Vonk in Hoorn heeft een nieuwe, toekomstbestendige huisvesting voor groen onderwijs gekregen. In het nieuwe gebouw werken leerlingen vanuit het vmbo en mbo samen in een contextrijke leeromgeving.
Vonk in Hoorn heeft een nieuwe, toekomstbestendige huisvesting voor groen onderwijs gekregen. In het nieuwe gebouw werken leerlingen vanuit het vmbo en mbo samen in een contextrijke leeromgeving.
Vonk in Hoorn heeft een nieuwe, toekomstbestendige huisvesting voor groen onderwijs gekregen. In het nieuwe gebouw werken leerlingen vanuit het vmbo en mbo samen in een contextrijke leeromgeving.
De huisvestingsopgave van Vonk in Hoorn voor het groenonderwijs op vmbo- en mbo-niveau was duidelijk. Het bestaande vmbo-gebouw moest worden geüpgraded en er zou vervangende nieuwbouw komen voor het mbo. De opdrachtgever wilde vooral een toekomstbestendige huisvesting op basis van een duurzaam masterplan voor een integrale ontwikkeling van het terrein. Slim en efficiënt ontwerpen was een voorwaarde, om te voorkomen dat hetzelfde type ruimten voor zowel het groenonderwijs van het vmbo als het mbo zou worden ontworpen. RoosRos Architecten werd geselecteerd om deze opgave te begeleiden met als ambitie om een samenhangend ontwerp te maken. Het resultaat is een groene campus waar vmbo- en mbo-leerlingen gezamenlijk gebruik van maken.
Visie op duurzaam onderwijs
Architect Martijn van Leeuwen van RoosRos Architecten: ‘Vonk in Hoorn is een school die inzet op duurzaamheid, leefomgeving, voedsel en natuur. De beleving van het groen onderwijs was dan ook het uitgangspunt van het ontwerp voor de nieuwbouw van Vonk. Het projectteam van destijds nog Clusius College Hoorn is meegenomen in een proces met workshops die hebben geleid tot een nieuwe visie op duurzaam onderwijs. Een gezonde en veilige leer- en werkomgeving, waarbij natuurlijk groen zowel op het schoolterrein als in de bestaande gebouwen en in het nieuwe gebouw aanwezig is. Verder zijn de verschillende vakken zowel van buiten als van binnenuit te beleven. De gebouwen zijn geplaatst in een groene omgeving die als park wordt ingericht. Ze zijn transparant, overzichtelijk, met veel daglicht en een goede connectie met buiten.’
Generieke gebouwstructuur
Martijn vervolgt: “Het nieuwe schoolgebouw is een hoogstaand ontwerp met maximale efficiëntie op het gebied van duurzaamheid en energiebesparing. Het is een gebouw met een open karakter, dat in elk opzicht aansluit bij de groene ambitie van Vonk. We hebben een zeer flexibel onderwijsgebouw ontworpen rond een centraal hart: de aula. Alle centrale functies bevinden zich in het midden, terwijl de onderwijsruimtes aan de randen van het gebouw zijn geplaatst. Daarbij zijn bestaande delen, zoals de huidige techniekhal, in het nieuwe plan geïntegreerd.”
De flexibiliteit van het gebouw komt tot uitdrukking in een generieke gebouwstructuur met een vrije, flexibele indeling. Ook de installaties zijn modulair ontworpen. Een lokaal bestaat bijvoorbeeld uit twee stramienen, terwijl een kantoor uit één stramien bestaat. “Je kunt het gebouw bij wijze van spreken met een schroevendraaier aanpassen,” aldus Martijn. “Zo kan het centrale hart eenvoudig worden gekoppeld aan de gymzaal, door middel van verplaatsbare binnenwanden. Daardoor ontstaan er ruimtes die op uiteenlopende manieren kunnen worden gebruikt.”
