INTERVIEW Erik Gerritsen – We geven momenteel topprioriteit aan de EFG-woningen. Dat betekent dat 10%, zo’n 6.600 woningen en 1.400 monumentale huizen, aangepakt moet worden. Daarin gaan we nu versnellen.
INTERVIEW Erik Gerritsen
Ymere zet met de nieuwe strategie ‘Samen thuis’ vol in op snelle verbetering en verduurzaming van bestaande huurwoningen en snelle en efficiënte nieuwbouw. Samenwerken is hierbij hét sleutelwoord, stelt bestuursvoorzitter Erik Gerritsen. ‘Niemand kan de uitdagingen waar we voor staan in z’n eentje oplossen. We moeten het samen doen.’
Erik Gerritsen is sinds juli 2021 bestuursvoorzitter van Ymere, de oudste woningcorporatie van Nederland met vastgoed in de Amsterdamse metropoolregio. Vol enthousiasme en met tomeloze inzet gaat hij te werk. De eerste grote opdracht waarmee hij geconfronteerd werd: het opstellen van een nieuwe strategie.
‘De Raad van Commissarissen vond het in 2021 hoog tijd om onze strategie te herijken. De uitdagingen stapelden zich op. We hadden te maken met een wooncrisis, een klimaatcrisis, energiearmoede, een verduurzamingsopgave en de opgave om de stad leefbaar te houden. Het was tijd om onze werkwijze kritisch tegen het licht te houden en de Raad van Commissarissen vond mijn aantreden een logisch moment om dat te doen.’
‘Een woningcorporatie is geen duizenddingendoekje. We kunnen de armoede niet oplossen’
Hoe zijn jullie hierbij te werk gegaan?
‘We hebben besloten het net even anders te doen dan normaal. Niet eerst binnen de eigen muren met de directieraad de strategie uitstippelen, maar meteen aan de voorkant het gesprek aangaan met de ondernemersraad, de huurders, de belanghouders en de Raad van Commissarissen. We zijn er heel open ingegaan en dat was best spannend. Een woningcorporatie is toch een beetje een olietanker, we zijn niet heel wendbaar en zaken veranderen kost tijd. De uitdagingen waar we voor staan vragen echter om snelle en efficiënte oplossingen en dus zullen we meer moeten gaan samenwerken met andere partijen. Vandaar de keuze om deze partijen al vanaf het begin, vanaf de strategievorming, erbij te betrekken. En ik moet zeggen, dat heeft bijzonder goed uitgepakt. Iedereen is enthousiast over de nieuwe strategie. Er is grote betrokkenheid ontstaan bij alle partijen en de samenwerkingsverbanden zijn aangehaald. Dat geeft nieuwe energie.’
Wat zijn de belangrijkste speerpunten van de nieuwe strategie?
‘Onze grootste uitdaging ligt op het gebied van energie en verduurzaming. En dan voornamelijk in de bestaande voorraad. Er is de afgelopen tien jaar voor 500 miljoen euro aan verhuurdersheffing weggejat, durf ik wel te stellen. Dat geld hebben we niet in de bestaande voorraad kunnen investeren. We hebben daardoor het nodige achterstallig onderhoud weg te werken. Daarnaast ligt er een behoorlijke verduurzamingsopgave. We hebben nog bijna 6.600 woningen te gaan waar veel aan moet gebeuren. Mooie oude woningen in de Jordaan en in Tuindorp. Prachtig oud bezit, maar als je voor een verduurzamingsopgave staat, dan krijg je daar wel hoofdpijn van. In veel gevallen mag je hier geen zonnepanelen leggen en je mag alleen aan de binnenkant isoleren. Dat zorgt voor peperdure operaties van soms wel twee ton per woning.’
Hoe gaan jullie dit aanpakken?
