Een esthetische dakoplossing en volop profiteren van zonne-energie. Met de ontwikkeling van zonnedakpannen is die mogelijkheid binnen handbereik gekomen. Naast een grote speler als Tesla werken ook enkele Europese bedrijven, waaronder het Nederlandse ZEP, aan deze nieuwe manier van zonne-energie opwekken.
De ontwikkeling van zonnedakpannen is relatief nieuw, maar de interesse groeit enorm. Voor de Solar Rooftiles die Tesla van Elon Musk vanaf 2018 op de Europese markt brengt is al een flinke wachttijd ontstaan. Dichter bij huis werkt het Nederlandse bedrijf ZEP aan de ontwikkeling van zonnedakpannen. Het bedrijf, opgericht in 2013, bracht in Nederland in 2015 de eerste zonnedakpannen op de markt. Een van de eerste daken die zij van zonnedakpannen voorzagen was van de beeldbepalende Priesnitzhoeve uit 1870 in Rheden, vallend in het rijksbeschermde dorpsgezicht. Voor dergelijke rijksmonumenten is de zonnedakpan dé oplossing aangezien het esthetische karakter van de gebouwen niet wordt aangetast.
Jan Bakker van ZEP: ‘Systemen met zonnedakpannen bestonden al in een kunststof, composieten uitvoering. Wij zijn de eerste die het in een keramische dakpan heeft verwerkt. Al vanaf de tijd van de Romeinen leggen we keramische dakpannen op onze daken. Voor de bouwwereld is dit dan ook een heel mooi en uniek product.’ Groot voordeel van de zonnedakpan is dat oneffenheden in het dakoppervlak, zoals een dakraam, een dakdoorvoer of dakkapel, geen onoverkomelijk problemen vormen. ‘We kunnen tot op het niveau van de dakpan toch zonnepanelen neerleggen. Dan kun je meer oppervlakte bestrijken en haal je dus een veel hoger rendement.”
Beeldbepalende panden
De zonnecellen in de dakpannen van ZEP zijn bijna onzichtbaar, waardoor het esthetisch karakter niet wordt aangetast. ‘Eigenaren van monumenten of beeldbepalende panden mogen onder de huidige regelgeving vaak geen zonnepanelen installeren. Met onze oplossing kunnen deze panden toch profiteren van zonne-energie.’ De zonnedakpan is door verschillende commissies al goedgekeurd, onder meer in Groningen, Rheden, Montfoort, Haarlem en Woerden. ZEP verwacht dat de pan overal in Nederland wordt toegestaan.
‘We kunnen tot op het niveau van de dakpan zonnepanelen neerleggen. Dan kun je dus meer oppervlakte bestrijken en haal je een hoger rendement’, Jan Bakker van ZEP
Steeds vaker wordt door welstandscommissies bepaald dat er rode of zwarte daken in bepaalde nieuwbouwwijken toegepast moeten worden. ‘Er is een groeiende weerstand tegen “vervuiling” van daken binnen stedelijke gebieden’, stelt Bakker. ‘Voor ons product is dat een mooie stimulans. Daar komt bij dat het esthetisch integreren van het systeem in een dak geen afbreuk doet aan de belijningen die op het dak zichtbaar zijn. Kortom, wij bieden een mooie oplossing die tevens duurzaam is.’
ZEP richtte zich in eerste instantie vooral op particulieren, maar maakt nu meer de stap richting de ontwikkelaars, grootschalige woningbouwplannen en woningcorporaties. ‘Woningcorporaties en gemeenten weten ons steeds beter te vinden. Zo starten we na de zomer in Zwolle een pilotproject voor een woningcorporatie. Dat betreft een proefproject met 28 woningen, waarbij wij op vijf van die 28 daken ons systeem toepassen. Daarnaast hebben enkele bouwbedrijven in Urk gezamenlijk een inkooporganisatie opgericht die gebruikmaakt van ons product. Kortom, het zijn voor ons interessante tijden.’
Hybride dakpan
De zonnedakpan kan goed worden toegepast bij nieuwbouw, maar ook bij renovatieprojecten is het een interessant product. ‘We willen een lichtgewicht dakpan ontwikkelen die makkelijk in de renovatie is toe te passen. Daarnaast zijn we bezig met de ontwikkeling van de hybride dakpan die naast het opwekken van zonne-energie ook aan warmte-opwekking doet. De warmte die vrijkomt wordt dan opgeslagen in een boilersysteem, zodat je dubbel gebruikmaakt van de kracht van de zon.’
In het huidige systeem van ZEP wordt de opgewekte energie direct teruggeleverd in het netwerk. ZEP werkt ook aan de ontwikkeling van een accupakket. ‘In Nederland is de ontwikkeling van een accupakket nog niet zo interessant aangezien we tot 2023 een gunstige salderingsregeling kennen. In het buitenland is meer vraag naar accupakketten, omdat ze daar andere regelgeving hebben. En ook in Nederland kunnen de accupakketten na 2023 wel eens noodzakelijk worden. Ik denk zeker dat deze systemen de toekomst hebben.’
Energieopwekkende ramen
Niet alleen met daken en geveloppervlak kan zonne-energie opgewekt worden, ook ramen kunnen dienstdoen als zonnepanelen. Zo maakt de cleantech start-up Physee (een spin-out van de TU Delft) van ramen doorzichtige zonnepanelen.
Na een bescheiden pilot in Eindhoven schaalt Physee flink op in de hoofdstad. Daar wordt de 25 verdiepingen hoge woontoren BOLD in Amsterdam-Noord aan de zuidzijde voorzien van liefst 1.800 vierkante meter aan PowerWindows. Physee heeft ervoor gezorgd dat uitzicht en zonne-energie samengaan. Door een transparante coating buigen de ruiten een deel van het invallende zonlicht naar het kozijn af, waar een smalle zonnecel het licht omzet in elektriciteit. Met 8 tot 10 watt per vierkante meter realiseert Physee nu nog slechts bescheiden vermogens met zijn PowerWindows, maar het bedrijf verwacht de behaalde rendementen mede door dit soort grootschalige pilotprojecten snel omhoog te kunnen brengen. Het winnen van de finale van de Postcode Lottery Green Challenge en de daarbij behorende geldprijs van 500.000 euro is voor het pioniersbedrijf in ieder geval een mooie extra stimulans.