De Beweegalliantie, opgericht in 2023, heeft als missie om meer mensen meer te laten bewegen. Overal en elke dag. Dat doen ze door succesvolle beweeginitiatieven helpen op te schalen en beleid van gemeenten en ministeries positief te beïnvloeden. ‘Als we dit goed oppakken, kunnen we heel veel gezondheids- en welzijnsproblemen voorkomen.’
Laagdrempelig bewegen
Traditioneel concentreert sport- en beweegbeleid zich volgens Lenselink vooral op de sportsector. Er wordt al snel door de bril van de sport gekeken. De Beweegalliantie richt zich echter op andere vormen van bewegen. Dat kan bijvoorbeeld gaan om tuinieren, om wandelend vergaderen of het met de fiets naar school brengen van de kinderen. Lenselink: ‘Wij kijken vooral hoe we meer bewegen laagdrempelig kunnen stimuleren op zo veel mogelijk plekken waar mensen dagelijks komen. Dat doen we in de domeinen onderwijs en kinderopvang, zorg, werk, leefomgeving, vrijetijd en actieve mobiliteit.’
De Beweegalliantie kijkt naar plekken waar het bewegen al succesvol wordt gestimuleerd. Plekken waar mensen zichtbaar meer bewegen. ‘We onderzoeken hoe we deze initiatieven verder kunnen brengen en hoe we ze ook op andere plekken kunnen introduceren.’ Een goed voorbeeld is volgens Lenselink het onderwijsconcept ‘de dynamische schooldag’. Een concept waarbij bewegen een fundamenteel onderdeel vormt van de onderwijsvisie. ‘Bewegen wordt in dit onderwijsconcept een instrument om de onderwijsdoelen te halen. Binnen het domein onderwijs en kinderopvang proberen wij dit concept verder te brengen. Hoe meer scholen hier bij aanhaken, hoe beter het is.’
Borgen van beleid
Om bewegen goed te kunnen faciliteren is een beweegvriendelijke leefomgeving een eerste vereiste. De openbare ruimte en het maatschappelijk vastgoed moeten zo worden ingericht dat mensen worden gestimuleerd om meer te bewegen. Aandachtpunten hierbij zijn de aanleg van fietspaden, de inrichting van speelomgevingen en het zorgen voor sociale veiligheid en verbondenheid in de buurt. Volgens Lenselink is dit voor veel gemeenten best een ingewikkelde puzzel om te leggen.
‘Inhoudelijk worstelen veel gemeenten hiermee, maar ook organisatorisch. Hoe pak je dit vraagstuk op? En wat betekent het voor de gemeentelijke organisatie? Hoe breng je hardware, software en orgware bij elkaar en hoe borg je beweegbeleid in de verschillende domeinen. Vanuit de Beweegalliantie proberen wij gemeenten hierin te begeleiden. Zo voeren we momenteel gesprekken met onder meer de vijf grote steden in Nederland.’
Bestuurlijke lef
Goed beweegbeleid begint volgens Lenselink met een flinke dosis bestuurlijke lef. ‘Gemeenten kunnen met name in de openbare ruimte afdwingen dat we meer gaan bewegen. Zo kunnen we de auto terugdringen uit de stad.’ Als voorbeeld wijst Lenselink naar Parijs. ‘Het bestuur van Parijs heeft de laatste jaren grote stappen gezet op gebied van fiets- en beweegvriendelijkheid van de wijken. Als het daar kan, kan het hier ook.’ Bijkomend voordeel volgens Lenselink: ‘Door de auto’s te weren uit de straten, zijn er minder parkeerplaatsen nodig. De ruimte die vrijkomt kunnen we vervolgens beweegvriendelijk inrichten.’
De directeur van de Beweegalliantie beseft dat dit kan leiden tot maatschappelijke onrust. ‘Maar er zijn ook heel veel mensen die hier wél blij van worden. Het is daarom belangrijk dat we hier een maatschappelijk debat over voeren. Zeker met de gemeenteraadsverkiezingen van 2026 in het vooruitzicht. Deze verkiezingen bieden een ideale kans om bewegen hoger op de politieke agenda te zetten en echt te integreren in verkiezingsprogramma’s.’
Burgerparticipatie
Gemeenten zijn heel belangrijk. De politiek is in de komende periode duidelijk aan zet. Maar dat betekent niet dat zij het alleen voor het zeggen hebben. ‘Burgerparticipatie is bij dit thema van groot belang. Gemeenten moeten de komende tijd met de inwoners in gesprek over de inrichting van de openbare ruimte. Samen moeten ze plannen maken voor een beweegvriendelijke leefomgeving. Het eigenaarschap komt dan veel meer bij de inwoners zelf te liggen. Dat zorgt voor breed gedragen beleidsplannen.’
Vooral in de zwakkere wijken in de grote steden zal ingezet moeten worden op meer bewegen, stelt Lenselink. ‘Daar is een beweegvriendelijke leefomgeving belangrijker dan ooit, want beweegarmoede speelt daar meer dan elders.’ De antwoorden liggen echter niet voor het oprapen, beseft hij. ‘Het is een lastig vraagstuk waarbij gemeenten echt een langjarig perspectief moeten hanteren. We moeten nu plannen maken voor de komende vijftien tot twintig jaar. Dat is politiek gezien ingewikkeld, want in de politiek overheerst vaak het korte termijn denken. Wij helpen ze daarom graag op weg om het bewegen in een hogere versnelling te brengen.’
