Professioneel energiemanagement in accommodaties leidt tot kostenbesparing, verminderde CO2-uitstoot, meer comfort en betere naleving van wet- en regelgeving. Waar veel gemeenten het lastig vinden om hierop te sturen, vormen de gemeenten Amersfoort en Haarlem een positieve uitzondering. De gemeenten werken met SRO aan een serieuze verduurzamingsslag in het maatschappelijk vastgoed. En dat is niet enkel een technische exercitie.
GBS en GACS
De Trias Energetica is volgens Hardeman een belangrijk fundament voor energiemanagement. Met dit driestappenplan wordt de energievraag beperkt, de inzet van duurzame energie vergroot en het gebruik van fossiele brandstoffen efficiënter. ‘Om hier goed op te sturen heb je een bepaalde mate van intelligentie in je gebouwen nodig. Een gebouwbeheersysteem (GBS) kan uitkomst bieden. Het regelt en monitort de installaties en geeft inzicht in de prestaties van een gebouw. Met de data uit een GBS kun je vervolgens verbeteringen aanbrengen in installaties en sturen op gebruik.’
Vanaf 1 januari 2026 is een Gebouw Automatiserings- en Controlesysteem (GACS) verplicht voor gebouwen met een verwarmings- of airconditioningssysteem van meer dan 290 kW, en vanaf 2030 voor gebouwen met een vermogen vanaf 70 kW. ‘Een GACS is een geavanceerde en geïntegreerde versie van een GBS die verder gaat dan het comfort van een GBS door actief te sturen op het energieverbruik. Het systeem monitort, analyseert en stuurt installaties aan. Met dit systeem wordt het nog makkelijker om rendementsverliezen te signaleren en te sturen op een lagere energievraag. Het kan zelfs weermetingen meenemen in de regeltechniek.’
Gebouwkennis
De oplossingen voor verduurzaming van maatschappelijk vastgoed zitten volgens Hardeman niet enkel in de hardware en software. Het is niet louter een technologische uitdaging. ‘Installaties worden duurzamer en dashboards laten patronen zien waarop je kunt sturen. Maar als je efficiënt en effectief wilt verduurzamen, heb je ook vastgoedervaring nodig. De combinatie van slim energiemanagement en gebouwkennis is belangrijk. Daardoor kun je de goede keuzes maken en de juiste dingen doen.’
Dat zit voor SRO niet alleen in de strategische keuze voor één GBS, de Priva Blue ID, maar ook in out of the box denken en innovatiekracht. ‘Veel installateurs kijken niet naar efficiency en sturen op gebruik. Ze leveren simpelweg wat er gevraagd wordt en vervangen installaties voor meer duurzame varianten. Wij kijken bij SRO wel naar het hele plaatje en nemen het gebruik ook nadrukkelijk mee in de verduurzamingsplannen.’
WEii-tool
Bij de verduurzaming van gymzalen werkt Hardeman met de WEii-tool die het daadwerkelijke energieverbruik laat zien. ‘Leg je dat naast de verwachte score, dan zit daar vaak een flink gat tussen, de ‘performance gap’. Met drie maatregelen hebben we dat gat voor verschillende gymzalen gedicht. Zo hebben we de installaties beter ingeregeld, sturen we op het gebruik van de installaties en hebben we het aantal douches sterk teruggebracht. Deze voorzieningen vragen veel energie en worden nog maar weinig gebruikt. Een no-brainer om hierin te snoeien.’
Voor sporthallen in Amersfoort heeft SRO een soortgelijke exercitie gedaan. Ook hier is het aantal douches drastisch teruggebracht. De energieslurpende opslagboilers hebben plaatsgemaakt voor een doorstroomtoestel, en er is kritisch gekeken naar de lekdichtheid van de gebouwen. ‘Hierbij hebben we ook gekeken naar de afzuiging. Nog te vaak wordt de warme lucht zo naar buiten geblazen, zonder warmteterugwinning. Dat is inefficiënt. Vandaar dat we veel WTW-units hebben geplaatst.’
Ook de Amersfoortse en Haarlemse multifunctionele accommodaties (MFA’s) worden door SRO onder de loep genomen. In veel gevallen wordt in deze gebouwen het GBS vervangen voor een Priva Blue ID. Dit systeem heeft het voordeel dat het op afstand bediend kan worden. Dat scheelt een hoop ritjes van en naar de MFA’s. ‘Bijvangst van een GBS-vervanging is dat alle installaties worden nagekeken. Daarmee halen we een hoop ‘foutjes’ uit het systeem. Daarnaast installeren we ook in deze gebouwen de WTW-units en kijken met de data uit het GBS hoe we de performance gap nog verder kunnen dichten.’
Toekomstbestendig vastgoed
Met de verduurzaming van het maatschappelijk vastgoed besparen de gemeenten Amersfoort en Haarlem enorm op de energiekosten. Toch is het verduurzamingstraject volgens Hardeman niet economisch gedreven. ‘Het gaat om veel meer dan energiebesparing, het gaat ook om CO2-reductie en comfortverbetering. Wat je wilt, is toekomstbestendig vastgoed. Veel gemeenten worstelen met die uitdaging en daar komt SRO in beeld. Wij hebben de expertise om dit aan te pakken. Wij kunnen facilitair managers en gebouwbeheerders hierin adviseren en begeleiden. We kennen de oplossingsrichtingen en weten precies waarop we moeten letten. En we kunnen het nog uitvoeren ook.’
