/ verbindend in maatschappelijk vastgoed
IVVD Innovatieve renovatie gemeentehuis Voorst 1
Gemeenten
Artikel

Innovatieve renovatie gemeentehuis Voorst

2 maart 2023

Bij de grondige renovatie van het gemeentehuis van Voorst in het Gelderse Twello is steeds gekozen voor duurzame oplossingen in de meest brede zin van het woord. Het gebouw uit 1982 is circulair gestript en herbouwd met biobased materialen.De oplevering van het energieneutrale gemeentehuis met de grootste kalkhennepgevel van Nederland bleef zowel binnen planning als budget.

IVVD Innovatieve renovatie gemeentehuis Voorst 1

Door het karkas te laten staan en een nieuw deel in biobased materialen toe te voegen kon 165 ton CO2 worden bespaard. ‘Een eyeopener’, vertelt Ed Bakx, projectleider bij de gemeente. ‘In de kalkhennepgevel zit ook nog eens 195 ton CO2 opgeslagen. Dat is bij elkaar toch 360 ton.’
Om verrassingen te voorkomen is het gebouw eerst tot op het karkas gesloopt. Pas daarna is de aanbesteding gestart. ‘De aannemer wist precies wat hij kreeg en hoefde geen rekening te houden met onvoorziene posten’, vertelt Bakx. ‘Partijen gaan zich anders toch vaak indekken. Het hele karkas was ingescand, dus alle maatvoeringen waren bekend.’ 

Snelgroeiend 
In Voorst werd niet automatisch gekozen voor traditionele oplossingen, maar werd gezocht naar duurzame alternatieven die op de lange termijn ook nog voordelen hebben, zoals de innovatieve klakhennepgevel. Bakx: ‘De kalkhennepgevel heeft een vochtregulerende werking en draagt bij aan een gezond leefklimaat. Dat is ook een vorm van duurzaamheid.’ 

Quote icoon

‘Onze kalkhennepgevel kun je bij wijze van spreken slopen, vermalen en uitstrooien over het veld, de resten vergaan gewoon’

Kalkhennep is niet eerder op deze schaal toegepast. Het gemeentehuis van Voorst heeft dan ook de grootste kalkhennepgevel van Nederland. Architectenbureau De Twee Snoeken, verantwoordelijk voor het ontwerp van het nieuwe gemeentehuis, kreeg hiervoor de Innovatie Award 2022 van vakblad De Architect. Bakx: ‘En het mooie is: onze gevel kun je bij sloop vermalen en uitstrooien over het veld. Het is letterlijk hennep, water en kalk, dat vergaat gewoon.’

Warmte en koude worden in het gemeentehuis van Voorst geleverd door twee warmtepompen die in verbinding staan met een ijsbuffer van 350.000 liter water. De techniek hiervoor werkt volgens een heel oud principe, stelt Bakx: ‘De koelkast thuis draait op een motortje, daar komt warmte bij vrij. Dat doen wij in het groot. Bij het proces van het bevriezen komt rond het vriespunt veel warmte vrij, die kun je gedeeltelijk opslaan om daarmee je gebouw te verwarmen.”

Quote icoon

‘De koelkast thuis draait op een motortje, daar komt ook warmte bij vrij. Dat doen wij in het groot’

Terugverdientijd 
Ondanks de hogere kosten aan de voorkant van het renovatietraject, is het in Voorst gelukt binnen het taakstellend budget te blijven. Het gebouw is aardgasvrij. Toch is het elektriciteitsgebruik niet gestegen. Het gemeentehuis bespaart 50 duizend kuub aardgas op jaarbasis. “Als je uitgaat van een gemiddelde prijs van 2,50 euro per kuub, dan praat je al gauw over 125 duizend euro op jaarbasis. Met zulke simpele rekensommetjes, kun je uitrekenen hoe snel je het kunt terugverdienen en hoe lang je daar erna nog profijt van hebt. Dan is de keuze snel gemaakt.” Zo zijn op ieder moment dat ze voor een keuze stonden de gevolgen hiervan doorgerekend. “Wat betekent dit voor ons investeringsbudget, verdienen we op andere elementen dan in? En wat betekent dat straks voor onze exploitatie?” Zo is het gelukt om binnen budget en planning een bijzonder mooi en vernieuwend gebouw neer te zetten.