren? Of kan er wellicht 10 jaar langer worden afgeschreven. Hoe je het ook regelt, je ontkomt niet aan een hogere investering per vierkante meter. Maar daar staan ook opbrengsten, gezondheid en meer restwaarde tegenover. Over de hele levensduur van het gebouw hoeft het niet duurder te zijn.’

Kraaijvanger Architects, waar Van der Meulen partner is, experimenteert al een tijdje met de principes uit zijn boek. ‘We testen in projecten hoe ver we hiermee kunnen komen. We proberen nieuwe strategieën uit en ontwikkelen nieuwe methodes. Het is onze ambitie om vanaf 2027, als we honderd jaar bestaan, alleen nog maar gebouwen met een positieve footprint te ontwerpen. Een stevige ambitie, maar we gaan er vol voor.’

Het boek Bouwen met een positieve footprint is te bestellen via Kraaijvanger Architects. Of via de uitgever