Onderzoek
In Nederland zijn naar schatting vijfduizend naoorlogse schoolgebouwen die in aanmerking komen voor een transformatie. De mogelijkheden hiervoor moeten goed onderzocht worden, bepleit Kempinga. ‘We kunnen ons niet permitteren om te slopen vanuit het perspectief van duurzaamheid. Het meest duurzame schoolgebouw is namelijk het gebouw dat er al staat’, zo stelt ze in het artikel in Schooldomein. ‘Deze scholen zijn van betekenis voor de buurt. Ze liggen doorgaans mooi in het groen en hebben ruime plattegronden die zich goed laten aanpassen aan nieuwe onderwijsvormen.’
Een ander belangrijk argument voor transformatie van oude scholen is volgens Kempinga het kostenplaatje. ‘Nimeto was een relatief goedkoop project. De prijs per vierkante meter was 770 euro. Ter vergelijking: de nieuwbouwnorm van het VNG is 2.700 euro per vierkante meter en kan oplopen tot 3.700 euro. Bovendien geeft transformatie veel minder CO2-uitstoot dan nieuwbouw. Het duurt zeker dertig jaar voordat je de nieuwbouwuitstoot hebt gecompenseerd.’
Ontwerpopgave
Pleidooi van Kempinga: benader verduurzaming als een ontwerpopgave, waarbij je tegelijk met de installaties en isolatie de ruimtelijke kwaliteit verbetert. En dat is precies wat architect Maarten van Kesteren in Utrecht met de vakschool voor creatieve ruimte-makers heeft gedaan. Met een nieuw bouwdeel en een groen plein verbond hij vijf bestaande bouwdelen. De hoofdstructuur van het gebouw pakte hij rigoureus aan en hij bracht de ventilatiesystemen op orde. De lokalen en gangen kregen slechts een lichte opknapbeurt. Hij gebruikte hierbij ingetogen kleuren en materialen zoals hout.
Ruimtelijke kwaliteit
Voorzitter College van Bestuur Henk Vermeulen is blij met de keuze voor transformatie. ‘Wij zijn een school met een eigen cultuur en sfeer en passen hier goed, midden in Utrecht. Onze gebouwen hadden bovendien een ruimtelijke kwaliteit die we graag wilden behouden. Zo is het gebouw van de voormalige schilderschool ruim 50 jaar oud en heeft prachtige sheddaken en mooi noorderlicht. We wilden dus in ieder geval op deze plek onze 1.700 studenten blijven huisvesten.’
De visie van Mevrouw Meijer, die voor de transformatie van de Utrechtse school het ontwerpend onderzoek verrichtte, sluit volgen Vermeulen aan bij de visie van Nimeto. ‘Wij zijn een vakschool, opgericht door de sector. Dat zit in ons DNA. Een echt vak ontwikkelt zich omdat je steeds met innovatie bezig bent en dat wilden we weer zichtbaar maken. Het mooie was dat de visie van Mevrouw Meijer uitgaat van de kwaliteiten van het eigen gebouw en de potentie van hergebruik.’
Dat, en het ingetogen ontwerp van Van Kesteren, heeft volgens Vermeulen geleid tot een succesvolle transformatie. ‘We hebben niet zo maar een stuk geschiedenis weggegooid dat met deze plek is verbonden. Nog los van de materiële, architectonische en bouwkundige waarde van het gebouw. Hier maken we samen met de buurt de omgeving ook groener. De gemeente Utrecht en het ondernemingsfonds dragen ook middelen bij, zodat de tuin straks naadloos overvloeit in het hele gebied.’
Kijk voor meer informatie op www.mevrouwmeijer.nu
[artikel uit Schooldomein]
