Co-creatie creëert: van betrekken naar beleven

Met de komst van de Omgevingswet krijgt burgerparticipatie een geheel nieuwe dimensie. Waar de betrokkenheid van burgers bij de besluitvorming rond projecten altijd al een rol speelde, is hun stem nu belangrijker en waardevoller dan ooit. De wet vraagt om een intensieve dialoog met de samenleving, waarbij burgers, bedrijven en organisaties al in een vroeg stadium actief worden betrokken bij plannen die hun leefomgeving gaan veranderen. Deze vroege participatie heeft niet alleen als doel om draagvlak te creëren, maar kan ook leiden tot snellere, doordachtere besluiten, waarbij langdurige bezwaarprocedures worden voorkomen. Het is een kans voor gemeenschappen om echt invloed uit te oefenen, maar ook een verantwoordelijkheid voor overheden om deze betrokkenheid zorgvuldig en betekenisvol vorm te geven. Zo groeit participatie uit tot meer dan een verplichting; het wordt een kans om samen de toekomst te ontwerpen – een kans voor co-creatie. 

Precies deze werkwijze is van grote meerwaarde geweest bij het project Centrumplan Muntendam. Muntendam is een dorp in de gemeente Midden-Groningen waar RYSE gevraagd is om het project naar het volgende niveau te tillen. Het dorp heeft al twee decennia lang te maken met een centrum met onbenut potentieel. Het dorp wil verder en de verhoudingen met de gemeente staan op scherp. Het dorpshuis, dé ontmoetingsplek van het dorp, is verouderd en aan vervanging toe en het voormalig gemeentehuis is toe aan een nieuwe relevante invulling. 

Het gebied biedt kansen voor woningbouw en heeft de potentie om legio functies en voorzieningen bij elkaar brengen. Het concept: een cluster van welzijns-, woon- en zorgfuncties met het dorpshuis als hart. 

De inwoners als ambassadeur 

De kracht van dit project lag in de nauwe betrokkenheid van het dorp bij de planvorming. Vanaf het begin was de inbreng van bewoners cruciaal. RYSE leidde een co-creatieproces waarin jong en oud hun stem lieten horen. Wat begon als een leeg canvas, groeide dankzij workshops en dorpsavonden uit tot een plan waarin de dromen van de bewoners centraal staan. Door deze samenwerking voelen de inwoners zich eigenaar van het project, wat heeft geleid tot een breed gedragen succes. 

Succesfactoren voor co-creatie 

Een centrumontwikkeling met een dorpshuis is bij uitstek een project om intensief samen te werken met de omgeving. Maatschappelijk vastgoed of projecten die direct invloed hebben op het welzijn van de omgeving zijn gebaat bij een goed doordacht co-creatie proces. Het is altijd maatwerk, maar wij hebben de vier belangrijkste lessen uiteengezet. 

De rol van RYSE

Bij RYSE zijn we er trots op dat we dit project mogen begeleiden. Onze rol gaat verder dan het projectmanagement; we zorgen ervoor dat alle betrokkenen zich gehoord en begrepen voelen. Door onze ervaringen met co-creatie weten we hoe belangrijk het is om iedereen actief bij het proces te betrekken. We geven richting waar nodig, maar laten de gemeenschap de belangrijkste keuzes maken. Dit heeft geleid tot een breed gedragen plan, waar niet alleen de bewoners van Muntendam trots op zijn, maar waar ook toekomstige opdrachtgevers inspiratie uit kunnen halen.