Het Stedelijk College Eindhoven (SCE) opende begin dit jaar de nieuwe vestiging aan de Henegouwenlaan. Een modern, open en transparant schoolgebouw met een geïntegreerde sporthal dat ruimte biedt aan 1500 leerlingen.
Voor schoolbesturen is het uitdagend een zakelijke rol te vinden in de (her)ontwikkeling van locaties. Een geïntegreerd bouwcontract inclusief schoonmaak en onderhoud kan hierbij uitkomst bieden. Het Stedelijk College Eindhoven koos voor deze contractvorm bij de nieuwbouw in Eindhoven-Noord. ‘Niet elk opdrachtgevend schoolbestuur kan dit.’
Het Stedelijk College Eindhoven (SCE) opende begin dit jaar de nieuwe vestiging aan de Henegouwenlaan. Een modern, open en transparant schoolgebouw met een geïntegreerde sporthal dat ruimte biedt aan 1500 leerlingen.
Verantwoordelijk voor het ontwerp, de sloop van het bestaande gebouw en de realisatie en onderhoud van de nieuwbouw was het integrale bouw en installatiebedrijf BINX. Ruud Jansen, manager beheer en services bij Silfo (Stichting Internationaal en Lokaal Funderend Onderwijs) begeleidde het project vanuit SCE.
Bij de nieuwbouw aan de Henegouwenlaan is gekozen voor een maatwerkaanpak, vertelt Jansen. ‘De school was in dit project bouwheer, de gemeente dacht oplossingsgericht mee.’ Er werd gekozen het Voorlopig Ontwerp volgens UAV-Gc in de markt te zetten, een geïntegreerde contractvorm waarbij de opdrachtnemer meer taken en verantwoordelijkheden heeft. Hieronder vallen vaak ook de projectfinanciering en het onderhoud voor een bepaalde periode binnen het uitvoeringscontract. In dit geval is gekozen voor een variant die het dichtst in de buurt komt van een DBM-contract (Design, Build & Maintenance).
In 2018 startte de transformatie en nieuwbouw van de Eindhovense schoollocatie voor voortgezet onderwijs. Het gebouw waar afscheid van werd genomen was sterk verouderd en had een ongunstige vorm. Renovatie was geen optie volgens de ontwerpende architecten van DP6 architectuurstudio. Silfo specificeerde daarop de plannen voor de nieuwbouw. Jansen: ‘We moesten terug van 18.000 naar 12.000 m² en wilden een kostenreductie in de exploitatiekosten per vierkante meter.’
Ruud Jansen
Manager beheer en services bij Silfo (Stichting Internationaal en Lokaal Funderend Onderwijs)
Het beperkte budget voor de nieuwbouw maakte volgens Jansen creatief: ‘Er werd out-of-the-box gedacht in de studiefase richting aanbesteding. Er was daardoor zelfs ruimte voor extra kwaliteit in het integrale uitwerkingsproces.’ Op grond van het voortraject is uiteindelijk gekozen voor het integraal aanbesteden van een VO. ‘De aannemer aan wie wij het project gegund hebben, BINX Smartility (bekend van LocHal Tilburg; red.) heeft het nieuwbouwontwerp uitontwikkeld, zonder verplichting het oorspronkelijke ontwerp over te nemen.’
In het contract is ook de schoonmaak en onderhoud voor een periode van twintig jaar opgenomen. Jansen: ‘Dit houdt in dat de nieuwbouw is geoptimaliseerd: de locatie is qua installatietechniek en beheer geïntegreerd ontworpen.’ Er werd gekozen voor een gefaseerd bouwproces, waardoor de scholieren ongestoord naar school konden blijven gaan tijdens de bouw. Jansen benadrukt dat niet elk opdrachtgevend schoolbestuur een dergelijk ontwikkel- en bouwtraject tot een goed einde kan brengen. ‘Je moet durven vertrouwen, durven loslaten.’
