Transformatie naar woningbouwlocaties van in woonwijken gelegen zorgvastgoed en instellingsterreinen kan ruimte bieden aan duizenden nieuwe woningen, al dan niet voor huurders met een (latente) zorgbehoefte.
Als we op een andere manier naar ons zorgvastgoed kijken, kunnen we de woningcrisis voor een groot deel oplossen. Daarvan is Arnold Eisses van abcnova overtuigd. ‘Er is nog heel veel onbenutte ruimte in zorgvastgoed en op instellingsterreinen. Het is de hoogste tijd om dat potentieel te verzilveren.’
In de strijd tegen de woningcrisis slaan overheden en marktpartijen steeds vaker de handen ineen. Een mogelijk zeer interessante partner wordt hierbij nog vaak over het hoofd gezien: de Nederlandse zorgorganisaties met een omvangrijke vastgoedportefeuille van circa 100 miljoen vierkante meter bruto-vloeroppervlakte. abcnova ziet wél de potentie van al dat zorgvastgoed. Het integraal werkend adviesbureau op het gebied van ruimtelijke projecten en processen pleit er dan ook voor om de mogelijkheden van nieuwbouw op zorglocaties beter te onderzoeken. Arnold Eisses, partner bij abcnova: ‘Een goed uitgedacht concept kan uitkomst bieden voor zowel het huisvestingsvraagstuk van zorgpartijen als een bijdrage leveren aan de doorstroming op de Nederlandse woningmarkt. Zo slaan we twee vliegen in een klap.’
Onbenut potentieel
Volgens Arnold en zijn collega’s kan transformatie naar woningbouwlocaties van in woonwijken gelegen zorgvastgoed en instellingsterreinen ruimte bieden aan duizenden nieuwe woningen. Het kan daarmee een belangrijke bijdrage leveren aan de o zo noodzakelijke versnelling van de woningbouw. ‘Wij denken dat we veel meer volume kunnen maken als we het zorgvastgoed anders inrichten, rekening houdend met de demografische behoefte van een stad of wijk.’
Zo ziet Arnold in delen van Nederland mooie kansen voor de huisvesting van 55-plussers op zorglocaties. De partner en senior adviseur denkt hierbij aan levensloopbestendige woningen in de nabijheid van de zorg. ‘Op veel plekken in Nederland ligt onbenut potentieel, dus daar is echt de ruimte voor. Niet alleen op instellingsterreinen van zorgorganisaties, maar ook op zorglocaties in de wijk. Als we de juiste partijen samen weten te brengen kunnen we hele mooie concepten ontwikkelen. Daar ben ik van overtuigd.’
Betere samenwerking
Om projecten goed van de grond te krijgen is samenwerking tussen verschillende partijen van groot belang. Arnold: ‘We zijn er bij abcnova van overtuigd dat je beter zorgvastgoed krijgt door betere samenwerking. Dat proberen wij dan ook op gang te brengen door partijen met elkaar in contact te brengen, kennis te bundelen en zo de bouw- en vastgoedwereld in beweging te brengen. Vervolgens is het zaak om goed naar de demografische behoefte van een gebied te kijken en daarop aan te sluiten met de bouwplannen. Zo kunnen er mooie projecten ontstaan.’
Het samenbrengen van zorg en wonen biedt volgens Arnold, naast het oplossen van de woningcrisis, nog enkele belangrijke voordelen. Zo draagt het bij aan een meer inclusieve samenleving en aan de kwaliteit van de zorg. ‘Als we mensen met en mensen zonder zorgbehoefte samenbrengen, krijgen we een veel groter potentieel aan vrijwilligers en mantelzorgers. Dat is goed voor de continuïteit van de zorg. Bovendien kunnen we mensen met een zorgbehoefte op deze nieuwe woonlocaties een gevoel van veiligheid bieden en voorkomen we eenzaamheid. Op die manier kunnen er echte community’s ontstaan waarin mensen elkaar helpen en ondersteunen.’
Kennis uit de markt
Een voordeel voor zorgorganisaties is dat ze met deze nieuwe samenwerkingsverbanden ook extra kennis in huis halen omtrent het vastgoedproces. Kennis die bij veel zorgorganisaties nu nog vaak beperkt aanwezig is of ontbreekt. ‘Door samenwerkingen aan te gaan met andere partijen kunnen zorgorganisaties veel meer gebruikmaken van de kennis in de markt. Van de kennis bij bouwers, ontwikkelaars, woningcorporaties en beleggers. Zo krijgen we zorgvastgoed waar we minder omkijken naar hebben. Dat is het idee.’
Volgens Arnold zijn er al de nodige voorbeelden van mooie samenwerkingsverbanden, maar liggen er ook nog volop kansen en uitdagingen. Te beginnen bij de woonzorgvisies van gemeenten. ‘Veel gemeenten hebben hun woonzorgvisie nog niet goed op orde. Daar zijn nog belangrijke stappen te zetten. En ook ontwikkelaars zien nog niet altijd de kansen die zorgvastgoed biedt. Het zijn twee totaal verschillende werelden, waardoor ze moeilijk te verbinden zijn. Daar brengen wij verandering in door drempels weg te nemen en partijen samen te brengen. Zo kunnen we het potentieel dat er ligt verzilveren.’
Kartrekkers nodig
De tijd begint inmiddels wel te dringen, beseft Arnold. ‘Als je kijkt naar de opgaven die er liggen, dan zullen we vaart moeten maken. De gemiddelde ontwikkeling om van een idee naar een gebouw te komen in de zorg duurt al gauw honderd maanden. Als je dan bedenkt dat de demografie piekt rond 2040, dan kun je wel uitrekenen hoeveel tijd we nog hebben. Er is echt werk aan de winkel.’
Woningcrisis
Abcnova heeft in een tweetal door hen georganiseerde bijeenkomsten op de Provada vastgesteld dat er veel kansen liggen. De wil van zowel zorginstellingen als andere partijen is er om gezamenlijk de handen uit de mouwen te steken om samen te werken aan oplossingen voor de woningcrisis.