Boris van der Gijp, Syntrus Achmea Real Estate & Finance – Zomer 2017, het nieuws wordt gedomineerd door vrouwenvoetbal, de vraag of het Wilhelmus wel of niet thuishoort in een klaslokaal en vooral door eieren. En terwijl ik kauw op al dat komkommernieuws verbaas ik me erover dat noodkreten van bijvoorbeeld de NVB over de droogkokende woningmarkt nauwelijks iemand in beweging lijken te krijgen.
Zomer 2017, het nieuws wordt gedomineerd door vrouwenvoetbal, de vraag of het Wilhelmus wel of niet thuishoort in een klaslokaal en vooral door eieren. En terwijl ik kauw op al dat komkommernieuws verbaas ik me erover dat noodkreten van bijvoorbeeld de NVB over de droogkokende woningmarkt nauwelijks iemand in beweging lijken te krijgen. De NVB becijfert dat we jaarlijks 30.000 woningen te weinig bouwen. Elke week neemt ons woningtekort daarmee met bijna 600 woningen toe. Het tekort zorgt voor snel oplopende huren in de steden en voor koopwoningen die in grote delen van het land voor starters en middeninkomens onbetaalbaar worden.
Gemiste kans
Het is veel te veel een inside game. Voor eigenaren van bestaande koopwoningen, maar ook voor verhuurders is het goed nieuws. Zij zien de waarde van hun bezit steeds verder toenemen. Maar grote groepen Nederlanders kunnen geen, of alleen met grote moeite, woonruimte financieren. Steden als Amsterdam en Utrecht kiezen vervolgens voor symptoombestrijding door aan verhuurders van middeldure huurwoningen financiële huurbeperkingen op te leggen. Gek genoeg mogen de huren van sociale huurwoningen straks harder oplopen dan de markthuurwoningen in het middensegment. Hiermee brengen de gemeentebesturen de woningmarkt nog verder in de war, de scharnierfunctie van middeldure huurwoningen tussen goedkope sociale huur en dure koop wordt hiermee bedreigd. Haastig beleid, en op termijn spijt, zo is mijn verwachting. Maar toch is die betaalbaarheid, hoe belangrijk ook, niet mijn grootste probleem met het huidige woningtekort. Belangrijker nog is de enorme gemiste kans die ik zie om Nederlandse woonwijken beter te maken.
Klaarmaken voor de toekomst
Zomer 2017, we hebben niet alleen veel te weinig woningen, we hebben vooral veel te veel verkeerde woningen. Honderdduizenden, misschien wel miljoenen woningen bieden geen antwoord op de grote zorgvraag die op ons afkomt en/of zijn energetisch volledig uit de tijd. Laat staan dat ze geschikt zijn om zonder gasaansluiting te functioneren of in staat zijn de gevolgen van klimaatverandering op te vangen. Onze woningen kunnen zoveel beter, duurzamer, meer klaar voor zorg, meer tech en dus meer comfort voor de bewoner. Voor investeringen in de huidige woningmarkt zijn miljarden beschikbaar, zowel bij beleggers als bij woningcorporaties. Maar het bestuurlijke antwoord van helaas te veel gemeenten op die enorme hoeveelheid beschikbaar kapitaal is bijna net zo grijs en grauw als het weer buiten, zeker buiten de G4. Waar blijven nu toch de inspirerende plannen om de lokale woningmarkt van nu te uit te breiden en vooral te transformeren naar de woningmarkt van de toekomst?
Welke bestuurder met ambitie staat er op om corporatievermogen samen met beleggerskapitaal samen te smeden in een krachtig investeringsvehikel dat buurten één voor één toekomst klaar gaat maken. Betere woningen maken, woningen beter maken, zorgen voor goede voorzieningen, verdichten en voor een kwalitatief hoogwaardige openbare ruimte. Het lijken mij mooie doelstellingen voor een stadsvernieuwing 2.0. Wij staan er als Nederlandse vermogensbeheerder klaar voor, de visie is er, het kapitaal brandt in ons zak, maar wie neemt onze uitgestoken hand aan?
Deze column staat ook in Vastgoedsturing nummer 4.