Generatietuinen verbinden generaties en zorgen ervoor dat mensen naar buiten gaan en in beweging komen. Jongeren en ouderen sporten en spelen zij aan zij
Sporten in de openbare ruimte is sterk in opkomst. Gemeenten kunnen hierop inspelen met de aanleg van generatietuinen: speel- en beweegtuinen voor alle generaties. Volgens onderzoeker Rick Prins van het Mulier Instituut bieden deze generatietuinen grote voordelen voor jong en oud.
Generatietuinen verbinden generaties, stelt Prins. ‘Deze tuinen zorgen ervoor dat mensen naar buiten gaan en in beweging komen. Jongeren en ouderen sporten en spelen zij aan zij, dat zorgt voor meer sociale contacten tussen de generaties en daarmee voor meer leefbaarheid in de wijk. Een heel beloftevol concept dus.’
Prins onderzocht het gebruik van het Krajicek Plaza Boswinkel in Enschede na de transformatie in 2019 tot interactieve generatietuin en kwam tot enkele interessante bevinden. ‘Speeltoestellenfabrikant Yalp heeft in deze voormalige speeltuin interactieve speeltoestellen geplaatst, er is een vitaliteitstuin voor ouderen gerealiseerd en een ruimte voor freerunning en bootcamptrainingen. Het gebruik van het terrein is hierdoor bijna verdubbeld en ook de diversiteit van gebruikers is gegroeid. Vooral volwassenen zijn veel meer actief geworden in deze generatietuin.’
‘Sporten in de buitenruimte heeft veel voordelen. Niet alleen voor de gezondheid van de mensen, maar ook voor de leefbaarheid van wijken’
Outdoor workouts
Prins merkt dat mensen de laatste jaren anders georganiseerd zijn gaan sporten. ‘De traditionele sportclubs verliezen leden en er is een duidelijke toename van sporten in de openbare ruimte. Door de coronapandemie heeft die ontwikkeling een enorme vlucht genomen. Gemeenten zien die ontwikkeling ook en spelen hierop in. Je ziet de calisthenics-toestellen voor outdoor workouts als paddenstoelen uit de grond schieten.’
Een goede ontwikkeling volgens de onderzoeker van het Mulier Instituut. ‘Sporten in de buitenruimte heeft veel voordelen. Niet alleen voor de gezondheid van de mensen, maar ook voor de leefbaarheid van wijken. Die gaat aanzienlijk omhoog als er meer mensen op straat zijn. Het zorgt voor sociale controle, minder vandalisme en meer veiligheid.’
Faciliteiten voor alle generaties
Nederland kan op dit gebied een voorbeeld nemen aan de zuidelijke landen waar sporten in de buitenlucht al veel langer gemeengoed is. Prins: ‘Maar ik verwacht hier niet snel grote fitnessparken specifiek voor ouderen. Daar lijkt in Nederland ook niet echt vraag naar. Het is beter om de combinatie te zoeken van faciliteiten voor alle generaties zoals in Enschede bij het
Krajicek Plaza Boswinkel is gebeurd.’
Bij gemeenten groeit de aandacht voor initiatieven als de generatietuin volgens Prins gestaag. ‘Er is meer aandacht voor bewegen en sporten in de openbare ruimte, maar tegelijkertijd zijn speeltuinen steeds vaker een bezuinigingspost. Dat is een beetje tegenstrijdig. Jammer, want de speelruimte die je daarmee kwijtraakt krijg je met toenemende druk op de openbare ruimte niet snel weer terug.’
Krajicek Plaza Boswinkel
De transformatie van Krajicek Plaza Boswinkel in 2019 stond in het kader van maatschappelijk verantwoord ondernemen van Yalp en is uitgevoerd in samenwerking met de Krajicek Foundation, de gemeente Enschede, speeltuinvereniging Boswinkel en de nabijgelegen basisschool Europa. Het sociaalwetenschappelijk sportonderzoeksinstituut Mulier Instituut heeft de veranderingen in het gebruik van Krajicek Plaza Boswinkel in kaart gebracht via observaties, groepsgesprekken en voor- en nametingen.