[Door: Ivo van der Hoeven, redactie IVVD]
De vraag is echter: waar te beginnen? De processen in de ondergrond zijn vaak complex. Dat maakt het lastig om nauwkeurige voorspellingen te doen over de locaties waar funderingsproblemen kunnen ontstaan. Nieuwe technieken en richtlijnen om data en informatie over funderingsproblemen te verzamelen en te ontsluiten zijn daarom meer dan welkom. Een partij die hier sinds 2017 werk van maakt is Sensar. Het bedrijf verzamelt satellietdata en maakt deze data inzichtelijk. Zo helpt Sensar organisaties om de risico’s van verzakkingen en deformatie onder controle te krijgen en te houden.
Data toegankelijk maken
‘Er zit heel veel potentie en kracht in satellietdata, maar het is lange tijd in de wetenschappelijke sfeer blijven hangen’, stelt Arjan Tabak, oprichter en managing director van Sensar. ‘Wij zien het als uitdaging om deze satellietdata toegankelijk te maken zodat iedereen in het vastgoed en de civiele techniek hier praktisch gebruik van kan maken. We bestaan nu zes jaar en werken inmiddels voor verschillende opdrachtgevers in de overheids- en semi-overheidssector. Gemeenten, waterschappen en woningcorporaties bijvoorbeeld.’
Sensar werkt met data van satellieten die rond de aarde vliegen en metingen verrichten. Tabak: ‘Deze satellieten sturen een signaal naar het aardoppervlak en meten wat er terugkomt. Als je dat elke week doet, dan kun je verschillen in kaart brengen. Wij verzamelen die data en verwerken dat tot kaarten met informatie.’ De techniek is volgens Tabak zo verfijnd dat verzakkingen tot op de millimeter nauwkeurig in beeld gebracht kunnen worden. ‘We kunnen hierbij terugkijken tot 1992. Vanaf dat jaar wordt deze data voor Nederland verzameld.’
Stuurinformatie
Voor verschillende klantgroepen heeft Sensar de afgelopen jaren verschillende producten ontwikkeld. Zo is er voor gemeenten de CityScan, een abonnementsdienst waarin zowel data als kaartmateriaal wordt geleverd en onderhouden. Met deze data hebben gemeenten stuurinformatie voor meerjarig beheer en onderhoud van de openbare ruimte. Voor de infrastructuursector is er de InfraScan die planning en onderhoud van infrastructuur moet optimaliseren. En specifiek voor de vastgoedsector heeft Sensar de PandScan ontwikkeld.
Tabak: ‘Met de PandScan brengen we in kaart wat de bewegingen of verzakkingen aan een pand zijn. Dat is een belangrijke indicatie voor funderingsproblematiek. Deze verzakkingen kunnen het gevolg zijn van bodemverzakking, maar bijvoorbeeld ook van gaswinning zoals in Groningen of door werkzaamheden onder de grond zoals bij de aanleg van de Noord/Zuidlijn in Amsterdam. Wij verwerken de data in overzichtelijke kaarten die simpel zijn af te lezen. Zo kan iedereen praktisch gebruikmaken van deze complexe data.’
Stoplichtsysteem
Met de Amsterdamse woningcorporatie Rochdale heeft Sensar het afgelopen jaar een soort stoplichtsysteem ontwikkeld. Tabak: ‘We brengen al het vastgoed van Rochdale in beeld en kijken of er sprake is van verzakkingen. Bij een rood lampje is er een sterke indicatie van verzakkingen en dus van een mogelijk funderingsprobleem. Er moet dan op locatie onderzoek worden gedaan. Een oranje lampje geeft een eerste waarschuwing dat er iets aan de hand is en dat er op termijn naar gekeken moet worden. Een groen lampje betekent dat er niks aan de hand is. Rochdale heeft hiermee een prioriteringstool die gebruikt kan worden bij beheer, onderhoud en verduurzamingsprojecten.’
Het stoplichtsysteem is inmiddels geïmplementeerd en wordt het komende jaar getest. ‘We gaan kijken of de data die wij verzamelen overeenkomen met wat de vastgoedexperts van Rochdale op locatie zien.’ Tabak is heilig overtuigd van de kracht van data, maar benadrukt dat lokale kennis ook belangrijk blijft. ‘We kregen onlangs een rood lampje bij een rijtje panden van Rochdale. Een bouwkundig expert wist echter te melden dat daar kortgeleden zonnepanelen waren geplaatst. Dat verklaarde de afwijking die de satellieten hadden gemeten. Een vals alarm dus.’
Risicogestuurd werken
Inmiddels staan ook andere projecten met woningcorporaties op stapel en ook gemeenten maken steeds vaker gebruik van de diensten van Sensar. Tabak: ‘De wereld wordt steeds meer datagedreven. Beslissingen worden genomen op basis van data. We gaan echt van situatie gestuurd werken naar meer risicogestuurd werken en dat vraagt om goede databronnen. Daarmee zien we problemen vooraf aankomen en kunnen we tijdig bijsturen of preventief handelen. Op de lange termijn kunnen we daarmee veel kosten besparen.’
De grootste uitdaging is volgens Tabak om de kracht van deze data goed voor het voetlicht te brengen. ‘Satellietdata is voor velen een onbekende techniek, dat brengt ook veel vragen met zich mee. Er worden metingen gedaan van honderden kilometers hoogte. Is dat wel betrouwbaar vragen sommige mensen zich af. Veel werk zit dan ook in het uitleggen van de techniek en het duidelijk maken welke toepassingen er mogelijk zijn. Nu er steeds meer concrete toepassingen komen en kant en klare klantoplossingen, neemt de interesse enorm toe.’
