Maastricht UMC+ gaat haar vastgoed grootschalig renoveren op basis van het Strategisch Vastgoedplan 2020-2040. De eerste, cruciale fase in het strategische vastgoedplan is de realisatie van een nieuw Entreegebouw. Het groene en zeer duurzame gebouw, naar een ontwerp van architectenbureau Wiegerinck, vormt het eerste puzzelstukje in een ingewikkelde schuifpuzzel.
MUMC+ heeft grootse plannen met haar vastgoed. Het hoofdgebouw uit de jaren negentig is volgens manager vastgoed Jori Stevens hoognodig toe aan renovatie, verduurzaming en vernieuwing. ‘Het gebouw is in de loop der tijd steeds meer dichtgeslibd. Dat stelt ons voor allerlei problemen. Zo is de logistiek in het gebouw niet meer optimaal en komen we vierkante meters tekort om de switch te maken van bijvoorbeeld vierpersoonskamers naar eenpersoonskamers.’
‘Met het nieuwe Entreegebouw krijgen we eindelijk een volwaardige entree vanuit de parkeergarage’
In het nieuwe Entreegebouw, met 13.850 m² BVO, komen straks onder andere kantoren, een personeelsrestaurant, een vergadercentrum, een apotheek en laboratoria. De ruimte die hiermee vrijkomt in het hoofdgebouw wordt gebruikt om primaire zorgfuncties uit te breiden. Stevens: ‘Het nieuwe Entreegebouw geeft ons de lucht die nodig is om de veranderingen in de zorg goed in ons ziekenhuis vorm te geven. Het biedt ons daarnaast de kans om de omgeving van ons ziekenhuis mooi en groen vorm te geven, waar het nu nog wordt gedomineerd door beton en auto’s.’
Het Entreegebouw vormt vanaf eind 2028 het nieuwe hart van het MUMC+, de plek waar bezoekers en patiënten vanuit de parkeergarage binnenkomen. Er zijn gastvrouwen en -heren aanwezig die de bezoekers ontvangen in een gastvrije omgeving, er is een koffiecorner en er staat een piano. Alles om de mensen zo veel mogelijk op hun gemak te stellen. ‘Met deze gastvrije omgeving reduceren we stress bij patiënten die het ziekenhuis binnenkomen’, stelt architect Martijn van Bentum.
‘Het is onze verantwoordelijkheid als architecten om duurzaam bouwen te stimuleren’
Een loopbrug verbindt het Entreegebouw met het ziekenhuis. Een groene vallei dient als oriëntatiepunt en ontspannende ruimte tussen entreegebouw en de bestaande parkeergarage. Op de parkeergarage zelf komt een daktuin waar personeel pauze kan houden en waar patiënten kunnen genieten van de buitenlucht in een mooie, groene omgeving. Van Bentum: ‘In de daktuin komen planten en, waar dat constructief mogelijk is, zelfs bomen. De tuin vormt hiermee een heerlijke verblijfplaats en biedt tegelijkertijd een fraai en prettig uitzicht vanuit de klinieken.’
Bij het ontwerp van het nieuwe Entreegebouw hebben de architecten ingezet op een hoge mate van duurzaamheid. Gekozen is voor een hybride constructie van vijf houten verdiepingen die rusten op een betonnen plint.
‘We hebben gekozen voor de toepassing van cross-laminated timber (CLT), een veilig en duurzaam bouwmateriaal dat volledig is uitgeëngineerd’, verduidelijkt Van Bentum. ‘Een logische keuze, want CLT is momenteel een van de weinige natuurlijke materialen die echt bijdragen aan de circulaire bouweconomie van de toekomst.
De keuze voor houtbouw is volgens Stevens niet over een nacht ijs gegaan. ‘Onze Raad van Bestuur was sterk voorstander van houtbouw, mede vanuit hun visie op duurzaamheid. En dus zijn we het gaan onderzoeken, ondanks bedenkingen van mijn kant. In het voortraject is hier zeer zorgvuldig naar gekeken. We hebben een CLT-fabriek in Oostenrijk bezocht en verschillende referentieprojecten.
