Een jaar lang monitoren laat zien: Zeer energiezuinige scholen bouwen kan; maar er is meer aandacht nodig voor oplevering, beheer en onderhoud
Acht zeer energiezuinige scholen zijn een jaar lang gemonitord. Het gaat om vijf ‘NESK’-scholen, uit de tender Naar Energieneutrale Scholen en Kantoren uit 2009, van het voormalige ministerie van VROM, nu Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, plus drie andere bijzondere nieuwbouwscholen. Samen bieden ze qua bouwkundige en installatietechnische oplossingen een mooi palet aan innovatieve nieuwbouwscholen voor het primair en voorgezet onderwijs.
De monitoring bestond uit het meten en analyseren van de energieverbruiken, diverse binnenklimaataspecten, en de gebruikerstevredenheid gedurende vier seizoenen. De bevindingen zijn besproken met alle betrokkenen, die vervolgens verbeteringen konden doorvoeren. De monitoring is uitgevoerd door Enerdeco in opdracht van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, RVO.nl.
Zeer energiezuinige scholen bouwen is haalbaar
De monitoring heeft een schat aan informatie opgeleverd. Belangrijkst is het bewijs dat er inderdaad grote stappen zijn gemaakt richting energieneutraal en dat de kwaliteit van het binnenmilieu vaak voldoet aan het Programma van Eisen Frisse Scholen. De acht scholen bereiken gemiddeld 80% energiebesparing ten opzichte van de norm op het moment dat zij de bouwvergunning kregen. Eén school is energieneutraal, en één zelfs energieleverend. De nieuwe top 15 uit 2016 die RVO.nl onlangs heeft gepubliceerd, laat zien dat er sindsdien al weer verdere verbetering van de energieprestaties is geboekt.
Maar: er is meer aandacht nodig voor oplevering, beheer en onderhoud
De gemonitorde projecten geven goed inzicht in succesfactoren èn verbeterpunten, deels projectgebonden, deels structureel. Belangrijke conclusie is dat van een correcte oplevering en van goed beheer en onderhoud nog lang niet altijd sprake is. Zowel opdrachtgevers als opdrachtnemers zouden meer aandacht moeten hebben en verantwoordelijkheid moeten nemen voor goede controle bij de oplevering van gebouw en installaties, goede instructies voor de gebruikers, goede overdracht aan het onderhoudsbureau, snel oplossen van storingen, monitoring van energiegebruiken en binnenmilieu aspecten, inventariseren van gebruikerservaringen, en snel doorvoeren van correcties en verbeteringen. Die verbeteringen zullen ertoe leiden dat de scholen daadwerkelijk zo energiezuinig en fris zijn als vooraf is beoogd, en dat ook gedurende de exploitatieperiode kunnen blijven.
Het rapport ‘Acht scholen naar Energieneutraal’ levert waardevolle informatie voor aanscherping van de energie-eisen, voor ‘bijna-energieneutraal bouwen’ in 2020, en voor de Innovatie Bouwagenda. Het rapport is te vinden op www.rvo.nl/frissescholen.