Praktijk en theorie in een nieuwe warme jas; vernieuwbouw Markland Oudenbosch

Tekst: Anje Romein  Fotografie: BASE Photography

Bevlogen opdrachtgever

Zonder rector Michiel Maas was de vernieuwbouw van het Markland Oudenbosch in Oudenbosch niet zo’n succes geworden. Die stelling durven architecten Jeffrey Sonnema en Frans Benjamins van architecten|en|en wel aan. Michiel toonde zich een bevlogen opdrachtgever die er niet voor terugdeinsde eindeloos te lobby’en en onderhandelen met wethouders en raadsleden over geld en kwaliteit. “Er is heel veel gerekend”, zegt Michiel. “Niet alleen vanwege nieuwe inzichten van onszelf en hogere leerlingenprognoses, maar ook door externe factoren als stijgende bouw- en energiekosten. We moesten veel bijstellen en hebben meerdere scenario’s uitgewerkt, maar mét behoud van architectonische en technische kwaliteit, zowel binnen als buiten.”

Groene campus

Het Markland Oudenbosch huisvest een breed spectrum aan voortgezet onderwijs voor ongeveer 1500 leerlingen: van vmbo basis/kader/gemengde en theoretische leerweg tot en met gymnasium. De scholen waren gehuisvest in een keten van gebouwen uit verschillende bouwperiodes. Het besluit voor sloop-nieuwbouw inclusief woningbouw was al genomen, toen Michiel aantrad. Hij stuurde aan op een ruime, groene campus en behoud van een deel van de bestaande panden, met als belangrijkste gebouw het Thomas More College uit de jaren zeventig. “Dat gebouw leende zich dankzij de ruime lokalen nog prima voor theorie-onderwijs. Voor praktijklokalen en werkplaatsen was wel nieuwbouw nodig. Elk schooltype heeft nu een eigen leerhuis, maar er is ook verbinding tussen theorie en praktijk. Als leerling ervaar je: het leerhuis is mijn thuisbasis, maar de hele school is van mij.” Om die eenheid ook naar buiten toe uit te stralen is een nieuwe buitengevel geplaatst die als een warme ‘jas’ alle scholen omvat. Op één monumentale gevel na, is de buitenkant bekleed met hout en rode minerale steenstrips met isolerende werking.

Conceptdenkers

De warme jas is een idee van Jeffrey en Frans die al bij de eerste aanbesteding waren geselecteerd voor het ontwerp. “Het zijn goede conceptdenkers”, licht Michiel de keuze toe. “Dat hebben ze in de praktijk ook bewezen. We waren tijdens het ontwerpproces een goed team. Acht jaar lang hebben we met elkaar om tafel gezeten. Af en toe was er een scherpe ontwerpdiscussie, want niet alles wat we in gedachten hadden kon. Maar en|en bewoog altijd mee.” De architecten liepen soms tegen hun eigen werkwijze aan, zegt Frans. “Wij tekenen geen mooie dromen die we achteraf moeten schrappen als ze onhaalbaar blijken te zijn. Wij denken meteen logisch en praktisch na. Dat betekent wel dat er bij financiële tegenvallers weinig knoppen zijn om aan te draaien. Oplossingen vonden we onder andere in hergebruik van materiaal van de gestripte gebouwen, zoals kozijnen.”

Mediatheek

Zo is aan de ene kant gebruik gemaakt van de kwaliteiten van de oude gebouwen en aan de andere kant ruimte gemaakt voor nieuwbouw. Binnentuinen tussen de gebouwen zijn dankzij licht doorlatende overkappingen bij het schoolgebouw getrokken. Mooi voorbeeld daarvan is de mediatheek. Michiel: “Het Markland Oudenbosch heeft een van de beste mediatheken van Nederland. Daar hebben we extra op ingezet.” In de hoge ruimte zijn diverse soorten leerplekken gecreëerd. Er liggen fatboys om met een boek in te hangen, naast tafeltjes om rustig aan te studeren of een potje te dammen. Jeffrey: “In tegenstelling tot de twee roerige aula’s heerst hier rust. Het is bijzonder dat een school zo duidelijk kiest voor zo’n centrale mediatheek.”

Frisse school 

Een groot deel van het budget ging op aan technische installaties. Het Markland Oudenbosch is nu een Frisse School klasse B. Ook werd geld vrijgemaakt voor een interieur- en kleurenplan van Odette Ex. Om het financieel rond te krijgen droeg ook de Stichting Markland College bij. Was dat het allemaal waard? Michiel: “Kijk om je heen! Medewerkers vinden het heel fijn werken en zijn blij met de gezamenlijke personeelskamer. Er zijn nog wat pijnpuntjes. We gaan de akoestiek in een praktijklokaal nog optimaliseren en één gebouw moet nog worden aangepakt. Maar wat er staat is van hoge kwaliteit en kan weer veertig jaar mee.”