Er is uitgebreid trillingsonderzoek gedaan door WSP en er is een houtexpert ingevlogen. Er zijn bovendien een record aantal second opinions aangevraagd. Dat heeft ertoe geleid dat ik nu wel het vertrouwen heb dat ik in het begin nog miste.’
Van Bentum noemt het een stoere keuze van MUMC+ om voor CLT te gaan. ‘Er is nog niet eerder een dusdanig groot ziekenhuisgebouw met laboratoria neergezet in hout. Het is daarmee een spannend proces, maar vanuit Wiegerinck staan we hier volledig achter. Het sluit aan bij de filosofie van ons bureau. We proberen in al onze projecten hout en groen toe te passen en zien het als onze plicht om duurzaam te bouwen. Met de komst van een CO₂- taks wordt dat op termijn nog goedkoper ook.’
Zover is het nu nog niet. Het MUMC+ betaalt voor de bouw van het Entreegebouw ongeveer 5% meer door de keuze voor hout. Die extra investering betaalt zich echter terug in maatschappelijk meerwaarde. Het zichtbaar maken van het hout in het interieur, heeft namelijk een positieve impact op het gevoel van gastvrijheid. Hout brengt warmte, sfeer en karakter. De patiënten krijgen zodoende een aangename omgeving en het ziekenhuispersoneel een aantrekkelijke en inspirerende werkplek, die een prettige manier van samenwerken en leren ondersteunt.
Niet alleen in het interieur van het Entreegebouw is biobased materiaal de sfeermaker: ook het exterieur straalt de nieuwe duurzame koers van het MUMC+ uit. Zo wordt de gevel bedekt met bamboe latten. Stevens: ‘Deze latten hebben een houtachtige uitstraling, zijn bijzonder duurzaam en brandveilig. Zonder chemische behandeling zijn de latten uit zichzelf al Brandklasse B. En ze zijn nog verrassend betaalbaar ook. Beton en aluminium maken zodoende plaats voor groen en biobased materialen.’
Het Entreegebouw zorgt volgens Van Bentum niet alleen voor de broodnodige verduurzaming van het vastgoed, het zorgt straks ook voor een betere flow in het ziekenhuis. ‘Al in het Entreegebouw worden verkeersstromen gescheiden zodat de bezoekers en patiënten en de medewerkers en goederen elkaar nergens in de weg zitten. Zo brengt ons ontwerp verschillende zaken harmonieus bij elkaar en zorgt het tegelijkertijd voor goede gescheiden logistieke stromen en een heldere routing.’
Stevens: ‘We krijgen met het Entreegebouw eindelijk een volwaardige entree, waar de parkeergarage nu nog als een soort zij-entree fungeert. Het hele entreegebied is een beetje teveel ‘kruip door sluip door’, terwijl ruim 65% van onze bezoekers via deze kant ons ziekenhuis betreedt. Het beton en de auto maken bovendien plaats voor groen en hout. De hele entreebeleving zal hierdoor drastisch verbeteren.’
Het Definitief Ontwerp en Technisch Ontwerp zijn inmiddels al even gereed, de markt is benaderd en de eerste dialoogrondes zijn gestart. Begin 2026 hoopt Stevens een aannemer geselecteerd te hebben zodat er in het najaar gestart kan worden met de bouw. ‘Als het een beetje meezit, dan kunnen we in de zomer van 2028 gaan inrichten en kunnen we voor 2029 het gebouw openen. Daarmee is dan de eerste stap in de schuifpuzzel gezet. We kunnen daarna in stapjes aan de slag met ons hoofdgebouw.’
Met het Entreegebouw zet MUMC+ volgens Wiegerinck een nieuwe standaard. De nieuwbouw is niet alleen next level duurzaam en groen, de nieuwe huisvesting ondersteunt ook de innovatie in werkprocessen. ‘Dat zit in het ultiem flexibel casco, de ruimtelijke uniformiteit en de mogelijkheden voor multifunctioneel ruimtegebruik. We onderzoeken daarnaast welke toegevoegde waarde ‘smart hospital’ heeft. Dat gaat onder andere over het volgen en registreren van processen, mensen en middelen. Het MUMC+ zet zo belangrijke stappen richting duurzaam en toekomstbestendig vastgoed.’