Kennis en talent voor de regio behouden, een belangrijk speerpunt van Zuyd Hogeschool. Aan collegevoorzitter André Postema de taak om die complexe opgave te managen.
André Postema maakte eind vorig jaar de stap van het Groningse Martini Ziekenhuis, waar hij bestuursvoorzitter was, naar het college van bestuur van Zuyd Hogeschool. Op 1 juni 2023 nam hij bij Zuyd vervolgens het stokje over van voormalig bestuursvoorzitter Luc Verburgh.
‘De zorg is een prachtige sector om voor te werken, maar toen ik door Zuyd werd benaderd, was ik snel overtuigd. Ik vond het aantrekkelijk om terug te keren naar Limburg. Terug naar mijn wortels en terug naar mijn gezin.’ In Limburg ligt voor Postema een grote uitdaging te wachten: het behouden van kennis en talent voor de regio.
‘We streven ernaar Limburg een volwaardige positie te geven in Nederland. De aantrekkingskracht van het Westen en van de Brainportregio is al jaren enorm. Daar hebben we flink tegenop te boksen. We moeten met slimme plannen en goede programma’s het tij zien te keren. Dat is niet alleen belangrijk voor Limburg, maar ook voor het Westen. De druk op de Randstad wordt namelijk immens. Spreiding is het antwoord hierop en dus is het onze taak om de regionale studiekiezer zoveel mogelijk voor de regio te laten kiezen.’
‘Hbo staat heel dicht bij de werkpraktijk en daar richten wij ons onderwijs op in’
‘We zetten sterk in op onze passie voor de ontwikkeling van onze studenten. We kijken naar de individuele student en verbinden ons echt met het succes van die student. Hiervoor hebben we mooie programma’s ontwikkeld zoals het programma Succesvol Studeren. Daarnaast proberen we zoveel mogelijk energie in het primair proces te steken. Het draait tenslotte om het onderwijs en het praktijkgericht onderzoek ten behoeve van dat onderwijs. Zo kunnen we onze studenten via stages, praktijkgericht onderzoek en living labs maximaal stimuleren om in contact te komen met bedrijven en instellingen in de regio. Daarmee behouden we onze studenten ook als professionals voor de regio.’
‘Zeker. Het hbo staat dicht bij de werkpraktijk en daar richten wij ons onderwijs op in. Het is echt verankerd in die praktijk. Zo hebben we de Hotel Management School Maastricht waar de studenten een eigen hotel runnen in een schitterend oud kasteel. Op industriecomplex Chemelot is onze opleiding Applied Sciences gevestigd in een hybride leeromgeving, en onze juridische opleiding is enkele jaren geleden gestart met een juridisch loket – het Zuyd Legal Lab – waar studenten onder professionele begeleiding juridisch advies verstrekken. Prachtige voorbeelden van inspirerende, contextrijke leer- en werkomgevingen. Mooi om dit samen met het bedrijfsleven op te pakken en daar samen shared facilities voor te realiseren. Daar profiteren we allebei van.’
‘Hoe meer je het onderwijs verplaatst naar werkplaatsen en living labs, des te minder vierkante meters heb je zelf nodig. In onze meerjaren huisvestingsstrategie voorzien we dan ook dat we gaan indikken. Een ontwikkeling die nog eens versterkt wordt door de digitalisering en de beweging naar hybride onderwijs. Dat heeft uiteraard grote gevolgen voor onze onderwijsgebouwen. Die krijgen steeds meer een ontmoetingsfunctie. Dat worden open gebouwen waarmee we de buitenwereld, de bedrijven en instellingen, proberen binnen te halen. In onze gebouwen vind je bijna geen collegezalen meer, maar vooral groepsruimtes die flexibel zijn in te richten. Zo kunnen we makkelijk schuiven naar gelang de groepsgrootte en onderwijsbehoefte. Daarnaast hebben we de hele look and feel van Zuyd veranderd de afgelopen jaren. De onderwijsomgeving is veel meer op studenten gericht. Het is niet meer de klassieke onderwijsomgeving van vroeger.’
‘Op korte termijn hebben we een sterke focus op duurzaamheid en Frisse Scholen B’
‘We hebben momenteel een vastgoedportefeuille met ruim 100.000 m2 bvo in drie steden: Sittard-Geleen, Heerlen en Maastricht. Ongeveer een kwart daarvan is monument en een aantal van die monumenten is tot de draad toe afgesleten. We zullen per geval moeten kijken hoe we daarmee omgaan. Van sommige gebouwen zullen we afscheid moeten nemen. Vooral in de regio Maastricht. Maar we zien tegelijkertijd mooie kansen om industrieel erfgoed tot onderwijsgebouwen te transformeren. Zo hebben we in Maastricht ons oog laten vallen op het Landbouwbelang, een voormalig graanpakhuis aan de Maas. Hier hopen wij op termijn ons Conservatorium en Toneelacademie te huisvesten. Naast al dat monumentale vastgoed hebben we ook nieuw, modern vastgoed waar we amper omkijken naar hebben. Zo hebben we in Sittard in 2016 onderwijsgebouw Ligne geopend, een gebouw met bibliotheek, museum, bioscoop en horeca ineen. Een prachtig voorbeeld van mixed use. En in Heerlen hebben we weer een andere uitdaging. Daar onderzoeken we samen met de gemeente of we het onderwijs vanaf de onderwijsboulevard weer terug kunnen verhuizen naar het centrum van de stad. Dat zou een zeer ingrijpende operatie zijn, maar dat biedt wel een mooie kans. Zowel voor Heerlen als voor Zuyd.’
‘Op de korte termijn hebben we een sterke focus op duurzaamheid. We willen bovendien in al onze onderwijsgebouwen minimaal Frisse Scholen B realiseren. Een belangrijke opgave met verstrekkende gevolgen. Vandaar dat we samen met AT Osborne ons strategisch huisvestingsplan onder de loep hebben genomen. Samen hebben we een dynamische tool ontwikkeld waarmee we veranderingen in de markt, in vergunningen en in wet- en regelgeving, real time kunnen doorvoeren in onze huisvestingsplannen. We kunnen daarmee zien wat de impact is van bepaalde beslissingen op de financiën en op onze projectmanagementcapaciteiten. Voor de sturing op ons portfolio is dat heel prettig. Ook als het gaat om rapportage en verantwoording. Als bestuurder ben ik hier heel blij mee.’
André Postema is collegevoorzitter van Zuyd Hogeschool. Hiervoor was hij ruim twee jaar voorzitter van de Raad van Bestuur van het Martini Ziekenhuis. Tussen 2005 en 2018 bekleedde hij bestuurlijke functies bij de Universiteit Maastricht en Stichting Limburgs Voorgezet Onderwijs.