‘In de toekomst is het gebouw ook bruikbaar als kantoor- of wooncomplex’
In het ontwikkelproces heeft de bouwheer volgens Jansen wel een belangrijke centrale en sturende rol. ‘Wij zijn erin geslaagd creatief om te gaan met verschillende uitdagingen. Allereerst hebben we de kosten van adviseurs gereduceerd van 25 tot 17 procent van de totale projectkosten. We hebben vervolgens voor alles de juiste uitvoerende partners gekozen, zoals één leverancier voor de gehele inrichting. En we hebben er heel bewust voor gekozen de sporthal beschikbaar te maken voor gebruik door verenigingen. We kunnen in de sporthal zelfs nog opschalen met vernieuwende elementen.’
Sporten is volgens Jansen sterk veranderd sinds de bouw van de vorige school. Urban sports worden steeds belangrijker en sporten wordt steeds individueler. De sporthal is daarom onder andere uitgerust met een klimmuur en klimtunnel. Jansen: ‘De belijning is deels met een led-verlichtingsconcept uitgevoerd, dat vergroot de flexibiliteit.’ Financiering voor een kantine is gevonden vanuit het gemeentelijk sportbedrijf. Hierdoor is geen extra subsidieruimte nodig geweest. ‘We hebben geëxperimenteerd en grenzen opgezocht’, stelt Jansen. ‘Maar we voldoen uiteraard aan alle regels. De gemeente heeft in het proces continu oplossingsgericht meegedacht.’
‘Onderwijs is waardecreatie en dat zit vol uitdagingen. Dat vraagt soms om onorthodoxe oplossingen’
In het groen rondom de school is een openbaar ‘beweegpark’ aangelegd, dat ook door de omwonenden kan worden gebruikt. Het park is uitgerust met een wadi, en voorzien van een yogaveld, bootcampbrug, beachvolleybalterrein, pannakooi en een hardloop- en skeelerbaan. Het beweegpark is zowel visueel als fysiek aangesloten op de sporthal, door middel van een te openen, glazen achterwand. Jansen: ‘Waarom zou een sporthal altijd besloten en donker moeten zijn? Ook hier hebben wij een innovatieve oplossing gezocht en gevonden.’
Niet alleen de sportvoorzieningen, ook het schoolgebouw zelf is bijzonder. Zo heeft het een all-electric ontwerp met een WKO-installatie en 1.400 zonnepanelen. De gevel van het nieuwe gebouw refereert aan de Philips-gebouwen op het nabijgelegen Strijp-S. Jansen: ‘Belangrijk is dat wij de school hebben ontworpen voor een lange levensduur. In de toekomst moet het gebouw ook bruikbaar zijn als kantoor- of wooncomplex.’ Dat is gerealiseerd met een flexibele indeling op basis van vrije vloervelden. De gewenste ruimtereductie is opgevangen door verkeersruimten zoals atria en gangen te gebruiken als werkplek.
Standaardisatie is doorslaggevend geweest in dit schoolontwerp. Het nieuwe schoolgebouw omvat een compact volume van vier bouwlagen met een volledig open plattegrond. Het volume wordt doorsneden door twee atria die zich elk uitstrekken over twee verdiepingen. Door een modulaire opzet van het casco kan het gebouw op elke mogelijke manier worden ingedeeld. Dit is integraal met constructie en installaties tot in detail doorgezet in een grid van 2,4 meter. Jansen: ‘Hierdoor heeft het onderwijsgebouw een optimale bruto-nettoverhouding.’
De manager beheer en services van Silfo houdt een pleidooi voor meer out-of-the-box ontwerpen als deze. ‘Wij hebben het begrip duurzaamheid breed opgevat en een koppeling met bewegen in de wijk gemaakt. We hebben bovendien integraal ontwikkeld in samenwerking met alle betrokken partijen. Onderwijs is waardecreatie en dat zit vol uitdagingen. Dat vraagt soms om onorthodoxe oplossingen. Die hebben wij gezocht en toegepast. Maar nogmaals: niet ieder schoolbestuur kan dit en niet elk project is ervoor geschikt.’