‘We geven momenteel topprioriteit aan de EFG-woningen. Gelukkig is 90% van ons bezit in redelijk goede staat. Maar dat betekent dat 10%, zo’n 6.600 woningen en 1.400 monumentale huizen, nog aangepakt moet worden. Daarin gaan we nu versnellen. Hiervoor hebben we co-makers geselecteerd die deze versnelling moeten gaan realiseren. Geen gemakkelijke opgave vanwege de stijgende prijzen en de krapte op de arbeidsmarkt, maar we gaan er samen met onze partners vol voor. Met deze verduurzaming dragen we ook direct bij aan het bestrijden van de energiearmoede en aan betaalbaar wonen.’
‘Voor nu willen we vooral versnellen door nadrukkelijk in te zetten op innovatie’
Betaalbaar wonen, is dat in de stad nog overeind te houden?
‘Dat wordt een steeds grotere uitdaging. Maar gelukkig hebben de mensen die bij Ymere werken hart voor de huurder. Het verschil maken voor deze bijzondere groep mensen met een kleine beurs zit echt in ons DNA. We kijken heel bewust naar de huurprijzen voor mensen met een minimuminkomen. Huurders die door de stijgende prijzen in betalingsproblemen komen, zetten we niet zomaar hun huis uit. Als zij zich op tijd bij ons melden, dan gaan we op zoek naar oplossingen en treffen we een betalingsregeling. Daarnaast zetten we, in samenwerking met gemeente en huurdersverenigingen, energiecoaches en Fixbrigades in om te kijken hoe we de energielasten van onze huurders omlaag kunnen brengen. Maar een woningcorporatie is natuurlijk geen duizenddingendoekje. We kunnen de armoede niet oplossen. Er zit een grens aan wat we kunnen. We moeten namelijk ook investeren in onze woningen en hebben dus inkomsten nodig. Het is continu zoeken naar de juiste balans hierin en daarover hebben we stevige, maar professionele gesprekken met de huurdersverenigingen.’
Ook nieuwbouw wordt steeds duurder. Hoe gaan jullie daarmee om?
‘Ons doel is 650 woningen per jaar realiseren, waarvan 150 in het middenhuursegment. Dat is voor een grote woningcorporatie als Ymere een relatief bescheiden ambitie, maar laten we die eerst maar eens waarmaken. Later kunnen we altijd nog opschalen. Al zullen we dan wel een discussie aan moeten gaan over ons leningsplafond. Voor nu willen we vooral versnellen door nadrukkelijk in te zetten op innovatie. Zo kunnen we bijvoorbeeld snel stappen zetten met fabrieksmatig bouwen. Dat versnelt de bouwtijd en kan op termijn de kosten verlagen. Ook hierbij zoeken we langdurige relaties met co-makers. Dan hoef je niet telkens opnieuw te tenderen, bouw je vertrouwen op en krijg je soepel werkende teams van bouwers en architecten. Partijen die mee willen doen of ideeën hebben kunnen mij altijd mailen op e.gerritsen@ymere.nl.’
Samenwerking is dus het sleutelwoord?
‘Dat denk ik wel. We moeten daarbij nog meer de hulpvraag durven stellen. Dat is een beetje een onderontwikkelde competentie bij woningcorporaties. We willen allemaal te veel onze eigen boontjes doppen. De uitdaging van dit moment is om de ontwikkelingen in de markt te versnellen. Aan de innovatiekant zit nog zo veel potentieel, dat moeten we benutten. Maar daar hebben we elkaar wel bij nodig. Ook Den Haag heeft hier een belangrijke rol in. Bijvoorbeeld door het financiële restrisico van flexwoningen beter af te dekken. Zo’n interventie van de overheid zal het investeringsklimaat gigantisch vergroten waardoor we meer van dit soort projecten kunnen oppakken. Fabrieken kunnen dan schaal maken, wat de kosten weer omlaag brengt. Zo gaat die sneeuwbal rollen en kunnen we echt gaan versnellen met de woningbouw.’
–––
Erik Gerritsen is voorzitter van de directieraad van Ymere. Hiervoor was hij van 2015 tot 2021 secretaris-generaal bij het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Daarvoor was hij onder meer gemeentesecretaris van Amsterdam en bestuursvoorzitter van de Jeugdbescherming Regio Amsterdam.