Kunnen huurders in hun eigen buurt nog een betaalbare kop koffie drinken? Als je denkt aan de hedendaagse uitdagingen van een woningcorporatie in de metropoolregio Amsterdam, is dit niet het eerste wat in je opkomt. Toch houdt ook deze vraag de corporatie bezig, blijkt in het gesprek met de bestuursvoorzitter van Rochdale.
Mohamed Acharki is sinds november 2022 bestuursvoorzitter van Rochdale. Het versterken van buurten is een van zijn prioriteiten. De corporatie bezit vooral woningen in gebieden met een relatief hoge werkloosheid, armoede, onderwijsachterstanden, overlast en vervuiling. Veel bewoners hebben gezondheidsklachten. De Amsterdamse stadsdelen Noord, Nieuw-West en Zuidoost en de wijk Poelenburg in Zaandam behoren tot de focusgebieden van het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid. ‘Ik ben ervan overtuigd dat een sterke buurt een randvoorwaarde is om jezelf te kunnen ontwikkelen’, zegt Acharki. ‘De afgelopen jaren zijn we heel buurtgericht gaan werken. Wij zitten in bijna elke buurt met een buurtteam. Hierin werken onze medewerkers nauw samen met bewoners en de maatschappelijke partners uit de buurt, zoals zorg- en welzijnsinstellingen. Door die buurtteams weten we steeds beter wat de huurders bezighoudt en welke behoeften zij hebben om mee te kunnen doen aan de samenleving. En soms is dat dus een plek in de buurt waar je betaalbaar koffie kunt drinken en mensen ontmoeten.’
Hoe pakken jullie dat aan: buurten versterken?
´Ik geloof echt dat een deel van de oplossing ligt in gemeenschapsvorming op kleine schaal, in de buurten zelf dus. Mensen zijn graag onderdeel van een gemeenschap, dan doen ze er weer toe en krijgen ze meer grip op hun leven. En vaak ook meer aandacht voor elkaar en hun omgeving. Onze huurders kunnen veel meer dan we nu denken. En er liggen ook veel meer mogelijkheden in onze buurten. Daarvoor is wel een verandering van ons zelf nodig, van corporaties en andere instituties. Wij moeten gemeenschapsvorming een kans geven en faciliteren. Een mooi voorbeeld vind ik onze ondersteuning van startende ondernemers in de Van Deysselbuurt in Amsterdam Nieuw-West. Hun winkels en bedrijfjes dragen bij aan de ontwikkeling van de buurt. Daarom geven we deze ondernemers een duwtje in de rug door hen bedrijfsruimtes te verhuren voor een lagere prijs dan de marktwaarde. In buurten die al sterk zijn, vragen we gewoon de marktprijs. Dat soort verschillen moet je als corporatie durven maken.’
Acharki benadrukt dat er geen blauwdruk is voor het versterken van buurten en voor het bouwen van gemeenschappen. ‘Elke buurt is anders en heeft zijn eigen behoeften. In Amsterdam-Zuidoost gaan bewoners van bijna 100 sociale huurwoningen bijvoorbeeld zelf hun complex beheren. Als deelnemers van deze beheercoöperatie zijn ze betrokken bij het ontwerp van het gebouw en krijgen ze vergaande verantwoordelijkheden voor bijvoorbeeld het onderhoud en de verhuur van de woningen. Dat is voor ons een kwestie van durven loslaten. Niet meer redeneren vanuit de gedachte dat het ons complex is. Uiteindelijk zorgt dat bij de bewoners voor een groot gevoel van betrokkenheid en eigenaarschap. Een heel andere situatie zien we in de wijk Poelenburg in Zaandam. De bewoners hier hadden geen zin om zelf aan het roer te staan om hun buurt leuker, veiliger en socialer te maken. “Ga eerst maar eens onze woningen op orde brengen, voordat jullie ons om ideeën komen vragen”, was hun reactie. Ze hadden last van verkeerd uitgevoerde renovaties en andere mankementen, zoals schimmel. Die problemen moeten we dus oplossen voordat we met bewoners in gesprek gaan over hun behoefte aan gemeenschapsvorming en collectieve activiteiten.’
‘Natuurlijk zetten we volop in op nieuwbouw. De komende 5 jaar verwachten we zeker 1.000 nieuwe woningen per jaar op te leveren. Omdat we ook woningen slopen en verkopen, zal de netto-groei bestaan uit zo’n 3.000 woningen. Dat zijn niet alleen standaardproducten, zoals eengezinswoningen of appartementen. We vinden het belangrijk om ook te bouwen voor mensen die anders willen wonen. Denk aan flexwoningen. Tegenwoordig zijn dat eigenlijk permanente woningen, alleen de plek is tijdelijk. Ze zijn bovendien snel te realiseren.’
‘Maar eerlijk gezegd, denk ik niet zo in groei. Mijn aandacht gaat vooral uit naar de vraag hoe we de wachtlijst van woningzoekenden weg kunnen werken. Het bouwen van nieuwe woningen is enorm belangrijk. Maar zeker op de korte termijn niet de enige oplossing voor de wooncrisis. We kijken ook naar het beter benutten van de bestaande bouw. In Amsterdam hebben we bijvoorbeeld voldoende woningen voor grote gezinnen. Het probleem is dat in die grote woningen vaak maar één of twee mensen wonen. Dus zetten we verschillende instrumenten in om doorstroming te stimuleren. Daarnaast zijn er veel mensen die een kamer willen huren in de grote stad en er zijn genoeg huurders die daarvoor in hun huis een kamer beschikbaar hebben. Nu staan regels van de gemeente of van onszelf zo’n “hospitaverhuur” nog in de weg, maar ook dat zijn we aan het veranderen. Dat doen we samen met de gemeente en andere corporaties zodat we echt impact kunnen maken.’
Mohamed Acharki is sinds november 2022 bestuursvoorzitter bij Rochdale. Daarnaast is hij lid van het Aedes-bestuur. Hiervoor was hij onder meer 10 jaar bestuurder van Zayaz in Den Bosch. Zijn carrière in de volkshuisvesting startte in Utrecht. Hier werkte hij bij de dienst Volkshuisvesting en het Woningbedrijf van de gemeente en later bij Mitros.