Een flexibel gebouw vraagt om een passende gevel. Daarom is gekozen voor een repeterende gevelstructuur. Dankzij deze systematische aanpak kan er waar nodig veel glas worden toegepast en op andere plekken juist minder, afhankelijk van de mogelijke toekomstige indeling van binnenwanden. Op sommige plekken is een luifel toegevoegd die niet alleen de verschillende entrees benadrukt, maar ook dient als extra zonwering. Het onderwijsgebouw voldoet aan de BENG-eisen en aan de normen voor Frisse Scholen klasse B. Zonder grote investeringen kan het gebouw meegroeien of krimpen. In feite combineert het de flexibiliteit van tijdelijke huisvesting met de kwaliteit van een permanent gebouw.
Flexibel en efficiënt gebouw
Martijn vervolgt: ‘Het nieuwe schoolgebouw is een hoogstaand ontwerp met maximale efficiëntie als het gaat om duurzaamheid en energiebesparing; een gebouw met een open karakter, dat in elk opzicht past bij de groene ambitie van Vonk. We hebben een heel flexibel onderwijsgebouw ontworpen rond een centraal hart, de aula. Alle centrale functies liggen in de kern en de onderwijsfuncties hebben een plek aan de randen. Daarbij hebben we delen van bestaande gebouwen, zoals de huidige techniekhal, in het nieuwe plan geïntegreerd. De flexibiliteit komt tot uitdrukking in een generieke gebouwstructuur met een vrije, flexibele invulling. Ook de installaties zijn modulair ontworpen. Zo bestaat een lokaal uit twee stramienen en een kantoor uit één. Je kunt het gebouw bij wijze van spreken met een schroevendraaier aanpassen. Zo kan het centrale hart aan de gymzaal worden gekoppeld via verplaatsbare binnenwanden, waardoor er ruimtes ontstaan die heel gevarieerd gebruikt kunnen worden. Een flexibel gebouw vraagt om een passende gevel, en daarom hebben we gekozen voor een repeterende gevelstructuur. Door de systematische aanpak is het mogelijk om waar nodig veel glas toe te passen en waar nodig minder, rekening houdend met toekomstige wandposities. Op sommige plekken is een luifel toegevoegd, die de verschillende entrees benadrukt en dient als extra zonwering. Het onderwijsgebouw voldoet aan BENG en aan Frisse Scholen klasse B. Zonder grote investeringen kan het gebouw meegroeien of -krimpen. In feite is het de flexibiliteit van tijdelijke huisvesting in een permanent gebouw.’
Landschappelijke uitwerking
Een grote uitdaging lag bij de landschappelijke uitwerking, waarbij het educatieve terrein van de groene school ook fungeert als groen en gezond ingerichte leeromgeving voor de hele omgeving. ‘De buitenruimte is tegelijkertijd ingericht als toegankelijk wandelgebied voor de omgeving,’ vertelt Martijn. ‘De bestaande flora en fauna is zorgvuldig ingepast in het ontwerp. Het resultaat is een toekomstgericht gebouw. De buitenruimte van de nieuwbouw wordt verder ingericht als een representatieve, functionele en vooral comfortabele omgeving. Zo krijgt de tuin aan de zijkant en achterzijde van het gebouw een educatieve functie voor de groene beroepsopleidingen en fungeert deze tevens als voorbeeld op het gebied van duurzaamheid, biodiversiteit en klimaatadaptatie. Bovendien wil Vonk als Groene Hotspot ruimte bieden voor innovatie en experiment. De groene ruimte is omgetoverd tot één groot Living Lab, waar de focus ligt op het ophalen van data, het verbeteren van bodemgezondheid en het mogelijk maken van wateropslag.’
Living Lab
Bedrijven testen hier hun innovaties in een realistische omgeving, terwijl studenten en docenten actief betrokken zijn bij het onderzoek en de ontwikkeling. In de proeftuinen worden niet alleen technische innovaties getest, maar ook onderzoek gedaan naar planten en insecten. Martijn: ‘Dit biedt een unieke kans om de wisselwerking tussen flora en fauna te bestuderen en te begrijpen hoe deze bijdraagt aan een gezond ecosysteem. Door deze integrale aanpak kan de school innovatieve oplossingen ontwikkelen die zowel technologisch als ecologisch verantwoord zijn. Daarbij werken ze nauw samen met lokale bedrijven en overheidsinstellingen. Maar het mooiste is toch dat vmbo- en mbo-leerlingen op één groene campus leren samen te werken.’