De voorgenomen dubbele huurbevriezing in de sociale sector brengt woningcorporaties – en daarmee de gehele woningmarkt – in grote problemen. Corporaties ontvangen minder huurinkomsten, waardoor ze aanzienlijk minder kunnen lenen en dus minder kunnen investeren in nieuwbouw, renovatie en verduurzaming. Het kabinet dwarsboomt zo de stedelijke ontwikkeling op het moment dat we juist versnelling nodig hebben. | COLUMN - Judith Tille
Wie dit eind vorig jaar had voorspeld, zou voor gek zijn verklaard. Amper vier maanden na de Woontop – waar brede afspraken zijn gemaakt om de wooncrisis gezamenlijk aan te pakken – besluit het kabinet de huren in de sociale sector in 2025 én 2026 te bevriezen. Op het eerste gezicht een sympathiek gebaar naar huurders. Maar het kent een prijs.
De gevolgen zijn verstrekkend. Niet alleen voor de corporaties zelf, maar voor de hele vastgoedsector. De investeringsruimte van corporaties krimpt drastisch. Volgens Aedes, de branchevereniging, komt de bouw van 180.000 nieuwe woningen en de verduurzaming van 1,6 miljoen bestaande woningen op de tocht te staan. De toegezegde compensatie van ruim 1 miljard euro is, volgens Aedes, volstrekt ontoereikend.
Achter die indrukwekkende cijfers gaan mensen schuil. Ja, veel huurders reageren nu opgelucht. Voor wie nu al moeite heeft om de eindjes aan elkaar te knopen, is een huurbevriezing natuurlijk welkom. Maar de keerzijde is pijnlijk: huurders met slecht geïsoleerde woningen en hoge energielasten zien hun vooruitzichten verslechteren. Want zonder financiële ruimte kunnen corporaties hun woningen niet verduurzamen. Op korte termijn een meevaller in de huur – op de lange termijn hogere energierekeningen en een woning die niet toekomstbestendig is. Bovendien zet minder verduurzaming de klimaatdoelen verder onder druk.
Tegenover de zichtbare groep huurders staat een veel minder zichtbare groep: mensen die nú een woning zoeken. Starters, doorstromers, ouderen – allemaal wachten ze op nieuwbouw. Minder investeringen van corporaties betekent dat vooral in de sociale sector projecten worden geschrapt. Maar het blijft daar niet bij. Nieuwbouwlocaties met gemengde programma’s – waarin sociale huur, middenhuur en koopwoningen samenkomen – komen niet van de grond als één segment wegvalt. En dat terwijl die gemengde wijken essentieel zijn voor een inclusieve en leefbare stad.
De urgentie is helder. De opgaven zijn groot, maar de bereidheid om samen te werken is bij veel partijen aanwezig. In tijden van politieke instabiliteit en verdeeldheid hebben we juist krachtige coalities nodig. Daarom: corporaties, laat je niet uit het veld slaan!
Laten we daar waar het wel nog kan het goede doen en de samenwerking tussen corporaties en institutionele beleggers, veelal actief in de middenhuur, bestendigen. Laten we gezamenlijk zorgen voor een lange termijn blik waarin gemengde wijken en buurten gerealiseerd kunnen worden die ervoor zorgen dat mensen naar elkaar omkijken.
Concrete samenwerking is mogelijk. Denk aan afspraken tussen beleggers en corporaties om doorstroming te bevorderen. Door meer ouderenwoningen te bouwen, komt een verhuisketen op gang die ook starters perspectief biedt. Of werk in buurten aan integrale gebiedsvisies die biodiversiteit versterken, hittestress tegengaan én tegelijk bijdragen aan sociale cohesie. Ook bij verduurzaming kan slimme taakverdeling uitkomst bieden – samen meer bereiken dan ieder voor zich.
Judith Tillie is Director Asset Management bij Achmea Real Estate
